Sức khỏe của chúng ta(18)

Thức ăn bổ dưỡng cho não

Chất béo rất cần thiết cho não từ lúc còn trong bụng mẹ cho tới khi già.

Axit amin

Não rất cần axit amin (là đơn vị cấu tạo của chất đạm thực phẩm) để tạo ra các chất dẫn truyền thần kinh và cung cấp năng lượng. Các chất dẫn truyền mang tín hiệu từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh khác, cứ thế kế tiếp nhau. Hai loại axit amin quan trọng cho não là tryptophan và tyroxine. Tryptophan là tiền thân của chất làm dịu thần kinh serotonin. Cơ thể không tạo ra tryptophan được nên phải cần thực phẩm cung cấp. Còn tyroxine cần để tạo ra các chất dẫn truyền hưng phấn trí não là dopamine, epinephrine và norepinephrine. Cơ thể tạo ra được tyroxine nếu trong thực phẩm không có đầy đủ.

Chất béo tốt cho não

Chất béo rất cần thiết cho não từ lúc còn trong bụng mẹ cho tới khi già. Não tăng trưởng mạnh nhất trong năm đầu của cuộc sống và kích thích tăng gấp đôi khi được một năm tuổi. Chất béo là thành phần quan trọng của màng tế bào não và màng bao quanh sợi thần kinh. Do đó, trẻ nhỏ cần nhiều chất béo trong giai đoạn này. Nhu cầu đó được đáp ứng bằng sữa mẹ vốn chứa rất nhiều chất béo. Khi cơ thể phát triển, não vẫn tiếp tục cần chất béo nhưng phải là những loại không gây ảnh hưởng xấu cho cơ thể.

Ăn quả tươi tốt hơn là uống

Chất béo có cả trong thực phẩm động vật lẫn thực vật và nếu dùng ở mức độ vừa phải thì rất tốt cho não. Chất béo thực vật có ưu điểm là không có hoặc có rất ít cholesterol - một loại chất béo cần thiết nhưng nhiều quá cũng sẽ gây ảnh hưởng xấu.

Các vitamin, chất khoáng

Não cần hầu hết các loại vitamin và chất khoáng để duy trì các chức năng của mình.Vitamin nhóm B có vai trò quan trọng giúp tránh sự thoái hóa chức năng não do tuổi già. Kết quả nghiên cứu của Trường đại học Harvard cho biết, phụ nữ trung niên ăn nhiều rau có lá xanh thẫm sẽ giúp duy trì khả năng suy nghĩ tốt hơn cho tới độ tuổi 70. Trong rau lá xanh thẫm có chứa nhiều vitamin B.

Vitamin B6 cần cho sự duy trì các chức năng bình thường của não, giúp điều hòa sự sản sinh chất dẫn truyền thần kinh, kiểm soát giấc ngủ, cảm xúc. Vitamin này có nhiều trong thịt, cá, gan, quả hạch, đậu, chuối, quả bơ, lúa mì.Vitamin B12 giúp duy trì hoạt động của tế bào thần kinh, cần thiết cho vỏ bọc các sợi thần kinh. Vitamin B12 có nhiều trong thịt bò, thịt gà, cá, lòng đỏ trứng, phomat.Vitamin C giúp não sản xuất chất dẫn truyền thần kinh. Não cũng có một cơ chế để rút vitamin C về não nhiều hơn khi có nhu cầu.Axit folic dường như có ảnh hưởng tới chức năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh, và khi thiếu dễ làm tinh thần buồn bã. Chất này có nhiều trong các loại rau lá xanh thẫm, hạt đậu, cám lúa mì, thịt lợn, thịt gà, tôm, cá, cua, sò, hến.Canxi cần thiết cho sự thu nhận, dẫn truyền các tín hiệu thần kinh. Canxi có nhiều trong sữa, sữa chua, phomat, cá, tôm, trứng, đậu nành, hạt ngũ cốc.Kali cần cho sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh và có nhiều trong cam, chuối, khoai tây, quả khô, sữa.Sắt cần thiết cho sức khỏe tế bào thần kinh và cho sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh. Thiếu sắt thì tính tình thường trở nên cáu giận, kém linh lợi. Sắt có nhiều trong gan, bầu dục, thịt lợn, thịt bò, gà, cá và rau lá xanh thẫm...Selen là một chất chống ôxy hóa giúp cơ thể ngăn ngừa ung thư, trì hoãn quá trình lão hóa. Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy thiếu selen có thể là nguy cơ dẫn tới hội chứng chậm phát triển trí não (hội chứng Down). Selen có nhiều trong cá, sò, hến, thịt động vật, ngũ cốc, trứng, tỏi, gan động vật. Rau và trái cây chứa rất ít selen.

