7g sáng, xe bus đưa chúng tôi đi ra nhà ga để lên xe lửa cao tốc đi Đài Bắc. Đến ga trung tâm Đài Bắc, tôi đi ra chụp hình ở cửa Bắc rồi đến Dinh Tổng Thống rồi băng qua bùng binh với Ngọ Môn để tham quan nhà bảo tàng hàng hải với mô hình của các loại tàu bè. 
Bên kia đường là đền thờ Tưởng Giới Thạch rộng lớn. Sau khi chụp hình, tôi đi qua nhà bảo tàng quốc gia & Botanical garden. Băng qua Peace Park, tôi đi ăn trưa trong khu Gongyuan trước khi lên metro đi ra khu đền thờ Tôn Dật Tiên.
Sau khi chụp hình xong, tôi đi qua City Hall & khu shopping quanh Taipei 101. Bữa nay sương mù nhiều nên không thấy hết nét đẹp của tháp này. Sau đó, tôi đi qua khu World Trade Center & Convention Center. 
Chiều xuống, mưa rơi lất phất, tôi đi qua khu shopping Wufengpu chơi. Đường phố Đài Bắc có khá nhiều xe bus 2 tầng, chưa kể hệ thống xe metro + xe lửa cao tốc đã góp phần làm cho giao thông công cộng của Đài Bắc tốt hơn mà VN phải học hỏi kinh nghiệm của họ nhiều hơn, có thể nói là không thua Hongkong, Singapore, Seoul... Tôi đi Đài Loan nhiều lần nhưng chưa bao giờ có dịp tham quan hệ thống giao thông công cộng của Đài Loan, hệ thống quy hoạch & quản lý đô thị, hệ thống buôn bán & sản xuất nhỏ ở Đài Loan nên lần này tôi cố gắng ghi nhận đầy đủ hơn. Đêm xuống, tôi thuê taxi đi coi chợ đêm Đài Loan. Đầu tiên, tôi đi qua khu Huaxi trên hè phố con rắn (Snake Alley - Hwahsi Jie); nhiều nhất là hàng quán ăn uống, bán quần áo + đồ lưu niệm, etc... Đài Bắc có nhiều chợ đêm, nổi tiếng nhất là Shilin, Shida(gần trường đại học nên có khá nhiều sinh viên đi đến chợ này), Danxui, Zauho, Kungguan, Tunghua, etc... Từ xưa, người Hoa đã có thói quen ăn đêm và dạo phố mua bán về đêm. Dân Đài Loan mê nhất là món tàu hủ thúi nhưng nói thật là tôi không ưa nỗi nên chỉ đi chơi cho biết. Vả lại, tôi cũng đã có thành kiến không tốt về dân Đài Loan nên tham quan, học hỏi cho biết rồi đi ngay về ks chứ tôi không trò chuyện với bất kỳ dân Đài Loan nào hết. Mùa này Đài Loan mưa bão nhiều nên tôi quyết định không đi Huê Liên & Cao Hùng như dự kiến mà sẽ đi về VN ngay ngày hôm sau.
Trưa hôm sau, tôi bay về VN. Tới TSN, VN đã không còn bắt du khách làm tờ khai hải quan từ tháng 11-2010 nên ai cũng đi ra thoải mái. Lên taxi, tôi đi về nhà thăm mẹ tôi ngay. Nghĩ ngơ, tắm rửa xong, tôi đi taxi ra Saigon để coi có gì thay đổi. Có 5 điều mà tôi có thể ghi nhận được ngay:
- $1 USD hôm nay đổi được trong Agribank là $20.500VNĐ.
- Saigon hôm nay vật giá mắc mỏ hơn; nhất là khu nào du khách ưa tụ tập.
- Saigon hôm nay có khá nhiều taxi, lớn nhất là công ty Mai Linh, Vinasun...
- Saigon hôm nay có khá nhiều khu shopping, siêu thị, chung cư cao tầng, biệt thự sang trọng...; nhất là khu quận 1, 2, 7. Thích nhất là nhiều ngôi nhà rất đẹp nằm ẩn khuất trong những con đường nhỏ hẹp.
- Saigon nói riêng, miền Nam nói chung hôm nay có khá nhiều di dân từ miền Bắc & Trung đổ xô vào đây sinh sống lập nghiệp, buôn bán...
Từ Saigon, tôi theo Air Mekong bay ra Côn Đảo, sau 45' thì đáp xuống sân bay Cỏ Ống. Khi HDV đưa về Côn Đảo resort nhận phòng, chúng tôi đi qua làng Cỏ Ống, Suối Ớt, mũi Chim Chim, Đất Dốc.... Khu du lịch Sài Gòn – Côn Đảo resort thuộc hệ thống Saigontourist, tọa lạc ngay trung tâm đảo Côn Sơn. Ăn trưa tại nhà hàng của resort, chúng tôi mới biết Côn Đảo có rất ít nhà hàng, quán ăn.Chiều, chúng tôi viếng chùa Núi Một; từ trên độ cao 50m nhìn thấy toàn cảnh trung tâm Côn Đảo. Côn Đảo là một quần đảo nằm ở phía Đông-Nam của Việt Nam, cách Vũng Tàu 97 hải lý và cách thành phố Hồ Chí Minh 120 hải lý. Côn Đảo gồm có 16 hòn đảo lớn nhỏ, với diện tích 76 km2. Trong đó đảo lớn nhất là đảo Côn Sơn, có diện tích 51 km2. Dân số khoảng 6.000 người (tính đến cuối năm 2010). So với Phú Quốc, tôi thích Côn Đảo hơn vì nét hoang sơ, không bát nháo...
Nhìn trên bản đồ, Côn Đảo giống như một chú gấu vươn mình ra biển Đông, nổi tiếng với nhiều bãi biển đẹp, nước biển trong xanh và bờ cát dài… được che mát bởi những hàng cây Bàng cổ thụ. Côn Đảo còn là vườn Quốc gia với rừng nguyên sinh và thảm động thực vật phong phú và đa dạng với nhiều loài cá đủ màu bơi tung tăng bên những rạn san hô nhiều tầng và đầy màu sắc. Rừng có nhiều chủng loại phong lan, động vật rừng có sóc đen, sóc đỏ dạ, chim gầm gì… Đặc biệt Côn Đảo là một trong những nơi duy nhất tại Việt Nam về bảo tồn bò biển (Dugong), cá heo, các loại rùa biển (Vích)...
Côn Đảo từng được biết đến như là trại tù giam giữ những người yêu nước Việt Nam. Ngày nay, Côn Đảo thật sự là một thiên đường hoang sơ để khám phá. Người dân Côn Đảo hiếu khách, hiền lành và thân thiện tạo cho du khách cảm giác như là nhà của mình khi đặt chân đến đây.
Đến với Côn Đảo để tìm về nơi thiêng liêng, hầu như du khách nào cũng được mời đến nghĩa trang Hàng Dương. Bảo tàng Côn Đảo là nơi lưu giữ hiện vật, hình ảnh lịch sử của đảo, nào là chuồng cọp, chuồng bò, cầu Ma Thiên Lãnh... Đến Côn Đảo là tìm đến thiên nhiên hoang sơ, chiêm ngưởng khu rừng nguyên sinh Ông Đụng, Sở Rẩy. Câu cá tại hòn Bông Lan, câu mực ở mủi tàu Bể, lặn snorkelling, diving tại hòn Tre, xem rùa đẻ vào ban đêm tại hòn Bảy Cạnh... (xin xem bài: Côn Đảo - http://xaydungqh.blogspot.com/2010/11/con-ao.html ). Thật lòng mà nói, đến Côn Đảo chơi 2 ngày 1 đêm là đủ ! Ai cũng biết Côn Đảo phải đầu tư nhiều hơn về nhiều mặt thì mới có thể thu hút nhiều hơn du khách từ khắp TG về đây vui chơi, nghĩ dưỡng nhưng bảo vệ thiên nhiên & môi sinh cũng là điều quan trọng không kém.
Gò Công hôm nay thuộc tỉnh Tiền Giang, gồm 2 huyện Gò Công Đông & huyện Gò Công Tây, có biển Tân Thành & cảng Vàm Láng, có đường Trương Định là đẹp nhất. Thị xã Gò Công hôm nay khang trang hơn, có tượng ông Trương Định đồ sộ, có 2 chợ( 1 bán đồ khô + 1 bán thịt cá), trường THPT Trương Định cũng khang trang hơn, có nhà thờ Thánh Tâm, có lăng Hoàng Gia...
Tượng đài Trương Định
Đường Trương Định - đẹp nhất ở xứ Gò
Khu lăng mộ ông Trương Định
Trường THPT Thị xã Gò Công
Một góc ao Trường Đua
Trường THPT Trương Định nằm trên đường Nguyễn Văn Côn
Ngôi trường và con đường lớn nhất Gò Công
Dinh Tỉnh Trưởng Gò Công ngày xưa
Phượng trái mùa trước nhà thờ Thánh Tâm
Quốc lộ 50 - hướng về Sài Gòn
Lăng Hoàng Gia - khu mộ của Đức Quốc công Phạm Đăng Hưng - ông ngoại vua Tự Đức - Thân phụ bà Từ Dũ
Một góc khu lăng mộ Hoàng Gia
Mua đặc sản biển Gò Công ở đây
Vườn sơ ri - tiếc là mùa này ít trái quá
Có 1 trái đỏ hồng nhưng lẻ loi....
Trở về thị xã Gò Công ăn khuya rồi dạo chơi quanh chợ, ghé mua mắm ruốc, mắm tôm chà - Đây là đặc sản độc đáo trở thành món ăn cung đình triều Nguyễn do được tiến cống từ thời bà Từ Dũ đến hoàng hậu Nam Phương, mắm tôm chà Gò Công ra kinh đô Huế dâng lên vua và được chọn hàng thứ tư trong hàng trăm loại đặc sản ba miền! 
Mắm tôm chà là loại nước mắm cực ngon được chế biến từ thịt của tôm bạc đất! Hiện nay tại thị xã Gò Công chỉ tồn tại hai lò sản xuất mắm tôm chà với hơn 100kg/tháng. Ông Năm Hổ - chủ cơ sở mắm tôm chà Kim Sa ở khu phố 3, phường 2, thị xã Gò Công - cho biết: "Muốn có được một mẻ mắm tôm chà đặc sắc, đúng điệu, người làm mắm phải trải qua nhiều công đoạn rất phức tạp. Nếu sơ ý làm sai một công đoạn nào hay để nước lọt vào thì mẻ mắm sẽ hư ngay...". Nguyên liệu làm mắm tôm chà chủ yếu tận dụng nguồn tôm bạc đất sẵn có ở địa phương. Tôm phải được chọn lọc cùng loại, tươi rói, đem về rửa sạch và ngâm vào rượu trắng. Sau khi tôm đã thấm rượu bơi lờ đờ thì vớt ra cắt bỏ đầu – đuôi, rửa lại thật sạch để ráo nước mới bỏ vào cối quết nhuyễn, vừa quết vừa trộn với muối, tỏi, ớt... rồi đem đậy kín và phơi nắng đôi ba ngày mới đem ra chà ép để lấy nước thịt tôm bằng loại cối có lỗ nhỏ li ti dưới đáy như cái rây. Tiếp đó, nêm thêm gia vị nhằm giữ nước cốt đặc trưng màu hồng nhạt hấp dẫn cho mắm thành dung dịch sền sệt, mịn màng trông thật bắt mắt. Dung dịch này và phần bã ép lại đem phơi nắng trong một tuần nếu nắng tốt, hoặc mười ngày nếu nắng yếu. Đến khi mắm cô đặc lại, phần bã cũng khô hẳn. Trung bình cứ chế biến 3kg tôm bạc đất tươi sẽ cho ra 1kg mắm tôm chà thành phẩm mịn ướt, thơm lừng. Nói thì đơn giản, nhưng thực hiện nghề này không phải dễ. Đây là nghề cha truyền con nối mới có được những bí quyết tuyệt chiêu như: định lượng trong khâu tự chế cách ướp, nêm nếm sao cho hợp khẩu vị! Bởi vì chỉ sơ sẩy trong việc đậy hoặc đồ dùng mất vệ sinh hay nêm quá tay một chút, mắm sẽ bị biến đổi mùi vị, mất ngon! Sức cuốn hút nhiều thực khách của mắm tôm chà Gò Công là hương vị dễ chịu, thơm ngon, không mùi khăm khẳm, lại hợp với các loại rau quả có vị chua... Mắm tôm chà Gò Công đã góp mặt trên thị trường nhiều nước như Mỹ, Úc, Canada. Bình quân mỗi tháng cơ sở sản xuất mắm tôm chà hiệu Kim Sa cung cấp cho thị trường hàng trăm ký mắm thành phẩm!Đêm Gò Công yên lắng, buồn hiu... nên tôi chỉ ghé qua chợ chơi chút rồi về ngủ thẳng giấc đến sáng. Sáng sớm thì tôi đã chạy ra chợ Gò Công ăn sáng rồi chạy đến đền thờ & mộ ông Trương Định, khu nhà ông Phạm Đăng Hưng, Trường THPT Thị xã Gò Công,nhà thờ Thánh Tâm... ra Quốc lộ 50 - hướng về Chợ Gạo & Mỹ Tho, thay vì về Sài Gòn. Ghé qua Chùa Vĩnh Tràng là một ngôi chùa ở ấp Mỹ An, xã Mỹ Phong, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Đây là một ngôi chùa nổi tiếng ở miền Nam, được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia, và là một điểm du lịch nổi tiếng, trước 1975 là ổ VC nằm vùng. Chùa Vĩnh Tràng được xây dựng vào đầu thế kỷ 19; Chùa còn bảo tồn nhiều tượng cổ, bao lam chạm trổ công phu. Bộ Thập bát La hán thượng kỳ thú là những tác phẩm tượng tròn độc đáo được các nghệ nhân Nam Bộ tạc vào những năm đầu thế kỷ 20.Chùa được xây cất do công trình kiến trúc của nhiều người, trong nhiều năm, là một chùa lớn, được kiến trúc khá tinh vi, đa dạng theo lối kiến trúc tổng hợp Á - Âu (Pháp, La Mã, Thái, Miên, Chàm). Tuy nhiên, chùa vẫn mang đậm nét lối kiến trúc điêu khắc truyền thống Việt Nam.