Lời khuyên của các nhà dinh dưỡng

Hạn chế hoặc loại bỏ những chất có hại cho não như các chất béo chuyển hóa (transfatty acid), rượu, thuốc lá.Tăng cường tiêu thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu cho não bằng cách ăn xen kẽ các thực phẩm mà não cần.Cân bằng giữa ba chất dinh dưỡng chính là carbohydrat (chất bột), chất béo và chất đạm để não có thể làm việc hiệu quả ban ngày và nghỉ ngơi thoải mái ban đêm.

Các bệnh thông thường của vú

1. Ung thư vú: Có thể nói không mấy phụ nữ biết thật rõ về ung thư vú, nhưng nỗi ám ảnh về căn bệnh này lại rất lớn. Vì thế hễ cứ thấy có gì là lạ trong ngực, nhiều người lập tức nghĩ đến ung thư, mà lại giữ lấy nỗi lo âu một mình dẫn đến mất ăn mất ngủ, sụt cân, chỉ vì một dấu hiệu… chẳng hề gì.

Không ít thiếu phụ tuổi trung niên đến gặp bác sĩ với nét mặt đăm chiêu: “Tôi có một cục ở vú, lớn bằng đầu ngón tay cái, mà “hạch” này sờ vào nó “chạy” dữ lắm, đau ê ê, mới thấy gần đây thôi”. Người đẹp yên lặng, gần như nín thở theo dõi nét mặt thầy thuốc khám bệnh, rồi trở nên vô cùng căng thẳng khi bác sĩ cho biết có một “bọc nước” nhỏ trong vú.

Bác sĩ bình thản lấy kim chọc nhẹ vào đó, rút ra độ 3 - 4 cc nước hơi đục, thế là cái bướu xẹp hoàn toàn. Khi được biết đây chỉ là bướu lành, có bệnh nhân bật dậy mắt sáng rỡ, có người thì nước mắt ràn rụa: “Không phải ung thư hả bác sĩ? Trời ơi! Mấy hôm nay không ăn không ngủ, người ta nói tuổi này mà có cục hạch như vậy chắc là… dữ rồi”.

Trường hợp ngược lại, nhiều phụ nữ sờ thấy rõ một cục ở trong ngực chỉ bằng hột đậu phọng mà vẫn vô tình bỏ qua, đến khi nó phát triển lớn cỡ hột nhản mới nghĩ đến chuyện đi khám: “Ai mà biết, thấy không đau điếc gì, vẫn ăn ngủ bình thường.

Tưởng ung thư thì phải đau chớ?”. Người bệnh đâu biết là thời kỳ khởi phát ung thư rất im lìm, tưởng hiền lành mà lại rất hiểm. Bướu ung thư lại thường chắc hoặc cứng, không gây đau và người bệnh vẫn khỏe mạnh. Còn bướu lành thường tròn, sờ thấy mặt trơn láng “chạy tới chạy lui” dưới ngón tay khám, có thể hơi lớn thêm và hơi đau nhức khi gần tới ngày hành kinh.