Chùa Vĩnh Tràng được kiến trúc theo dạng chữ Quốc, gồm 4 gian nối tiếp nhau (tiền đường, chánh điện, nhà tổ và nhà hậu) rộng 14.000 m², dài 70 m, rộng 20 m, xây bằng xi măng và gỗ quý, nền đúc cao 1 m, xung quanh xây tường vững chắc.
Ghé vô Mỹ Tho thăm dì 6 xong, tôi qua cầu Rạch Miễu đi thẳng vô thị xã Bến Tre. Bến Tre cũng khang trang hơn, nhất là sau khi có cầu Rạch Miễu thì con đường đi thẳng vô thị xã Bến Tre rộng rãi, thoáng đãng hơn, có dải phân cách trồng cây cảnh & cột đèn. Mưa ập xuống bất ngờ nên tôi lái xe gắn máy đi thẳng về huyện Giồng Trôm. Đến chợ Giồng Trôm thì tạnh mưa, trời nóng như đổ lửa, vừa ăn cơm, vừa uống nước mía (thay vì nước dừa) mà mồ hôi rớt lộp độp ! Leo lên võng đung đưa mà ngủ quên hồi nào không hay... Chiều xuống, lái xe gắn máy đi thẳng về huyện Ba Tri nhưng mưa bất ngờ ập xuống... Mặc kệ, cứ đi. Đến chợ Ba Tri thì tạnh mưa, ghé vào nhà ông 6 coi bói để xem tình duyên, gia đạo, công danh sự nghiệp ra sao. Ra cảng Ba Tri định mua tôm cua nhưng chẳng mua được gì mà vẫn phải trả tiền vé vào cảng. Quẹo vô bãi Ngao thì con đường đang làm nên không đi vô được. Ra chợ Ba Tri thì quán xá đóng cửa, đành ăn chè để nghĩ ngơi rồi chạy thẳng một lèo vô thị xã Bến Tre, ra nhà hàng nổi thấy bảng giá chặt chém kinh khủng nên đành gọi 3 món: lẫu canh chua cá, gỏi tôm thịt cổ hủ dừa, nghêu xào lá quế. Thà ra chợ ăn ngon & rẻ hơn chứ nhà hàng nổi quá tệ & mắc ! Ăn xong, lái xe gắn máy đi thẳng về huyện Giồng Trôm mà đường sá vắng hoe, thiếu ánh sáng của đèn đường nên về đến nhà thì ai nấy tắm rửa, thay đồ xong là lăn đùng ra ngủ khò.
Sáng hôm sau, tôi đi mua bánh tráng Mỹ Lồng với bánh phồng Sơn Đốc cùng với kẹo dừa Bến Tre đem về Mỹ làm quà cho bạn bè. Đây là đặc sản, niềm tự hào của người dân xứ dừa Bến Tre. Mỹ Lồng nổi danh nhất là loại bánh tráng dừa vừa béo vừa xốp, vừa đặt lên lò than đã tỏa hương thơm lừng. Thứ bánh tráng dừa đó được chia làm ba loại, bánh đặc biệt có sữa, trứng gà, dừa; bánh ngang chỉ có dừa không sữa; bánh sữa không dừa... Các lò bánh tráng Mỹ Lồng tập trung nhiều nhất ở ấp Nghĩa Huấn, nhưng đặc biệt bánh thuộc các lò ở khu II, khu IV vẫn được đánh giá là ngon hơn. Theo người dân ở đây thì cái khác rõ rệt nhất của bánh tráng Mỹ Lồng với bánh vùng khác là bánh được làm từ gạo dẻo và nước cốt dừa đậm đặc... Công việc của nghề làm bánh tráng bắt đầu từ lúc ba giờ chiều. Ngâm bột, nạo dừa. Khuya đến xay bột, ép nước cốt, gần sáng tráng bánh đi phơi. Nói thì đơn giản, nhưng để có một cái bánh tráng vừa tròn, vừa mỏng đều phải nhờ bàn tay khéo léo và biết bao giọt mồ hôi. Bánh Mỹ Lồng còn có thêm loại bánh nem (bánh tráng cuốn) vừa mỏng, vừa dai, vừa tay cuốn. Loại bánh nem này hiện có mặt ở rất nhiều các nhà hàng sang trọng chốn thị thành...
Từ Mỹ Thạnh đi tiếp về hướng Ba Tri mười cây số, gặp ngã ba có bày bán thiệt nhiều dừa, rẽ tay phải chưa đầy cây số là về đến Sơn Đốc. Chỉ với ba, bốn lò bánh trong vòng vài chục năm trước đây, bánh phồng Sơn Đốc vẫn giữ vững được truyền thống và danh tiếng của mình. Tấm bánh phồng Sơn Đốc thơm lừng, vừa ngọt, vừa giòn, vừa bùi vừa béo vẫn là thứ quà mà trẻ nhỏ ở những vùng quê miền tây trông đợi khi bà, khi mẹ đi chợ về. Có lẽ làm bánh phồng còn cực hơn cả bánh tráng. Nguyên liệu chính được làm từ nếp, nhưng phải đồ thành xôi, cho vào cối "quết" nhuyễn cùng với các phụ liệu khác, rồi mới cán mỏng đem phơi. Cũng như bánh tráng, phơi bánh phồng là một kỳ công. Phải vừa nắng, nắng quá bánh sẽ chai, gặp mưa xuống là kể như bỏ. Một chục lít nếp (1 lít bằng khoảng 600 gam) cán chừng hơn ba trăm bánh, công việc bắt đầu khoảng 3 giờ sáng và kết thúc khi nắng vừa lên. Khó nhất là khâu quết bánh, năm người đàn ông làm cật lực để quết mỗi mẻ năm lít nếp. Vào làng nghề quết bánh phồng mỗi sáng, tiếng chày thậm thịch rộn rã khác thường. Bình thường mỗi lò quết khoảng ba bốn chục lít nếp mỗi ngày. Cao điểm nhất là vào dịp Tết, có khi đến hai trăm lít.
Đặc sản kẹo dừa Bến Tre xuất xứ từ huyện Mỏ Cày, có từ trước những năm 1960, nên lúc đó người ta gọi là kẹo Mỏ Cày. Công thức làm ra những viên kẹo Mỏ Cày thật đơn giản: Đường thùng (đường mía) hòa nước cốt dừa, mạch nha rồi đem lên chảo, quậy cho tới; xuống chảo, vô khuôn rồi xắt ra thành từng viên kẹo nhỏ. Lúc này, kẹo Mỏ Cày hình vuông, dẹt, to chỉ bằng đầu ngón tay cái. Sau năm 1975, cũng với công thức trên, nhưng viên kẹo được xắt to hơn, có hình chữ nhật, được gọi chung là kẹo dừa. Nói công thức làm ra kẹo dừa nghe đơn giản, nhưng để làm ra loại kẹo dừa càng ăn càng bắt ghiền, còn gọi là “kẹo béo”, thì chủ nhân lò kẹo phải có kinh nghiệm tay nghề, nhất là không “mánh” trong khâu pha chế. Nói thế có nghĩa là lượng nước cốt dừa, đường (đường thùng và đường cát), mạch nha trong một nồi nước hòa không bị rút bớt để người sản xuất thu lời nhiều hơn. Đó còn gọi là loại “kẹo ngang”.
Sản xuất kẹo dừa xuất khẩu
Thời bao cấp, bắt đầu từ năm 1982 – 1990, sản phẩm kẹo dừa sản xuất tại Bến Tre đắt như tôm tươi. Toàn tỉnh mà tập trung nhất là tại thị xã Bến Tre và huyện Mỏ Cày, có trên 300 cơ sở sản xuất lớn nhỏ, với mỗi cơ sở từ 30-50 nhân công. Hầu hết nhân công làm kẹo là lao động nghèo tại thành thị, vùng ven, nông thôn. Nghề làm kẹo truyền thống tạo cho họ nguồn thu nhập tương đối sống được. Kẹo dừa sau khi có mặt khắp các tỉnh miền Tây Nam bộ, miền Trung, kẹo tiếp tục mở rộng thị trường ra các tỉnh phía Bắc và sẵn đà đó tiến luôn sang Campuchia, Lào và đặc biệt là Trung Quốc – thị trường khổng lồ với cả tỷ dân. Tại Trung Quốc, kẹo dừa mang nhãn hiệu Bến Tre của “Bà Hai mắt kiếng” (bà Phạm Thị Tỏ, Công ty TNHH Đông Á) bán rất đắt hàng. Thanh danh một đặc sản của Bến Tre càng lúc được nhiều người Trung Quốc biết đến. Tại quê nhà, Công ty TNHH Đông Á dồn sức sản xuất kẹo dừa cho thị trường Trung Quốc. Công ty TNHH Đông Á lớn mạnh từ đó. Thế rồi, kẹo dừa nhãn hiệu Bến Tre bị người Trung Quốc làm giả. Bị làm giả, bà Hai đi kiện. Một thân một mình bà Hai Tỏ từ Việt Nam lặn lội sang tận Trung Quốc để kiện, mọi việc diễn ra thật cam go nhưng cuối cùng bà đã thắng kiện. Người ta biết nhiều đến “Bà Hai mắt kiếng – Bến Tre” cũng từ vụ đi kiện tiên phong dành lại thương hiệu này.