Mặc dù hàng ngày luôn phải tiếp xúc với những nỗi đau, nhưng nhiều thầy thuốc chuyên khoa vẫn hết sức chạnh lòng mỗi khi đi thăm trại bệnh ung thư vú, tuy phải giữ vẻ bình tĩnh bề ngoài mà trong dạ thật bùi ngùi. Bởi cứ khoảng mười người bệnh thì có tới ba người mang vú lở loét, thậm chí hôi thúi.

Đó là trường hợp những chị em ban đầu sờ trong ngực thấy cục u nhỏ bằng đầu ngón tay cái, rồi nghe lời bày biểu dán các loại thuốc cao, thuốc gia truyền và giã lá cây (lá sống đời, lá đu đủ, cây chó đẻ, hột lình lịch, cây xuyên tâm liên, lá vòi voi…) đắp ngực để … rút mủ lấy cùi. Lúc đó trong người vẫn bình thường nên chị em không nghĩ phải đi bệnh viện mà cứ ở nhà chờ “cùi” ra, rồi đến khi da vú lở loét hay chảy máu thì mừng và cho là … máu độc ra.

Thông thường phụ nữ không dễ để ai sờ mó vào ngực mình, dầu có bệnh gì đi nữa. Vậy mà khi một bà thầy hay ông lang lý luận “Cục u nhỏ cỡ đó mà không đau, do máu độc chớ gì”, nhiều chị em rất tin tưởng và yên tâm để cho châm cứu (thật ra là chỉ dùng kim châm ngay vào bướu vú) hoặc cắt lễ.

Nào ngờ chỉ một vài tháng sau, cục u to cứng lên và đỏ ửng, hạch nách sờ thấy cộm. Đó là tình trạng bùng phát theo từ y học, còn nói theo dân gian thì đã… chọc trúng ổ kiến lửa! Một khi bệnh bị kích thích bùng phát lên như thế, thầy thuốc chuyên khoa chỉ còn cách trị liệu tạm bợ, vì “chọc” nó nên ung thư thời kỳ 1 tiến qua thời kỳ 3 hoặc 4 chỉ trong vài tháng. Đúng là nhiều phụ nữ chưa được cảnh giác về tính âm thầm và hiểm ác của ung thư vú.

Thế nhưng, ai là người dễ bị ung thư vú?

Từ tuổi 30, phụ nữ có thể bị ung thư vú. TS hơn, hiếm gặp. Dưới 25 tuổi, thường là các bệnh lành. Phần lớn ung thư vú xảy đến cho phụ nữ trong độ tuổi 35 - 45, nguy cơ càng tăng lên khi người phụ nữ lớn tuổi hơn.

Phụ nữ phương Tây có nguy cơ ung thư vú rất cao so với phụ nữ châu Á. Hiện nay ung thư vú là loại thường gặp nhất ở phụ nữ nước ta. Theo số liệu công bố mới đây, ở Hà Nội hàng năm cứ 100.000 phụ nữ thì có 30 người phát hiện bị ung thư vú, còn tại TP HCM con số này là 20.

Các yếu tố sau đây càng làm tăng nguy cơ: trong gia đình đã có người bị ung thư vú (mẹ, chị, em ruột), xáo trộn di truyền do sự thay đổi đột biến của gen (BRCA 1, BRCA 2 và vài gen khác).

Ngoài ra, càng chịu tác động lâu dài của estrôgen thì nguy cơ càng gia tăng, thí dụ như phụ nữ bắt đầu có kinh nguyệt sớm (trước 12 tuổi) và mãn kinh trễ (sau 55 tuổi), hoặc dùng nhiều liệu pháp nội tiết thay thế sau mãn kinh trong thời gian dài; chưa bao giờ sinh con hay có con đầu lòng trễ (sau 30 tuổi). Phụ nữ hút thuốc và uống rượu cũng tăng nguy cơ ung thư vú; chế độ dinh dưỡng nhiều thịt và chất béo, cơ địa béo phì, cũng dễ bị ung thư hơn…

Vậy thì, làm sao biết được ung thư vú?

Như đã nói, ung thư sớm thường không gây đau đớn. Nhưng khi phát triển nó có thể gây ra các xáo trộn cần lưu ý, chẳng hạn:

- Một cục hoặc một chỗ dày lên ở trong vú hay ở trong nách.

- Có sự thay đổi hình dáng của vú.

- Chất dịch tiết ra ở núm vú hoặc núm vú thụt vào.

- Thay đổi ở da vú, quầng vú, núm vú (đỏ, sưng, ngứa).

Cần đến bác sĩ ngay khi thấy bất cứ triệu chứng nào kể trên. Tuy phần lớn không phải là ung thư, nhưng cần thiết để bác sĩ khám định rõ bệnh và điều trị càng sớm càng tốt. Tóm lại, phụ nữ trên 30 tuổi, hễ sờ nắn trong vú thấy có một cục, dù không đau hoặc hơi đau, cũng nên đi khám ngay.

Và liệu có thể phát hiện bệnh thật sớm?

Kinh nghiệm cho thấy việc tầm soát để phát hiện sớm ung thư vú mang đến hiệu quả rõ rệt. Vì vậy, dẫu bận bịu thế nào chị em phụ nữ cũng nên ráng nhín chút thời giờ để đi khám sức khỏe toàn diện định kỳ mỗi năm một lần. Đặc biệt là khám ngực, khám lâm sàng tuyến vú (do bác sĩ hoặc chuyên viên khám), hay siêu âm vú.

Chụp nhũ ảnh là phương pháp tốt để rà tìm các xáo trộn ở vú. Việc này nên được thực hiện từ tuổi 40, vì tuổi nhỏ hơn không có lợi do ngực “dầy” quá. Nhũ ảnh có thể cho thấy vài đốm vôi li ti trong vú, đây có thể là triệu chứng sớm của ung thư. Tuy nhiên nhũ ảnh cũng có một số hạn chế, như có thể bỏ sót vài ung thư (âm tính giả), hoặc ghi nhận các dấu hiệu ung thư mà thực sự là xáo trộn lành tính (dương tính giả).

Cũng đừng quá mê tín nhũ ảnh, nên nhớ ngực nhỏ hay ngực mỏng thì khi “ép vú” (chụp nhũ ảnh) có thể rất đau, mà khám tay lại dễ phát hiện bất thường trong vú.

Siêu âm là xét nghiệm không độc hại và góp phần đáng kể trong việc giúp tìm ra các loại xáo trộn của vú trong đó có ung thư. Các bác sĩ siêu âm trong nước đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm giúp phát hiện sớm một số ung thư vú.

Ngoài ra, phụ nữ nên thực hành tự khám vú, bắt đầu khoảng tuổi đôi mươi (từ khi có ngực) và nên tự khám sau mỗi kỳ hành kinh. Với người đã mãn kinh cũng cần tiến hành hàng tháng. Việc tự khám đều đặn giúp chị em biết rõ tình trạng mỗi bên vú nên rất dễ nhận ra một khi có biểu hiện bất thường.

Có thể tự khám vú bằng cách đứng trước gương, ở trần, buông xuôi hai tay, rồi đổi tư thế: hai tay để phía sau mông, nghiêng nhẹ người tới trước. Quan sát cả hai vú xem có thay đổi gì về kích thước (một bên lớn hơn thường lệ, hoặc teo nhỏ lại), da vú (da chuyển màu cam, hay lõm xuống). Ấn nhẹ núm vú xem có máu hoặc chất dịch tươm ra ở đầu vú không.