Tại Lào, những đợt kẹo dừa đầu tiên từ Bến Tre sang đây (1982) cũng được những người bạn trên đất triệu voi ưa thích, kẹo bán rất đắt hàng. Một người bạn của tôi, lúc đó chở kẹo dừa sang Lào bán, nói: “Xe vừa chở kẹo qua, xuống hàng, có người mua ngay một bịch kẹo nửa kí rồi đứng bên cạnh xe, ăn một mạch gần hết bịch. Có phải họ thích chất béo, thứ chất béo từ trái dừa trên đất cù lao Bến Tre?” Thế nhưng, khi kẹo dừa đang bán chạy ngon trớn thì bắt đầu xuất hiện chuyện cạnh tranh không cần nghĩ đến tương lai của các cơ sở sản xuất kẹo dừa tại Bến Tre. Khi hàng kẹo được đặt làm với số lượng lớn, sản xuất ồ ạt cho kịp thời gian giao hàng, nhiều cơ sở đã mở rộng ra với nhiều “vệ tinh” (cơ sở gia công) và biến kẹo béo xuống thành “kẹo ngang”! Kẹo béo sản xuất với mạch nha nếp, còn “kẹo ngang” được thay vào bằng mạch nha Tây (làm từ củ mì), làm cho viên kẹo cứng hơn kẹo béo, để lâu kẹo lại mau chảy nên khi không bán được, hàng bị trả về kể như chủ cơ sở sản xuất ôm trọn! Rất nhiều cơ sở sản xuất kẹo dừa lúc đó bị phá sản, nợ nần chồng chất cũng từ chuyện làm “kẹo ngang”! Một chủ lò kẹo tâm sự: “Sau năm 1997, dừa khô bắt đầu được xuất thô ào ạt sang Trung Quốc, đó là điều kiện thuận lợi để người Trung Quốc sản xuất ra viên kẹo dừa giống hệt như tại Bến Tre. Với lại, như mọi người biết, công thức và kỹ thuật sản xuất kẹo dừa cũng đâu phải là điều gì kỳ bí, cao siêu”. Nhưng với kẹo dừa như kẹo dừa nhãn hiệu Thanh Long chẳng hạn, doanh nghiệp này không có tham vọng đem sản phẩm của mình đi chinh phục ở hải ngoại. Trên 30 năm rồi, vẫn với công thức và chất lượng truyền thống được gìn giữ, thương hiệu kẹo dừa Thanh Long chiếm thị phần vững vàng trong nước.
Kẹo dừa nhãn hiệu Bến Tre sau thời gian dài xuất khẩu sang Trung Quốc, nay quay về với thị trường trong nước, làm cho cuộc cạnh tranh giữa các “đại gia” kẹo dừa tại Bến Tre nóng lên từng ngày. Trên quốc lộ 60, cửa ngõ vào thị xã Bến Tre hay trên những tỉnh lộ về các huyện, đâu đâu cũng thấy các thương hiệu kẹo dừa tranh nhau quảng bá, san sát. Cuộc cạnh tranh đang hồi nóng lên thì lúc này đây, giá dừa khô để sản xuất kẹo dừa hiện đã lên trên 50.000đ/chục (12 trái), khiến nhiều cơ sở sản xuất kẹo dừa tại Bến Tre phải tạm ngưng hoạt động vì sản xuất không có lãi hoặc chỉ sản xuất cầm chừng để giữ chân thợ. Tại thị xã Bến Tre và huyện Mỏ Cày, Châu Thành có trên 100 cơ sở sản xuất kẹo dừa, thì hiện nay khoảng 80% cơ sở đang ngưng hoạt động. Các chủ cơ sở sản xuất kẹo dừa cho biết, đây là lần đầu tiên mà họ phải đối mặt và giải bài toán hóc búa giữa nguyên liệu đầu vào, tiền nhân công và giá đầu ra thị trường có thể chấp nhận cho sản phẩm truyền thống này. Khi được hỏi “Giá kẹo dừa ngon (béo) hiện 18.000 - 20.000đ/kg, không thể sản xuất nổi sao?”, chủ lò kẹo Hương Lan giãi bày: “Giá dừa 50.000đ/chục, cộng với giá đường cát, mạch nha như hiện nay, chỉ có thể sản xuất cầm cự. Còn như giá dừa tiếp tục lên cao, tất nhiên giá kẹo bán ra phải tăng thêm nữa, mà tăng như vậy chắc gì được thị trường chấp nhận”.
Đóng gói kẹo dừa
Các cơ sở sản xuất kẹo dừa hiện không thể mua nổi dừa để sản xuất vì tổng sản lượng dừa tại Bến Tre giảm nhiều sau bão Durian (bão số 9 – tháng 12-2006). Càng gay gắt hơn khi chủ vườn xuất bán dừa khô nguyên trái sang Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia với số lượng lớn, liên tục và với giá luôn cao hơn nội địa. Ông Sáu Thịnh, chủ vườn dừa tại xã Bình Phú, thị xã Bến Tre, đăm chiêu: “Tôi có 3,5 công đất trồng dừa (3.500 m2). Năm ngoái, vào thời điểm này, tôi thu hoạch trên 300 dừa khô nhưng hiện nay chỉ còn phân nửa. Hồi bão số 9 đi qua, hầu hết vườn dừa tại Bến Tre đều bị “thần phong” vặn cổ, bông dừa, trái dừa non rụng tơi bời!”. Giá dừa lên cao vút, một chủ lò kẹo vừa cho thợ nghỉ, than: “Trong sản xuất kẹo dừa, việc giữ chân thợ là hết sức quan trọng. Bởi vì, “tay ngang” làm sao đôi ba bữa có thể trở thành người thợ làm kẹo. Thế nên, đã ngưng hoạt động thì sau đó sẽ rất khó tìm thợ cho cơ sở mình!”
Hiện nay, giá nguyên phụ liệu ngày càng lên cao (như dừa chẳng hạn), làm đội giá thành. Vậy nên, để có thể đứng vững và phát triển lâu dài, chúng tôi phải tính toán hết sức chi li: Trong sản xuất, không còn con đường nào khác hơn là phải tạo ra dòng sản phẩm cho cơ sở của mình dựa trên các phương thức sản xuất truyền thống, đặc biệt là từ chất lượng của cây trái trồng trên đất cù lao Bến Tre. Các sản phẩm kẹo của cơ sở chúng tôi không sử dụng chất bảo quản, oxit titan để làm trắng kẹo cũng như đường hóa học hay ét-xăn để tạo mùi”. Vì lợi nhuận cao, không ít cơ sở sản xuất kẹo dừa đã sử dụng những hóa chất trên nên đã đánh mất thanh danh đặc sản kẹo dừa Bến Tre một cách đáng tiếc. Giờ đây, đường đi của sản phẩm kẹo dừa đang hẹp lại, người ta cũng sợ ngọt & béo hơn với bệnh tiểu đường + cao huyết áp; vậy nên sẽ khó tồn tại nếu sản xuất mà không duy trì chất lượng “như thuở ban đầu” của kẹo dừa Bến Tre.
Trưa hôm sau, tôi đi về Saigon, ghé vô chợ Mỹ Tho và Mekong Express... Vừa ra khỏi Tân Hương thì mưa bất ngờ ập xuống... Qua khỏi Tân An thì đường ngập nước, xe tắt máy, dẫn bộ một đoạn mới gặp một chòi sửa xe ven đường do 2 vợ chồng trẻ từ miền Bắc mới vào đây lập nghiệp với 2 đứa con nhỏ. Khổ nỗi tay nghề yếu kém mà 2 vợ chồng trẻ này lại làm ăn thiếu lương thiện khi nói với tôi là phải thay cục pin lửa (IC =Capasitive Dischager Ignition Unit) hàng Nhật với giá $320.000 + cộng tiền công nhưng khi về Saigon thì mới biết họ xài hàng TQ ! Kiểu làm ăn này sẽ khó khá nỗi. Về đến Saigon, tôi đến thẳng Hà Ký trên đường Tạ Uyên(Tôn Thọ Tường) ăn cơm gà + thịt quay rồi qua ăn chè hột gà trà, sâm bổ lượng để tự "bồi dưỡng". 
Sáng hôm sau, tôi phải đi Hộ Phòng và đi ra Đất Mũi. Hộ Phòng bây giờ khá hơn xưa nhiều. Khoái nhất là ăn cua gạch với giá $100.000/ kg. Đi qua nhà thờ Tắc Sậy với mộ của cha Trương Bửu Diệp, đồng Nọc Nạn, trại giam Cây Gừa...
Đến Cà Mau, chúng tôi hối hả ra bến tàu cao tốc ở gần chân cầu Gành Hào mới để kịp đi ra Đất Mũi. Tàu cao tốc đi từ Cà Mau xuống Đất Mũi chở khách giá mỗi lượt là $130.000/ người, khoảng 2g30' thì đến Rạch Cái Tàu sau khi ghé qua nhiều trạm rước khách(Đầm Cùng, Năm Căn, Nhưng Miên,Ông Trang, v.v...). Trời nắng cháy da. Tôi đón xe ôm vô khu du lịch Đất Mũi, lệ phí vô cửa:$10.000/ người. Khu này có nhà hàng, nhà trọ nhưng nổi bật nhất là Cột Mốc QG và con tàu ghi tọa độ, gần đó là mấy cây do các vị lãnh đạo Đảng & Nhà Nước trồng làm kỷ niệm. Trở ra chợ Đất Mũi ăn trưa, có món vọp hấp lá gừng là độc đáo nhưng 1 trái dừa giá $15.000 thì quả là ....đập đổ. Rời Đất Mũi trở về Cà Mau khoảng 5g chiều.
Tại Năm Căn, bạn có thể đi xe bus về Cà Mau, cũng có thể thưởng thức món ngon tại các quán: Hòa Ký, 155, 222, AAA, Thịt chó Nhật Trường, KS DL Công đoàn ..., uống sinh tố, cafe tại quán Sinh tố Liên. Bạn có thể chụp ảnh kỷ niệm tại Tượng đài của Thị Trấn với Biểu tượng Mũi Cà Mau, đi chợ Năm Căn (nổi tiếng với Cua Năm Căn, hải sản tươi sống, tôm đất khô, các món cá khô) (hoa quả và rau thì đều từ trên mang xuống nên ko phải đặc sản nhé), đũa đước và mật ong; có thể đi thăm vườn chim Cái Nai - một “vương quốc” thu nhỏ của các loài chim, bạn có thể thoả sức ngắm chim muông và tận hưởng những giờ phút thư giãn bên những túp lều mát rượi giữa rừng đước bạt ngàn, thưởng thức những món hải sản bình dị, dân dã của vùng sông nước Cà Mau. Khá nhiều người từ miền Bắc đã vào Cà Mau lập nghiệp, cưới vợ và khá thành công.
Mũi Cà Mau hướng về phía tây, thuộc địa phận xóm Mũi, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, cách thành phố Cà Mau hơn 100 km. Bên trái mũi là biển Đông, bên phải là biển Tây, tức Vịnh Thái Lan.
Hiện nay nếu xét chi li thì mũi Cà Mau không phải là điểm cực Nam trên đất liền của Việt Nam, mà chỉ nằm ở vùng cực Nam của Việt Nam. Điểm cực nam trên đất liền của tỉnh Cà Mau nằm ở xã Viên An huyện Ngọc Hiển, có độ vĩ 8°30' Bắc. Mũi Cà Mau là điểm cực Tây của tỉnh Cà Mau.
Trước đây một số tài liệu nói rằng điểm cực Nam trên đất liền của Việt Nam là xóm Rạch Tàu, cũng thuộc xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, ở tọa độ 8°34' (hoặc 8°30') độ vĩ Bắc, 104°40' (hoặc 104°50') độ kinh Đông.
Hòn Khoai 
Rừng đước Năm Căn
Hòn đá Bạc
Rừng U Minh
Mũi Cà Mau
 |
 |
Chợ nổi Cái Nước |
| Tượng đài Năm Căn |
 |
| Đường về Đất Mũi mênh mông biển- trời |
 |
| Điện lưới quốc gia đã về Đất Mũi |
 |
| Đền thờ Bác Hồ ở ngã ba Rạch Ông Trang (ngôi đền được lập từ kháng chiến chống Mỹ) |
 |
| Đáy |
 |
| Trại nuôi tôm giống |
 |
| Chợ Đất Mũi |
 |
| Vá lưới |
 |
| Học sinh đi học |
 |
| Đất Mũi hôm nay |
 |
| Hành hương về Đất Mũi |
 |
| Mốc toạ độ |
 |
| Đước sẽ mọc thành rừng gỗ cứng |
Sáng hôm sau, tôi và anh Sự chạy ra thị xã BL thiệt sớm, dạo quanh đường Hòa Bình, Nguyễn Tất Thành... rồi đến đền thờ ông Cao Văn Lầu, ra Giồng Nhãn, Nhà Mát, đến chùa Xiêm Cán, coi cây xoài 300 năm. Trở về thị xã BL, ghé vô ăn sáng ở nhà công tử BL xong là phải ra xe khách Cty Phương Trang để kịp về SG. Đứng thứ 2 sau cty Mai Linh nhưng xe khách Cty Phương Trang có vẻ phục vụ rất chuyên nghiệp; nhất là khi ghé trạm dừng chân ở Cái Bè, Tiền Giang thì tôi mới chưng hửng trước sự bề thế, rộng lớn tuy cơm trưa & hủ tíu cũng như café quá dở & mắc. Về đến bến xe miền tây, tôi phải đón xe về nhà chứ không có xe ôm như các cty xe khách tốc hành khác.