Tiếp theo, nằm ngửa, kê gối dưới vai bên phải, tay phải để sau ót, bàn tay trái xòe thẳng nhẹ nhàng ép sát tuyến vú vào thành sườn, bắt đầu từ phần trên, rồi đến phần dưới của vú, cuối cùng là núm vú, nhằm tìm xem có khối u hay khối bướu nào không. Có thể chia vú ra thành bốn phần để khám lần lượt, không bỏ sót chỗ nào. Khi khám vú trái thì đổi ngược tư thế lại. Khám cả vùng nách để tìm hạch.

Quan trọng nhất là phải khám đúng cách. Thay vì xòe cả bàn tay ép nhẹ nhàng xuống tuyến vú, nhiều người lại lấy hai ngón tay kẹp tuyến vú, hoặc dùng hết mấy ngón tay bóp nặn cả vú, để rồi hốt hoảng khi cảm nhận hình như có khối bướu (Đặc biệt các thiếu nữ tuổi dậy thì ngực nảy nở, tuyến sữa đang phát triển khiến cho cảm giác có cục u, nhất là lúc sắp hành kinh ngực căng lên thấy như có nhiều cục lộm cộm).

Đây là điều rất thường gặp, khiến không ít phụ nữ phải hao phí nhiều giọt nước mắt, đồng thời là cơ hội giúp thầy thuốc chuyên môn có dịp ngắm những nụ cười rạng rỡ, bởi sau khi khám kỹ lại thì… chẳng có cục u cục bướu nào cả!

7 dấu hiệu của bệnh ung thư vú: Bạn cảm thấy đau, nặng nề hoặc vẻ ngoài núi đôi của bạn thay đổi, hoặc nổi hạch... Đừng chủ quan vì đó có thể là những dấu hiệu của bệnh ung thư vú. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về những dấu hiệu của căn bệnh này.1. Nửa người trên bị đau
Biểu hiện đầu tiên là người bệnh thường xuyên cảm thấy đau nửa người trên. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do các lớp biểu bì bị căng cứng. Chính các u nang hoặc sự thay đổi hooc-mon dẫn đến sự căng cứng này.2. Vú to lên
Vú to lên có thể là dấu hiệu của bệnh u xơ lành tính. Bệnh này có thể làm thay đổi cấu trúc của ngực. Tuy nhiên, các khối u ác tính phát triển cũng có thể là nguyên nhân làm cho vú to lên bất thường. Có 2 giả thiết được đặt ra:
+ Các hạch ung thư phát triển khiến kích cỡ của vú thay đổi.
+ Các tế bào ung thư phát triển gây viêm nhiễm.3. Một trong hai đầu nhũ hoa bị thụt vào trong
Nhũ hoa bị thụt vào trong có thể là triệu chứng của 1 khối u nằm ngay phía sau (do các tế bào ung thư kéo lớp biểu bì vào phía trong). Trong trường hợp có u, nhũ hoa bị thụt vào trong sẽ trở nên cứng. Ngay cả khi dùng tay, bệnh nhân cũng không thể kéo nhũ hoa này ra được.4. Có hạch dưới nách
Hạch dưới nách có thể là do sức đề kháng của cơ thể tạo ra nhưng cũng có thể là một khối u phát triển theo hệ hạch.
Hạch dưới nách là giai đoạn đầu tiên của bước phát triển khối u, đôi khi nó cũng là dấu hiệu đầu tiên của bệnh.5. Có u ở núi đôi
Xuất hiện u ở núi đôi là hiện tượng bất thường. Đó có thể là u lành tính hoặc u nang; hạch hay u ác tính. Làm thế nào để biết đó là hạch? Nhìn chung, hạch thường nằm ở bên cạnh vú, gần nách; màu sắc ở vùng da nổi hạch ít có sự thay đổi mà chỉ thấy nổi cục.6. Da núi đôi thay đổi
Làn da của núi đôi thay đổi có thể là do u xơ lành tính hoặc do các khối u ác tính. Các lớp biểu bì da có cùng cấu trúc với tuyến vú, do đó các lớp biểu bì này sẽ có sự phát triển bất thường cùng với các tế bào u ác tính.
Biểu hiện dễ thấy nhất là da của núi đôi nhăn nheo hoặc nổi hạt.7. Xuất hiện bệnh eczama
Khi bị bệnh eczama thông thường, người bệnh cảm thấy ngứa hoặc bị dị ứng. Đây không phải là triệu chứng của bệnh ung thư. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đây là là dấu hiệu của bệnh ung thư vú.
Khi bệnh eczama xuất hiện ở nhũ hoa thì bạn cần phải chú ý. Nếu đầu nhũ hoa bị lở loét và có vẩy nến thì có thể là do:
+ Khối u phát triển lên bề mặt da
+ Khối u của da phát triển trong núi đôi.
Ngay khi phát hiện một trong những triệu chứng trên, bệnh nhân cần: Khám bác sỹ trong 2 tuần. Bác sỹ sẽ cho chụp tia X vú hoặc lập biểu đồ sinh thái của vú.