3 hôm sau, tôi lại bay ra Hà Nội để đi tham quan vùng Tây Bắc & Đông Bắc, chủ yếu là Sapa và vùng "thánh địa" của mấy ông bà CSVN(Cao Bằng, Điện Biên) với hang Pác Bó + núi Lenin, hang Các Mác..., thác Bản Giốc(xin xem: Du lịch vùng đông bắc & Tây Bắc Việt Nam; http://xaydungqh.blogspot.com/2011/05/ong-bac-tay-bac-viet-nam.html)
Tôi đã đi Hạ Long nhiều lần rồi nên kỳ này, tôi quyết định chỉ đi Sapa và vùng đông bắc & Tây Bắc Việt Nam. Năm nay (2011), giá tour trong nước tăng cao do nhiều nguyên nhân(điện + nước + xăng dầu tăng, vật giá tăng nên cái gì cũng tăng theo); thậm chí so với giá tour nước ngoài(như đi Thái Lan, Campuchia, Sing - Mã, etc...) thì bà con thà rủ nhau đi nước ngoài vẫn thích hơn; nhất là thái độ phục vụ.
Nói đến du lịch vùng đông bắc Việt Nam, người ta sẽ nghĩ ngay đến Cao nguyên Đá Đồng Văn(Hà Giang), thác Bản Giốc và Hồ Ba Bể ( Bắc Cạn), v.v...; trong khi Tây Bắc Việt Nam có Sapa, đỉnh Fan Si Pan, Sơn La, Mộc Châu, Điện Biên, v.v...; những danh thắng nổi tiếng đang được cơ quan UNESCO xem xét công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới. Vùng Tây Bắc là vùng miền núi phía Tây của miền Bắc Việt Nam, có chung đường biên giới với Lào và Trung Quốc. Vùng này có khi được gọi là Tây Bắc Bắc Bộ và là một trong 3 tiểu vùng của Bắc Bộ Việt Nam (2 tiểu vùng kia là Vùng Đông Bắc và Đồng bằng sông Hồng).
- Vùng Đông Bắc là vùng lãnh thổ ở hướng Bắc vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Gọi là Đông Bắc để phân biệt với vùng Tây Bắc, còn thực chất nó ở vào phía bắc và đông bắc của Hà Nội, rộng hơn vùng Việt Bắc. Vùng Đông Bắc là một trong 3 tiểu vùng của Bắc Bộ Việt Nam (2 tiểu vùng kia là Vùng Tây Bắc và Đồng bằng sông Hồng).
Thế nhưng trước đây hiếm nhà lữ hành nào nghỉ đến việc thiết kế kết nối hai điểm này trở thành tour du lịch liên tuyến do mất nhiều thời gian di chuyển bằng đường bộ. Còn bây giờ, Hà Giang – Tuyên Quang – Bắc Cạn đã được kéo lại gần bởi nhờ con đường thủy lộ trên dòng sông Gâm – sông Năng. Năm 2010, nhiều công ty du lịch VN đã tổ chức tour du lịch vùng đông bắc & Tây Bắc Việt Nam. Từ Hà Nội đi lên Sơn La - Điện Biên - Lai Châu - Yên Bái - Tuyên Quang - Mèo Vạc - Hà Giang - Ba Bể - Cao Bằng - Thái Nguyên rồi trở về Hà Nội (tổng cộng 10 ngày 09 đêm).Ngày đầu tiên, từ Saigon, tôi bay ra Hà Nội và công ty du lịch đón tôi tại sân bay Nội Bài rồi đưa về Hà Nội trước khi đi Sơn La, qua Mộc Châu (đường quốc lộ 6: Hà Nội – Hòa Bình – Sơn La – Lai Châu, khoảng 300km) và ghé ăn trưa tại Thị trấn Phù Yên.
Ruộng vá ở Sơn LaChiều, chúng tôi tới TP Sơn La. Sau khi nhận phòng và dùng bữa tối, chúng tôi đi thăm qua TP Sơn La về đêm và đi tắm suối khoáng nóng rồi mới về nghỉ đêm tại khách sạn. Sơn La cách Hà Nội khoảng 302 km về phía Tây Bắc. Phía Tây và phía Bắc giáp huyện Thuận Châu, phía Đông giáp huyện Mường La, phía Nam giáp huyện Mai Sơn. Quốc lộ 6 đi qua thành phố, nối thành phố với thành phố Điện Biên Phủ và thành phố Hòa Bình.Thành phố Sơn La có một di tích lịch sử đáng chú ý, đó là bia văn của hoàng đế Lê Thái Tông tại cửa động La. Tháng 5 năm 1440, trên đường trở về sau khi dẫn quân chinh phạt vùng Tây Bắc thắng lợi, Lê Thái Tông đã nghỉ tại động La và sáng tác bài thơ "Quế Lâm Ngự Chế" gồm 140 chữ Hán.Tại Thành phố Sơn La có trường Đại học Tây bắc, bệnh viện đa khoa khu vực 500 giường.Thành phố Sơn La nằm trong vùng kaste hóa mạnh, địa hình chia cắt phức tạp, núi đá cao xen lẫn đồi, thung lũng, lòng chảo. Diện tích đất canh tác nhỏ hẹp, thế đất dốc dưới 250 chiếm tỷ lệ thấp. Một số khu vực có các phiêng bãi tương đối bằng phẳng thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, tập trung ở các xã Chiềng Ngần, Chiềng Đen, Chiềng Xôm và phường Chiềng Sinh. Độ cao bình quân từ 700 - 800 m so với mực nước biển.Gió thịnh hành theo 2 hướng gió chính: gió mùa đông bắc từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau; gió tây nam từ tháng 3 đến tháng 9. Từ tháng 3 đến tháng 4 còn chịu ảnh hưởng của gió Tây (gió Lào nóng và khô). Một số khu vực của thị xã còn bị ảnh hưởng của sương muối từ tháng 12 đến tháng 1 năm sau.
Sáng hôm sau, sau khi ăn sáng, chúng tôi tới thăm qua Nhà tù Sơn La - nơi Pháp đã từng giam giữ những chiến sỹ cách mạng, chúng tôi chụp hình lưu niệm tại Cây Đào Tô Hiệu.Nằm trên đồi Khau Cả nơi bao quát toàn cảnh thị xã Sơn La, nhà tù Sơn La được mệnh danh là “địa ngục trần gian” ở núi rừng Tây Bắc. Đây được coi như là “ngôi sao đỏ” trong hệ thống di tích cách mạng thời kháng chiến của Việt Nam, được xếp hạng di tích quốc gia năm 1962, hằng năm đón hàng trăm du khách trong và ngoài nước ghé thăm. Thị xã Sơn La nhỏ xinh chào đón tôi bằng những cơn mưa bất chợt và mỏng manh, gột rửa đi cái oi bức của mùa hè. 
Nhà tù Sơn La - Cây đào Tô Hiệu(chỉ còn gốc đào thôi !).
Cô hướng dẫn viên xinh đẹp người Thái dẫn chúng tôi đi thăm các xà lim ngầm, xà lim chéo, trại ba gian… Đến mỗi một địa danh, chúng tôi lại được nghe những câu chuyện nhằm tuyên truyền về những cán bộ ưu tú của Đảng như: Tô Hiệu, Lê Duẩn, Trường Chinh, Nguyễn Lương Bằng, Văn Tiến Dũng, Lê Đức Thọ, Nguyễn Văn Trân, Xuân Thủy, Trần Huy Liệu….
Sau đó, chúng tôi tiếp tục khởi hành đi Điện Biên. Trên đường đi chúng tôi dừng chân nghỉ và ngắm cảnh trên đỉnh đèo Pha Đin (một trong những đèo dài nhất Việt Nam), ngắm cảnh đẹp của núi rừng Tây Bắc với các bản dân tộc Thái, Mường, thăm khu du lịch Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, hầm chỉ huy của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Dùng bữa trưa tại khu du lịch Pa khoang. 
Điện Biên Phủ là thành phố tỉnh lỵ tỉnh Điện Biên ở tây bắc Việt Nam. Thành phố này nằm trong khu thung lũng Mường Thanh với chiều dài khoảng 20 km và chiều rộng 6 km. Chính vì điều này mà có khi nó còn được gọi là "lòng chảo Điện Biên". Điện Biên Phủ được xem là một thành phố nằm ở biên giới vì chỉ cách biên giới với Lào khoảng 35 km. Điện Biên Phủ có diện tích 60,0905 km², gồm 7 phường và 1 xã. Các phường là: Mường Thanh, Tân Thanh, Him Lam, Thanh Bình, Nam Thanh, Thanh Trường, Noong Bua và xã Thanh Minh. 
Các điểm du lịch
Đồi A1Đồi A1 nằm ở phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.
Đồi A1 nằm dài theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, bao gồm 2 đỉnh: Tây Bắc cao hơn 490m, Đông Nam cao hơn 493m. A1 là ký hiệu mà quân đội Việt Nam đặt cho quả đồi. Sau nhiều trận chiến vô cùng ác liệt đã diễn ra ở đây thì đến 4h sáng ngày 7/5/1954 quân đội Việt Nam đã chiếm được đồi A1.
Ngày nay, đến với Điện Biên Phủ, du khách sẽ thấy trên đỉnh Tây Bắc của đồi A1 có đài kỷ niệm được xây theo kiểu “Tam sơn”, ở giữa cao, hai bên thấp và đều có hình mái đầu đao. Phía trước là lư hương, ở giữa là tấm bia, phù hiệu Quốc kỳ, sao vàng nền tròn đỏ , xung quanh là vòng tường hoa.
Bảo tàng chiến thắng Điện Biên Phủ
Nằm tại khu phố 1, P. Mường Thanh, TP. Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.
Bảo tàng Điện Biên Phủ được xây dựng vào năm 1984 nhân dịp kỷ niệm 30 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Nằm tại khu phố 1, P. Mường Thanh, TP. Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.Bảo tàng Điện Biên Phủ được xây dựng vào năm 1984 nhân dịp kỷ niệm 30 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Vào cuối năm 2003, bảo tàng Điện Biên Phủ đã tiến hành nâng cấp và chỉnh lý lại khu trưng bầy. Đến nay bảo tàng có 5 khu trưng bầy với 274 hiện vật và 122 bức tranh theo từng chủ đề sau
-Vị trí chiến lược của Điện Biên Phủ.
-Tập đoàn cứ điểm của địch tại Điện Biên Phủ.
-Đảng chuẩn bị đường lối chỉ đạo cho chiến dịch Điện Biên Phủ.
-Ảnh hưởng của chiến thắng Điện Biên Phủ.
-Điện Biên Phủ ngày nay.
-Hầm chỉ huy tướng Đờ Cát : Nằm ở trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, thuộc cánh đồng Mường Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.
Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ
Nằm trong một khu rừng nguyên sinh tại địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ 25km về phía đông.
Nằm trong một khu rừng nguyên sinh tại địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ 25km về phía đông. Để đến đây du khách phải đi bằng ô tô, vượt qua dốc Tà Lơi hiểm trở và nhiều đoạn đường quanh co, khúc khuỷu. Gần với Sở chỉ huy có đài quan sát trên đỉnh núi độ cao trên 1.000m, từ đài quan sát này có thể bao quát hoạt động và diễn biến ở thung lũng Mường Thanh. Đến sở chỉ huy, du khách sẽ được thăm các điểm sau :
-Chòi canh gác số 1
-Hầm thông tin liên lạc
-Đài quan sát
-Lán ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp
-Lán ở và làm việc của Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái
-Đường hầm xuyên núi dài 96m nối liền lán của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái Hầm của ban cố vấn Trung Quốc
-Nhà hội trường
-Hầm ban chính trị
Đèo Pha Đin
Đèo Pha Đin nằm trên đường từ Hà Nội lên Điện Biên, ở ranh giới giữa tỉnh Sơn La và Điện Biên.
Đèo dài 32km, địa thế rất hiểm trở, chênh vênh. Pha Ðin tiếng địa phương nghĩa là Trời Ðất. Theo truyền thuyết địa phương, đây là nơi tiếp giáp giữa trời và đất.
Đèo Pha Đin nằm trên đường từ Hà Nội lên Điện Biên, ở ranh giới giữa tỉnh Sơn La và Điện Biên.Đèo dài 32km, địa thế rất hiểm trở, chênh vênh. Pha Ðin tiếng địa phương nghĩa là Trời Ðất. Theo truyền thuyết địa phương, đây là nơi tiếp giáp giữa trời và đất.
Xưa kia, vì có sự tranh chấp ranh giới giữa hai tỉnh Sơn La và Lai Châu (cũ), người ta đã giải quyết bằng một cuộc đua ngựa. Từ hai phía đèo, cùng một lúc ngựa hai bên phi hướng về nhau. Nơi gặp gỡ sẽ là ranh giới. Ngựa Lai Châu phi nhanh hơn, nên phần đèo thuộc về Lai Châu (nay thuộc tỉnh Điện Biên) dài hơn phần đèo của Sơn La.
Hồ Pá Khoang
Hồ Pá Khoang thuộc địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ gần 20km. Trong khu vực lòng hồ có các bản dân tộc Thái, Khơ Mú là những dân tộc còn giữ được những phong tục tập quán, nét đặc sắc của các dân tộc vùng Tây Bắc ...
Hang Thẩm Báng
Thuộc huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên. Hang Thẩm Báng đã được xếp hạng di tích và là một điểm tham quan của du khách. Đây là hang đá có vẻ đẹp tự nhiên và còn nguyên vẹn. Lòng hang rộng và sâu, cao gần 100m, có nhiều ngách.
Hồ Pá Khoang thuộc địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ gần 20km. Trong khu vực lòng hồ có các bản dân tộc Thái, Khơ Mú là những dân tộc còn giữ được những phong tục tập quán, nét đặc sắc của các dân tộc vùng Tây Bắc ...Hang Thẩm Báng
Thuộc huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên. Hang Thẩm Báng đã được xếp hạng di tích và là một điểm tham quan của du khách. Đây là hang đá có vẻ đẹp tự nhiên và còn nguyên vẹn. Lòng hang rộng và sâu, cao gần 100m, có nhiều ngách.
Giữa hang có phiến đá to bằng phẳng như mặt bàn. Nhìn lên các vách, trần đá, nhiều măng đá, nhũ đá tạo thành những hình thù những con rồng, con phượng, sư tử, voi quì hoặc những đoá phong lan tuyệt đẹp.
Hang Thẩm Báng không chỉ là một hang đá đẹp mà tại đây, nhân dân địa phương đã phát hiện một số loại rìu, chày nghiền thức ăn bằng đá, một số mẩu xương động vật hoá thạch.Không chỉ là một cứ điểm lịch sử mà còn là nơi có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và xinh đẹp. Điện Biên Phủ là điểm đến lí tưởng cho những bạn muốn tìm hiểu về lịch sử dân tộc cũng như thăm thú cảnh đẹp của núi rừng Tây Bắc.
Cầu Mường Thanh
Chiều: chúng tôi tới Điện Biên, nhận phòng khách sạn xong là rủ nhau đi thăm và mua săm đồ lưu niệm tại chợ trung tâm Điện Biên Phủ. Sau đó, chúng tôi khởi hành đi tham quan bảo tàng Điện Biên, Viếng Nghĩa trang liệt sỹ đồi A1, thăm Đồi A1, thăm Hầm sở chỉ huy quân đội Pháp - Tướng De Castries, Cầu Mường Thanh, Sông Nậm Rốm,v.v...Điện Biên Phủ cách Hà Nội 474 km theo quốc lộ 279 và 6. Thành phố Điện Biên Phủ phía đông nam giáp huyện Điện Biên Đông, các phía còn lại giáp huyện Điện Biên. Tên gọi Điện Biên do vua Thiệu Trị đặt năm 1841 từ châu Ninh Biên; Điện nghĩa là vững chãi, Biên nghĩa là vùng biên giới, biên ải. Phủ Điện Biên (tức Điện Biên phủ) thời Thiệu Trị gồm 3 châu: Ninh Biên (do phủ kiêm lý, tức là tri phủ kiêm quản lý châu), Tuần Giáo và Lai Châu.
Thành phố Điện Biên được biết đến với trận Điện Biên Phủ năm 1954, giữa quân đội Việt Minh (do tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy) và quân đội Pháp (do tướng Christian de Castries chỉ huy). Cuộc chiến mang ý nghĩa rất lớn trong việc kết thúc vai trò của người Pháp ở bán đảo Đông Dương, và đưa tới việc kí kết hiệp định chia Việt Nam ra thành 2 miền: Bắc và Nam. Trận Điện Biên Phủ được nhắc đến như một chiến thắng vĩ đại nhất của các nước Đông Nam Á chống lại một cường quốc phương Tây. Trong trận này, Lực lượng Việt Minh đã di chuyển pháo binh của họ lên những quả đồi xung quanh tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ và tiến công vào sườn của quân đội Pháp. Bằng cách huy động sức người một cách tối đa và với lực lượng hậu cần đông đảo của mình, Việt Minh đã làm nên một trong những chiến thắng quan trọng nhất trong lịch sử chiến tranh của Việt Nam.
Khí hậu tỉnh Điện Biên là khí hậu nhiệt đới núi cao, chia làm 2 mùa, mùa mưa và mùa khô. Nhiệt độ trung bình năm khoảng 21ºC – 23ºC. Nhờ khí hậu núi cao, thiên nhiên hoang sơ nên Điện Biên đang được đầu tư để trở thành điểm du lịch nhưng nói thật là thái độ phục vụ & ăn uống quá tệ, e rằng khó có du khách nào muốn trở lại lần nữa.
Quần thể di tích lịch sử Điện Biên Phủ được chính thức xếp hạng di tích lịch sử quốc gia ngày 28 tháng 4 năm 1962. Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ được xây dựng nhân dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (2004). Hiện nay chạy dọc thung lũng Mường Thanh, nơi diễn ra cuộc đọ sức lịch sử năm xưa là đại lộ 279, con phố chính và lớn nhất thành phố Điện Biên Phủ.
Về đường bộ, Điện Biên Phủ nối với thị xã Mường Lay bằng đường 12, cách nhau 90 km. Điện Biên Phủ cách Hà Nội 474 theo đường 279 đến Tuần Giáo chuyển sang đường 6.Về đường hàng không, Điện Biên Phủ có sân bay Điện Biên Phủ nối với Hà Nội.
Sáng ngày thứ 3, chúng tôi đã khởi hành đi tham quan cửa khẩu Tây Trang - cửa khẩu quốc tế giữa Việt Nam và Lào. Trở lại TP Điện Biên, dùng bữa trưa tại nhà hàng.
Sáng ngày thứ 3, dùng điểm tâm tại khách sạn. Chúng tôi khởi hành đi tham quan cửa khẩu Tây Trang - cửa khẩu quốc tế giữa Việt Nam và Lào. Trở lại TP Điện Biên, dùng bữa trưa tại nhà hàng.
Sáng ngày thứ 3, dùng điểm tâm tại khách sạn. Chúng tôi khởi hành đi tham quan cửa khẩu Tây Trang - cửa khẩu quốc tế giữa Việt Nam và Lào. Trở lại TP Điện Biên, dùng bữa trưa tại nhà hàng.
cửa khẩu Tây Trang 
cửa khẩu Ma Lu Thàng
Sáng ngày thứ 4, dùng điểm tâm tại khách sạn rồi chúng tôi đi Tuyên Quang, qua Than Uyên, thăm Mù Cang Chải, ăn trưa tại thị trấn Tú Lệ.
Mù Cang Chải
Thời tiết mát giống như Sa Pa
suối Giàng
Một nhà thờ ở thị xã Nghĩa Lộ
Sân bay Điện Biên ngày nay
Những người dân hiền lành, chất phác cùng những vũ khí thô sơ xung trận
Mô hình bộ đội ta hò kéo pháo, những chiếc xe thồ chở lương thực lên Điện Biên
Lá cờ quyến chiến, quyết thắng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries ngày 07/5
Chiếc xe tăng trên đồi A1 được một tiểu đội lính Mỹ lắp ráp tại chiến trận cứ 3 ngày xong một chiếc
Đỉnh đồi A1
Hầm chỉ huy tướng De Castries
- Trước đền thờ các anh hùng liệt sĩ
Từ trên tượng đài chiến thắng nhìn xuống Thành phố Điện Biên
Tượng đài hò kéo pháo Trên đường đi vào thăm trung tâm chỉ huy
(chỉ đúc bằng xi măng vừa đỡ tốn và... kém). của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp
Tram gác (Đường vào bộ chỉ huy) Lán ngủ Trạm giao liên
Giường ngủ của Đại Tướng Đường hầm, trung tâm chỉ huy
Nhà tác chiến
Gái Thái tắm tiên
Đồng VănSáng ngày thứ 5, dùng điểm tâm tại khách sạn, chúng tôi trả phòng, khởi hành đi khu di tích lịch sử Tân Trào (ATK) - thủ đô lâm thời của khu giải phóng, nơi mà Đảng Cộng Sản Đông Dương tiến hành hội nghị toàn quốc (13/08/1945) đến Tân Trào, chúng tôi vào thăm quan Bảo tàng Tân Trào và nghe giới thiệu về khu di tích lịch sử Tân Trào (ATK) thăm quan Đình Tân Trào, Đình Hồng Thái, Cây Đa Tân Trào, lán Là Nừa, ăn trưa tại thị trấn Hàm Yên.
Đình Tân Trào
Đình Hồng Thái
Cây Đa Tân Trào
lán Là Nừa - nơi ở và làm việc của Bác thời gian ở Tân TràoChiều: Tiếp tục hành trình đi Mèo Vạc, chúng tôi khởi hành theo đường 4C đi Mèo Vạc - “Cổng Trời”, với độ cao khoảng 1.000m so với mặt biển, địa hình chập chùng núi rất khó khăn trong việc đi lại nhưng với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ đã tạo cho huyện vùng cao biên giới này một sức hút kỳ lạ đối với du khách. Đến Mèo Vạc, chúng tôi thăm chợ Mèo Vạc.
“Cổng Trời”Mã Pi Lèng
nhà vua Mèo
Mèo Vạc 
Mèo VạcSau đó, chúng tôi tiếp tục khởi hành đi Đồng Văn. Từ thị xã Hà Giang, qua những con đèo cao ngất tới Quản Bạ, rồi Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc. Phong cảnh vừa hùng vĩ vừa trữ tình dần hiện ra ngoài cửa xe như trong một bộ phim du lịch khám phá. Lãng mạn hơn cả là chặng đường Tuyên Quang đến thị xã Hà Giang cặp theo dòng sông Lô, dòng sông đã đi vào nhạc phẩm nổi tiếng của Văn Cao, và những dãy núi đá vôi trùng điệp. Đầu xuân, những vườn mận, vườn đào hoa nở trắng xoá hoặc hồng rực. Đầu hè, những triền ngô(bắp) xanh nõn bám trên các sườn núi đá. Trễ hơn chút nữa, mùa lúa duy nhất trong năm bắt đầu, từ trên những sườn núi cao nhìn xuống thung sâu, thấp thoáng các khu ruộng bậc thang loáng nước, ở đó, người H'Mông đang hối hả cày cấy... Trong không gian như mơ như thực ấy, không khi nào thiếu những vạt cải hoa vàng rực rỡ. Và thật thú vị, đó chính là món ngon đầu tiên được ăn khi lần đầu tiên đến với vùng cao nguyên đá Hà Giang. Cải ngồng Hà Giang rất lạ, cọng mũm mĩm như đọt măng tây, điểm những chấm hoa vàng tươi rói cả khi còn tươi lẫn khi đã luộc chín. Ngọt, chắc, bùi là những cảm giác rõ mồn một khi thưởng thức món ngồng cải luộc rất bình dân nhưng cực kỳ khoái khẩu với người miền xuôi vốn thèm rau sạch khi đến Hà Giang! Thắng cố và rượu ngô là 2 món phổ biến nhất ở vùng này.
Ấn tượng nhất là cung đường lên cao nguyên Đồng Văn, một bên vách núi dựng đứng còn bên kia là vực sâu và con lộ phía trước tưởng chừng hút thẳng lên trời cao. Một điểm đến hấp dẫn trong hành trình Đông - Tây Bắc mà nhiều du khách mong đợi được đặt chân đến chính là điểm cực bắc Việt Nam trên đỉnh Lũng Cú. Nơi đây từng được ví là “nóc nhà Việt Nam”, nơi mà người dân đất Việt nào cũng đều mơ ước một lần thưởng lãm.
Sau quãng đường dài với những thử thách ấy, chúng tôi được đền bù xứng đáng vì phong cảnh hoang sơ, hùng vỹ trải dọc các danh thắng cổng trời Quản Bạ, núi Đôi, dinh thự vua Mèo, đèo Mã Pí Lèng, những làng mạc của người dân tộc H’Mông trắng, Lô Lô, Dao đỏ... cứ vụt qua ô cửa sổ xe trên từng cây số xe chạy qua.
Khí hậu quanh năm mát mẻ của núi cao, nhất là vùng "lõi của cao nguyên đá" là hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc khiến nơi đây trồng được những loại rau, đậu rất ngon và lạ. Trái "dưa mèo" mũm mĩm như chú chuột bạch cỡ lớn, đậu Hà Lan xanh mượt, giòn và ngọt lạ lùng. Dẫu không nổi tiếng như ở Định Hoá (Thái Nguyên) hay Mường Thanh (Điện Biên), lúa gạo trồng trong những thung lũng lọt giữa ngút ngàn núi đá ở Đồng Văn, Quản Bạ vẫn làm nên những nồi cơm ngon nhất. Cơm gạo mới ở Đồng Văn, Mèo Vạc luôn nấu bằng nồi nhôm đúc và vùi trong than củi nên thơm dẻo khác hẳn cơm nấu trong nồi điện dưới xuôi.
Thường thì muốn đi hết một vòng bốn huyện miền núi cao, du khách phải nghỉ lại Hà Giang sau khi vượt qua 320km đường xe từ Hà Nội. Sáng hôm sau, lại đi trên những con đường chênh vênh trên sườn núi cao ngất. Đi theo hành trình ấy, ăn trưa tại thị trấn Yên Minh là hợp lý. Chặng về cũng vậy, khởi hành từ Đồng Văn hoặc Mèo Vạc vào buổi sáng thì tầm trưa cũng lại đi qua "cửa ải" Yên Minh. Thị trấn cửa ngõ của hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc có hai quán ăn nhỏ nằm bên chợ huyện Yên Minh đã sẵn sàng đón khách. Món ăn ở đây khá "độc". Ngồng cải luộc vừa ngọt vừa bùi, bó ngô non nhồi thịt thơm phức, tôm suối xào lá chanh giòn tan. Đặc biệt vào mùa lạnh, món lạp xường và thịt xông khói trở thành đặc sản. Quy trình làm lạp xường nhiều người đã biết, thịt băm nhỏ trộn gia vị nhồi vào ruột heo non và nướng trên than hồng cho chín rồi trên trên gác bếp. Thịt xông khói được làm theo cách khác. Thịt mông, vai, ba chỉ của con lợn cắp nách xẻ thành miếng dài đem ướp muối chừng một tuần rồi đem treo lên gác bếp. Đem làm món, vị mặn của muối quyện với chất béo của mỡ khiến người mới ăn không biết đằng nào mà lần!
Lõi của vùng cao cực Bắc là thị trấn Đồng Văn. Thủ phủ của cao nguyên đá khiến ta nao lòng bởi vẻ đẹp u hoài của khu phố cổ bên ba dãy chợ mà người Pháp khi xâm chiếm Đồng Văn đã xây từ những năm 30 của thế kỷ trước. Vào các buổi sáng chủ nhật, dưới những mái ngói thâm nâu ấy là cả một thế giới kỳ lạ của ẩm thực! Rượu ngô người Mông 8.000 đồng/ lít, uống say tràn cung mây. Một dãy nhà ngang của chợ được dành riêng cho hàng ăn uống với rất nhiều quán phở thịt lợn. Trước dãy nhà này, xôi bảy màu của người Tày xếp thành dãy. Xế vào phía uỷ ban huyện Đồng Văn là những phản thịt lợn và kế bên là các lò thắng cố thơm phức vị thảo quả lẫn với mùi khói gỗ nghiến hệt mùi gỗ pơ mu.
Nếu đã một lần đến cao nguyên đá, bạn hãy cố tìm để được ăn món "gà mèo", một giống gà đặc biệt chỉ có ở vùng cao núi đá này và xứng đáng được liệt vào hàng đặc sản. Con gà mèo không khác gì gà thường nhưng chân đen, mặt đen, mào đen, da đen, thịt đen và xương cũng đen nốt. Luộc, rang và nấu canh gừng là cách người vùng cao nguyên đá "ứng xử" với gà mèo. Thịt gà mèo rất lạ: không béo, không nát, chắc mà không dai, nạc mà không xác. Tóm lại, nếu một lần đã được xơi món thịt gà đen như bánh gai ấy, thì một ngày đẹp trời nào đó, ta sẽ lại khao khát được leo cao nguyên đá lần thứ hai, rồi lần thứ ba!
Sau quãng đường dài với những thử thách ấy, chúng tôi được đền bù xứng đáng vì phong cảnh hoang sơ, hùng vỹ trải dọc các danh thắng cổng trời Quản Bạ, núi Đôi, dinh thự vua Mèo, đèo Mã Pí Lèng, những làng mạc của người dân tộc H’Mông trắng, Lô Lô, Dao đỏ... cứ vụt qua ô cửa sổ xe trên từng cây số xe chạy qua.
Khí hậu quanh năm mát mẻ của núi cao, nhất là vùng "lõi của cao nguyên đá" là hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc khiến nơi đây trồng được những loại rau, đậu rất ngon và lạ. Trái "dưa mèo" mũm mĩm như chú chuột bạch cỡ lớn, đậu Hà Lan xanh mượt, giòn và ngọt lạ lùng. Dẫu không nổi tiếng như ở Định Hoá (Thái Nguyên) hay Mường Thanh (Điện Biên), lúa gạo trồng trong những thung lũng lọt giữa ngút ngàn núi đá ở Đồng Văn, Quản Bạ vẫn làm nên những nồi cơm ngon nhất. Cơm gạo mới ở Đồng Văn, Mèo Vạc luôn nấu bằng nồi nhôm đúc và vùi trong than củi nên thơm dẻo khác hẳn cơm nấu trong nồi điện dưới xuôi.
Thường thì muốn đi hết một vòng bốn huyện miền núi cao, du khách phải nghỉ lại Hà Giang sau khi vượt qua 320km đường xe từ Hà Nội. Sáng hôm sau, lại đi trên những con đường chênh vênh trên sườn núi cao ngất. Đi theo hành trình ấy, ăn trưa tại thị trấn Yên Minh là hợp lý. Chặng về cũng vậy, khởi hành từ Đồng Văn hoặc Mèo Vạc vào buổi sáng thì tầm trưa cũng lại đi qua "cửa ải" Yên Minh. Thị trấn cửa ngõ của hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc có hai quán ăn nhỏ nằm bên chợ huyện Yên Minh đã sẵn sàng đón khách. Món ăn ở đây khá "độc". Ngồng cải luộc vừa ngọt vừa bùi, bó ngô non nhồi thịt thơm phức, tôm suối xào lá chanh giòn tan. Đặc biệt vào mùa lạnh, món lạp xường và thịt xông khói trở thành đặc sản. Quy trình làm lạp xường nhiều người đã biết, thịt băm nhỏ trộn gia vị nhồi vào ruột heo non và nướng trên than hồng cho chín rồi trên trên gác bếp. Thịt xông khói được làm theo cách khác. Thịt mông, vai, ba chỉ của con lợn cắp nách xẻ thành miếng dài đem ướp muối chừng một tuần rồi đem treo lên gác bếp. Đem làm món, vị mặn của muối quyện với chất béo của mỡ khiến người mới ăn không biết đằng nào mà lần!Lõi của vùng cao cực Bắc là thị trấn Đồng Văn. Thủ phủ của cao nguyên đá khiến ta nao lòng bởi vẻ đẹp u hoài của khu phố cổ bên ba dãy chợ mà người Pháp khi xâm chiếm Đồng Văn đã xây từ những năm 30 của thế kỷ trước. Vào các buổi sáng chủ nhật, dưới những mái ngói thâm nâu ấy là cả một thế giới kỳ lạ của ẩm thực! Rượu ngô người Mông 8.000 đồng/ lít, uống say tràn cung mây. Một dãy nhà ngang của chợ được dành riêng cho hàng ăn uống với rất nhiều quán phở thịt lợn. Trước dãy nhà này, xôi bảy màu của người Tày xếp thành dãy. Xế vào phía uỷ ban huyện Đồng Văn là những phản thịt lợn và kế bên là các lò thắng cố thơm phức vị thảo quả lẫn với mùi khói gỗ nghiến hệt mùi gỗ pơ mu.
Nếu đã một lần đến cao nguyên đá, bạn hãy cố tìm để được ăn món "gà mèo", một giống gà đặc biệt chỉ có ở vùng cao núi đá này và xứng đáng được liệt vào hàng đặc sản. Con gà mèo không khác gì gà thường nhưng chân đen, mặt đen, mào đen, da đen, thịt đen và xương cũng đen nốt. Luộc, rang và nấu canh gừng là cách người vùng cao nguyên đá "ứng xử" với gà mèo. Thịt gà mèo rất lạ: không béo, không nát, chắc mà không dai, nạc mà không xác. Tóm lại, nếu một lần đã được xơi món thịt gà đen như bánh gai ấy, thì một ngày đẹp trời nào đó, ta sẽ lại khao khát được leo cao nguyên đá lần thứ hai, rồi lần thứ ba!
Tới đây chúng tôi không chỉ được thoả sức ngắm nhìn trời đất mà còn được tham quan một điểm du lịch lý thú đó là dinh họ Vương thuộc địa phận xã Sà Phìn - đây là một công trình kiến trúc đẹp hiếm có và rất độc đáo của vùng cao nguyên Núi Đá.
Đồng Văn ( Hà Giang)Về địa thế, Hà Giang có 8 huyện, một thị xã thì 2 huyện phía Tây bắc là vùng cao núi đất và 4 huyện phía Đông bắc là vùng cao núi đá. Năm 2010 tổ chức unesco - Liên hiệp quốc đã công nhận vùng cao nguyên núi đá này là công viên địa chất Quốc gia và Quốc tế. Đây là công viên đá thứ 69 trong các công viên địa chất toàn cầu và thứ hai trong vùng Đông Nam Á.
Khu vực phía Đông bắc Hà Giang gồm 4 huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc được gọi một tên chung là cao nguyên Đồng Văn. Ở đây, đá chiếm đến 3/4 đất đai; người, vật, cây cối, sông suối bám vào đá để tồn tại, sinh sôi phát triển. Toàn bộ cao nguyên là di sản đa dạng địa chất, đa dạng cổ sinh địa tầng có ý nghĩa quốc gia và quốc tế thuộc các lĩnh vực lịch sử tiến hoá của vỏ trái đất.
Khu vực phía Đông bắc Hà Giang gồm 4 huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc được gọi một tên chung là cao nguyên Đồng Văn. Ở đây, đá chiếm đến 3/4 đất đai; người, vật, cây cối, sông suối bám vào đá để tồn tại, sinh sôi phát triển. Toàn bộ cao nguyên là di sản đa dạng địa chất, đa dạng cổ sinh địa tầng có ý nghĩa quốc gia và quốc tế thuộc các lĩnh vực lịch sử tiến hoá của vỏ trái đất.
 |
| Cột cờ Lũng Cú trên đỉnh núi Rồng. |
Cùng với những giá trị đặc hữu về địa chất, địa mạo, sinh học, cảnh quan… cao nguyên đá Đồng Văn còn ẩn chứa nhiều giá trị văn hoá truyền thống đẹp đẽ của 22 dân tộc anh em cư trú nơi đây. Từ bao đời nay bà con các dân tộc Mông, Lô Lô, Dao, Phù Lá, Pu Péo v.v… đã sáng tạo ra cách sản xuất, cách sống, ăn, ở… riêng biệt để thích nghi với môi trường thiên nhiên.
Những khoảnh đất trong các thung lũng giữa trùng vây đá núi được kết cấu thành những mảnh ruộng bậc thang; tận dụng các hốc đá tai mèo, bà con đã gùi đất lên bỏ vào từng hốc để gieo ngô, đậu. Vào mùa hè, mùa mưa ở cao nguyên, lúa, ngô, đậu, lanh, tam thất, hương nhu… trên nương rẫy, hốc đá vách núi tốt tươi xanh mướt hoà lẫn trong hương thơm ngào ngạt của hoa dại và cỏ mật. Nhà cửa, bờ rào vườn tược, chuồng gia súc đều xây dựng bằng đá. Nghệ thuật kiến trúc đá đã đạt mức độ tinh xảo.
Tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc dân gian dân tộc ấy là dinh thự họ Vương ở Sà phìn, cách thị trấn Đồng Văn khoảng 10 cây số. Đây là dinh thự của Thổ ty Vương ChínhĐức. Đầu thế kỷ thứ 20, khi chấp chính ngôi vị Thổ ty - một chức quan cai trị Đồng Văn, Vương Chính Đức triệu thợ giỏi các tộc người Mông, Lô Lô, Phù Lá… các địa phương trong vùng về xây dựng dinh thự. Toàn bộ 10 ngôi nhà ngang, dọc rộng hơn 1200m2, các dãy nhà phụ, tường rào bao quanh đều xây bằng đá. Từng chi tiết xây cất, đẽo gọt đá, gỗ ván đã thể hiện sự khéo léo, tinh tế, đặc sắc của tay nghề những người thợ dân gian bản địa.
Thời Pháp thuộc, Vương Chính Đức đã giành được quyền tự trị đất Đồng Văn. Người kế nhiệm Vương Chí Thành đã ngăn giữ không cho người Nhật xâm nhập vào Đông Văn. Cách mạng tháng 8 thành công, Vương Chí Thành giao đất Đồng Văn cho chính quyền cách mạng quản lý. Bác Hồ kết nghĩa huynh đệ với Vương Chí Thành, những năm 60 thế kỷ trước ông được Bác Hồ mời về sống ở Hà Nội để có điều kiện chăm sóc sức khoẻ tuổi già.
Điểm cực Bắc của Tổ quốc và cũng là trung tâm của cao nguyên đá là thị trấn Đồng Văn. Nơi đây là xứ sở độc đáo về khí hậu và địa hình “Đất rộng mênh mông nhưng không được bao nhiêu thước bằng phẳng - Trời quanh năm không được vài ngày nắng”. Khu phố cổ Đồng Văn được hình thành từ thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 19. Tuy thời điểm xây dựng không đồng nhất nhưng cung cách kiến trúc đều có nét khá tương đồng: nhà hai tầng, tường đá xanh, khung nhà gỗ không có mộng thắt, không chạm trổ cầu kỳ, mái lợp ngói âm dương… Hiện nay còn lưu giữ 20 ngôi nhà có niên đại trên 100 năm. Dinh thự họ Vương và khu phố cổ Đồng Văn đã được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Phố thị Đồng Văn còn là nơi tiêu biểu của những nét văn hoá truyền thống của các dân tộc ở cao nguyên.
Những ngày hội dân gian, các ngày phiên chợ hàng tháng, người người từ các bản làng gần xa tụ hội về đông vui tấp nập, màu sắc trang phục sặc sỡ, đẹp mắt; cả không gian tràn ngập tiếng cười nói, lời ca ngọt ngào, âm thanh đàn, khèn, sáo du dương, quyến rũ. Người lớn tuổi, thanh niên không phân biệt nam nữ gặp nhau trong các hàng quán bình dân, tuỳ lứa tuổi và sức khoẻ, họ mời nhau chén rượu ngô thơm nồng, bát thắng cố béo ngậy, bát cháo ẩu tẩu vừa có vị đăng đắng lại ngòn ngọt… những món ẩm thực đặc sản, ai được thưởng thức một lần là nhớ mãi….
Từ thị trấn Đồng Văn ngược thẳng về phía Bắc khoảng 20 cây số là xã Lủng Cú, mỏm địa đầu của đất nước, nhìn lên bản đồ Việt Nam, cái chóp nhô cao như một mũi mác, chính là đất Lủng Cú. Những ngọn núi xếp lớp đơn nguyên nơi đây là điển hình của loại đá trầm tích, loại đá cổ nhất của trái đất. Lũng Cú ở độ cao gần 1800 mét. Đứng giữa xứ sở này, ta có cảm giác như đang sống bồng bềnh giữa mây ngàn gió núi; mây trắng bời bời phủ che trên đầu, trôi lững lờ dưới chân, bao quanh lẩn quất bên mình.
Tại thôn Séo Lũng, cách trung tâm xã gần 5 cây số có ngọn núi Rồng, cột cờ Tổ quốc dựng trên đỉnh núi, sát cột mốc số 17 biên giới Việt - Trung. Tên núi Rồng đã có từ lâu đời, do đồng bào địa phương đặt. Một sự trùng hợp ngẫu nhiên giữa tên núi nơi địa đầu Tổ quốc với dòng dõi con Rồng cháu Tiên của dân tộc ta. Lá cờ đỏ sao vàng với diện tích 54 mét vuông - tượng trưng cho 54 dân tộc anh em ngày ngày kiêu hãnh tung bay giữa trời xanh, khẳng định chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc ta. Bao thế hệ qua, bất chấp mọi khó khăn nguy hiểm, mọi áp lực, những người dân thuộc hai dân tộc kiên cường Mông, Lô Lô ở Lũng Cú đã không tiếc mồ hôi, xương máu để bảo vệ quốc kỳ, bảo vệ lãnh thổ thiêng liêng. Lớp lớp người dân Lũng Cú xứng đáng với niềm tin, sự kính phục của nhân dân cả nước.
Trên đoạn đường phía Tây từ thị trấn Đồng Văn qua Mèo Vạc là ngọn đèo Mã pí lèng, một cảnh quan địa mạo tuyệt đẹp. Đứng trên đỉnh đèo ta có cảm tưởng chỉ vài sải tay là có thể với được tới trời. Dưới chân đèo, bên hữu, ở độ sâu hơn 1000 mét là dòng sông óng ánh bạc Nho quế, con sông lớn nhất của cao nguyên bắt nguồn từ Lũng Cú, luồn lách, ẩn hiện qua nhiều dãy núi đá để đưa nước về hợp lưu với sông Gâm, chi nhánh lớn của Lô giang.Phía tả đèo, một thung lũng hẹp hun hút dưới sâu với đôi ba chục nóc nhà nhỏ tựa lưng vào dãy núi đá vời vợi, một ngôi làng quá heo hút nhưng lại được khá nhiều người không chỉ Hà Giang biết đến, bởi hàng năm ở đây diễn ra một phiên chợ đặc biệt: chợ tình khau vai, mỗi năm chỉ họp một lần vào cuối mùa xuân. Gọi chợ tình là theo nghĩa thông tục, chứ ở đây, người về chợ là để giao lưu tình cảm, tình yêu đôi lứa, không hề có chuyện mua bán hiện đại. Chợ tình khau vai hay gọi đúng hơn ngày hội tình yêu - tình bạn là một trong những nét văn hoá truyền thống đáng trân trọng của các dân tộc Đồng Văn.
Cho đến nay, cảnh vật, con người trên cao nguyên đá Đồng Văn - Hà Giang vẫn giữ được khá đậm đà những nét hoang sơ, kỳ vĩ, tinh khiết có sức lôi cuốn đối với du khách trong và ngoài nước.
dinh họ Vương thuộc địa phận xã Sà Phìn
Trong tour du lịch về miền đá Đồng Văn, Lũng Cú, không ai muốn bỏ qua cơ hội thăm di tích nhà họ Vương, một dinh thự cổ ngủ vùi giữa thung lũng sa mộc, hội tụ nhiều giá trị kiến trúc Trung Hoa và người Mèo Hà Giang. Người ta vẫn gọi đây là dinh vua Mèo.
 |
Mái ngói âm dương phân lớp theo kiến trúc cổ |
Dinh vua Mèo ở huyện Đồng Văn, cách Hà Nội chừng 500km, sau khi vượt qua những chặng đường men theo sườn núi, ngoằn ngoèo như những sợi chỉ, vượt qua Cổng trời Quản Bạ. Nơi đây, một thời, ông Vương Chính Đức đóng Cổng trời lại, xưng vương. Miền đá tỉnh Hà Giang hiếm có một ngôi nhà có kiến trúc độc đáo thế này. Mấy chục năm qua, những ai lên đến Hà Giang thường không bỏ qua di tích này.
Nhà họ Vương nằm nép mình dưới tán rừng cây sa mộc cổ thụ, cao vút. Những phần nhà xuống cấp đã được phục hồi nguyên trạng. Toàn bộ hệ thống tường thành được xếp bằng đá nhẵn thín với phiến đá to, chẳng cần vôi vữa mà vẫn vững chắc. Nhà được bố trí theo kiểu cung điện Trung Hoa, được phân ra nhiều khu: phòng khách, phòng ngủ, nhà bếp, nhà kho, phòng của vợ ông Vương Chính Đức, hay nhà thờ. Trước cổng của ngôi nhà là ngôi mộ bằng đá chạm khắc tinh vi, là mẹ ông Vương Chí Sình, đại biểu Quốc hội các khoá I, II, III. Nơi đây còn lưu giữ một số hình ảnh về ông vua mèo oai phong lẫm liệt. Qua cổng chính là đến ba, bốn lần cổng nhỏ. Dọc hai bên hành lang của dãy nhà cao nhất là dãy nhà ngang, nhà dọc, bố trí từ thấp lên cao (theo lối kiến trúc Trung Hoa), phần trên là ảnh thờ ông Đức phóng to khi còn làm bang tá. Có cầu thang đi lên khu pháo đài, lỗ châu mai, có kè đá tảng. Các hạng mục chủ yếu được phục dựng bằng gỗ và đá. Một số đồ dùng xưa như tủ quần áo, lò sưởi của gia đình họ Vương vẫn được lưu giữ như những tín vật.
Tại Sà Phìn, khác hẳn những vùng đá tai mèo khắc nghiệt, cái lạnh đến thấu xương thấu thịt. Vào mùa xuân, hoa bung nở trắng xoá. Đến đây, bắt gặp vùng tam giác mạch, bạc hà, chứng tỏ sự tốt tươi, đầm ấm. Đứng trên núi cao, nhìn xuống thung lũng Sà Phìn, những thân sa mộc cổ thụ như hình cây nấm. Cả một rừng sa mộc bao bọc lấy dinh thự. Hiện giờ, một số giai thoại về ông Đức vẫn được người dân nhắc lại rằng: nhà họ Vương giàu nứt vách. Vương cho người sang Tàu mời thầy địa lý về xem thế đất để dựng nhà. Ông thầy cao tay đã chọn được thế đất “đắc địa”. Ngày chiến tranh biên giới, thị trấn Phó Bảng tan hoang, cây đổ nhà sập, còn nhà Vương vẫn còn nguyên. Người dân phải sơ tán, nhà họ Vương bị bỏ hoang. Ngôi nhà trải qua nhiều biến cố của thời gian. Một trong những chàng rể của “nhà Vương” đã từng thèm rượu, dỡ một cánh cổng lớn của di tích đem bán. Rồi khu nhà trở thành khu chăn nuôi trâu bò. Chúng phóng uế tràn ngập từ trong ra ngoài. Một thời gian dài, nơi đây trở thành nhà trụ sở tạm thời của xã. Giải thích vì sao bom đạn không trúng di tích, thì nhìn vào thực tế địa lý là ngôi nhà nằm nép mình dưới thung lũng của xóm Lũng Hoà, nên đạn đi cầu vồng, bị mắc cả vào núi. Xung quanh Sà Phìn là các bản người Mèo, du khách có thể đi lại, tham quan, tìm hiểu những nét văn hoá của người vùng cao, thăm đồn biên phòng Phó Bảng… Muốn đi cho thoả miền đá Hà Giang thì phải mất chừng nửa tháng, có khi hơn nữa. Còn đi nhanh các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Bắc Mê thì cũng mất năm ngày. Điều đặc biệt, du khách đến với vùng cao Hà Giang, sẽ được chiêm ngưỡng “đặc sản” đá tai mèo, những mái nhà lợp bằng ngói âm dương, bờ rào đá. Hay trên khắp những triền núi cao, từ hốc đá mọc lên những lên ngô cường tráng, đầy sức sống. Hà Giang sẽ để lại trong lòng du khách những ấn tượng, để về nhà ngơ ngẩn không biết mình đang luyến tiếc điều gì.
chợ Đồng Văn
chợ Đồng VănSáng ngày thứ 6, chúng tôi dùng điểm tâm tại khách sạn, chúng tôi trả phòng, khởi hành đi thăm quan chợ Đồng Văn. Sau đó, chúng tôi khởi hành đi thăm Lũng Cú điểm cực Bắc địa đầu tổ Quốc, chúng tôi thăm quan và chụp ảnh lưu niệm tại cột mốc cực Bắc địa đầu tổ Quốc. Ăn trưa tại thị trấn Yên Minh, sau đó chúng tôi tiếp tục khởi hành về thị xã Hà Giang nhận phòng, ăn tối. Nghỉ đêm tại Hà Giang.
Lũng Cú - điểm cực Bắc địa đầu Tổ QuốcSáng ngày thứ 7, dùng điểm tâm tại khách sạn, khởi hành theo quốc lộ 2 qua Chiêm Hoá và đường 279. Đoàn dùng bữa trưa tại nhà hàng.
Chiêm Hoá và đường 279
Chiều: Tới Ba Bể chúng tôi đi thuyền tham quan dọc theo Hồ 1, Hồ 2 và Hồ 3 tham quan động Puông bí ẩn, thác Đầu Đẳng kỳ vĩ, thăm Ao Tiên, đảo Bà Goá. Thích nhất là đi du thuyền thăm hồ Ba Bể, hồ Pé Lầm, Pé Lù, Pé Lèng rồi đi thăm đảo An Mã, thác Đầu Đẳng, Ao Tiên trước khi dùng bữa tối & nghỉ đêm tại Ba Bể.
Ba Bể
động Puông
thác Đầu Đẳng kỳ vĩ
Ao Tiên
đảo Pò Gia Mải (đảo Bà Goá)Sáng ngày thứ 8, dùng điểm tâm tại khách sạn, trả phòng, khởi hành đi Cao Bằng theo quốc lộ 3. Qua 250km, chúng tôi tới Cao Bằng
TX Cao Bằng
Chiều: Đi thăm khu du lịch thác Bản Giốc - một trong những thác nước đẹp nhất Việt Nam nằm ở địa phận xã Đàm Thuỷ, huyện Trùng Khánh, từ độ cao trên 30m những khối nước lớn đổ xuống qua nhiều bậc đá vôi làm tung lên vô vàn hạt bụi trắng toả mờ cả một vùng rộng lớn. Thác Bản Giốc là thác đẹp thuộc hàng đệ nhất danh thác Việt Nam. Thác Bản Giốc nằm trên biên giới VN và Trung Quốc, thuộc xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, cách thị xã Cao Bằng 89 km, theo tỉnh lộ 206 về phía bắc.Điều thú vị trong chặng đường gần 400 km từ Hà Nội lên tới thác Bản Giốc, là du khách có thể tha hồ ngắm cảnh đẹp. Qua cửa kính xe ô tô, núi rừng hùng vĩ xen kẽ trùng trùng điệp điệp nối vào nhau. Những cánh đồng ngát xanh, vạt hoa dại bên đường, nếp nhà yên bình nép mình bên núi, bầy trâu lọt thỏm giữa cánh đồng làm nao lòng du khách. TX Cao BằngThác Bản Giốc nằm trong dòng chảy sông Quây Sơn, bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy qua biên giới hai nước VN và Trung Quốc, uốn lượn quanh chân núi Cô Muông, qua những cánh đồng thuộc địa phận Đàm Thủy. Gần cuối dòng chảy, dòng sông Quây Sơn đổ từ độ cao hơn 30 mét xuống dưới chân núi tạo thành dòng thác hùng vĩ, sủi bọt trắng xóa. Thác Bản Giốc được chia làm hai phần, phía nam là thác cao, phía bắc là thác thấp. Thác thấp là thác chính, hùng vĩ hơn, tiệp mình vào núi rừng rộng lớn nay đã thuộc TQ. Hôm chúng tôi đến, nhìn từ xa, dòng nước chảy từ trên cao xuống tựa những sợi tơ trắng xóa đang nằm vắt vẻo uyển chuyển trên núi rừng hoang sơ. Nước sủi tung bọt, ầm vang. Ánh nắng hắt trên nước, lấp lánh sáng. Vẻ đẹp, sự thuần khiết, hùng vĩ hòa quyện vào nhau.
Dòng sông dưới chân thác khá phẳng lặng, có thể đi thuyền tham quan. Ở đây có dịch vụ chèo thuyền đưa khách tham quan toàn bộ thác Bản Giốc và những cánh rừng, đồng ruộng bên bờ Quây Sơn. Cuối chiều, mặt trời xuống, ngắm nhìn thác nước tuôn trào, cảm giác thật lạ. Gió biên cương thổi lành lạnh, nhìn mặt sông xanh ngắt, lại ngước lên nhìn dòng nước tuôn trào, tựa như phun ra từ núi, đủ khiến niềm xúc cảm không tên trong lòng trỗi dậy.
Ở Bản Giốc, đến nay vẫn chưa phát triển dịch vụ ăn, ngủ cho khách du lịch. Vì vậy, chiều buông, chúng tôi phải lên xe về lại thị trấn Trùng Khánh tìm chỗ nghỉ ngơi. Nhưng không vì trở ngại nhỏ đó mà du khách phiền lòng. Bởi, chính sự hoang sơ nơi ngọn thác biên cương là điều làm người ta thấy thú vị.
TX Cao Bằng
thác Bản Giốc
Sáng ngày thứ 9, dùng điểm tâm tại khách sạn, chúng tôi trả phòng rồi khởi hành đi qua 200km để tham quan khu di tích Pắc Bó - nơi ở và hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những năm kháng chiến từ 1941 đến 1945. Từ thị xã Cao Bằng đi tiếp 52km đến xã Trường Hà, huyện Hà Quảng du khách có thể tới thăm Khu di tích Pác Bó. Pác Bó có nghĩa là “đầu nguồn” theo tiếng bản địa. Nơi đây được coi là cội nguồn của Cách mạng Việt Nam bởi địa danh này gắn với một giai đoạn lịch sử đặc biệt quan trọng trong cuộc đời hoạt động của Hồ Chí Minh và cách mạng nước ta những năm 1941-1945, chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Sau 30 năm đi tìm đường cứu nước, ngày 28 tháng 01 năm 1941, qua cột mốc biên giới số 108, Nguyễn Ái Quốc (tên gọi của Hồ Chí Minh lúc đó) đã trở về tổ quốc để trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Tại đây, 
Quốc đã có nhiều chủ trương và quyết định quan trọng cho cách mạng tháng Tám năm 1945: Chủ trì hội nghị lần thứ VIII của Trung ương Đảng từ 10/05 đến 19/05/1941, xác định nhiệm vụ giải phóng dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng nước ta, quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh, biên soạn các tài liệu cách mạng, tổ chức các lớp tập huấn chính trị, quân sự, sáng lập báo “Việt Nam độc lập” - cơ quan truyên truyền của Mặt trận Việt Minh, thành lập đội du kích Pác Bó. Từ Pác Bó, Nguyễn Ái Quốc đã đi nhiều nơi ở Cao Bằng, nhiều lần sang Trung Quốc bắt liên lạc với các lực lượng cách mạng Việt Nam và đồng minh. Trong chuyến đi Trung Quốc ngày 13/08/1942, Quốc đã bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam đến ngày 10/09/1943 mới được trả tự do. Cuối tháng 09/1944, Quốc trở về Pác Bó tiếp tục chỉ đạo cách mạng Việt Nam. Đầu tháng 12/1944, tại Nà Sác, Quốc đã ra chỉ thị thành lập đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay. Ngày 04/05/1945, Quốc rời Pác Bó về Tân Trào (Tuyên Quang) để chỉ đạo tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Ngày 20/02/1961, Hồ chí Minh về thăm lại Pác Bó sau 20 năm xa cách.
Chiều:chúng tôi đi qua 150km về khu du lịch Hồ Núi Cốc.
khu du lịch Hồ Núi CốcSáng ngày thứ 10, dùng điểm tâm tại khách sạn xong rồi đi thuyền tham quan Hồ Núi Cốc; ăn trưa xong, chúng tôi khởi hành về Hà Nội.
Chiều: chúng tôi về tới Hà Nội, rủ nhau đi thưởng thức ẩm thực phố cổ với bánh cốm Hàng Than, các loại ô mai Hàng Đường, mắm tép chưng thịt Hàng Bè, bún chả Hàng Mành, bún đậu mắm tôm ngõ Phất Lộc, miến trộn Lê Ngọc Hân, cháo sườn Nhà Thờ, bánh cốm chấm tinh dầu cà cuống ở Lương Văn Can, bún ốc nguội Ô Quan Chưởng, vịt om sấu Quán Thánh, bánh tôm Hồ Tây, phở cuốn hồ Trúc Bạch... Nghe thấy ham nhưng khác khẩu vị nên nói thật là tôi chịu thua, không thấy ngon gì hết !
Ngủ 1 đêm ở Hà Nội, sáng hôm sau chúng tôi lại đi loanh quanh phố phường Hà Nội để đợi đến chiều thì ra ga Trần Quý Cáp đi Lào Cai - Sapa và Hà Khẩu(VK Mỹ không được qua cửa khẩu TQ nên sẽ ở lại bên này để shopping), chúng tôi ngủ luôn trên xe lửa.
Lào CaiLào Cai là tỉnh vùng cao biên giới nằm phía Tây Bắc Việt Nam cách Hà Nội 296 km theo đường sắt và 345 km theo đường bộ. Phía đông giáp tỉnh Hà Giang; phía tây giáp tỉnh Sơn La và Lai Châu; phía nam giáp tỉnh Yên Bái, phía bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) với 203 km đường biên giới. Cách ngày nay hơn vạn năm, con người đã có mặt tại địa bàn Lào Cai. Thời Hùng Vương dựng nước, vùng đất Lào Cai thuộc bộ Tân Hưng, là một trong 15 bộ của Nhà nước Văn Lang - là một trung tâm kinh tế chính trị lớn ở thượng nguồn sông Hồng. Đến đời Đinh, Lý, Trần, Lê có biết bao biến động về địa danh... Đến đời nhà Nguyễn, vùng đất Lào Cai chủ yếu thuộc đất của châu Thuỷ Vỹ, châu Văn Bàn, một phần thuộc châu Chiêu Tấn và một phần nhỏ thuộc châu Lục Yên thuộc phủ Quy Hoá. Đến thời điểm này địa danh Lào Cai chưa được hình thành.
No comments:
Post a Comment