Tiết dịch một bên vú (trái) và bướu lành.

2. Bướu lành ở vú:Các bệnh lành của vú thì rất nhiều chứ không phải cái gì cũng… ung thư! Vì thế ở đây chúng tôi xin trình bày một số bệnh thông thường của tuyến vú, hy vọng khi nắm rõ rồi chị em sẽ trút bớt nỗi lo sợ, đồng thời cũng biết được khi nào thì đáng lo.

Ung thư vú có thể gặp từ tuổi trên 20, nhưng hết sức hiếm hoi, nên một thiếu nữ dưới 25 tuổi nếu có một khối bướu dù rất to ở vú thì hầu như chỉ là một bướu lành. Cũng cần lưu ý là một bé gái ngay từ khi lên mười cũng đã có thể gặp vài trục trặc ở ngực, chẳng hạn như:

Xáo trộn nội tiết: Một cháu gái mới khoảng 10-12 tuổi bỗng nhiên một bên ngực hơi u lên, thường ở vùng giữa vú đau chút chút. Tất nhiên mẹ cháu hết sức lo sợ vì: “Nếu dậy thì sớm thì phải lớn cả hai bên ngực chứ!”. Nhưng thật ra không có gì phải lo ngại, rồi mọi việc đâu sẽ vào đấy. Nên để bác sĩ theo dõi, thường chỉ cần cho cháu uống ít thuốc chống đau, chủ yếu để làm… mẹ cháu an tâm. Nhớ đừng nghe lời bày biểu mà chích thuốc kích tố nam (durabolin, testoterone). Cũng đừng để người ta mổ lấy đi “cục u” nhỏ ở núm vú.

Tuyến bình thường (trái) và Đa nang tuyến vú. Ảnh minh hoạ- DNSGCT

Bướu sợi tuyến: Thiếu nữ tuổi đôi mươi sờ thấy trong ngực có vài cục tròn, láng, lớn cỡ hột đậu phộng, hột nhãn, hột mít, hễ đụng tới nó lại chạy chỗ khác: đó là loại bướu lành thường gặp nhất ở các cô gái mà y học gọi là bướu sợi-tuyến (có người còn gọi là bướu sợi hay u xơ). Chẳng có gì đáng lo ngại, ngay cả khi cảm thấy hơi đau hoặc nó hơi lớn lên lúc tới kỳ hành kinh. Không ít thiếu nữ thấy có đôi ba cục lớn nhỏ khác nhau ở một vú, thậm chí ở cả hai vú. Bác sĩ chuyên khoa chỉ cần chích thuốc tê rồi mổ lấy trọn bướu, cố gắng giữ cho sẹo mổ nhỏ.

Và nếu vài tháng hoặc vài năm sau lại có một cục khác xuất hiện ở một trong hai vú thì đừng tưởng là “ung thư tái phát”, vì phần lớn đó vẫn là bướu sợi-tuyến lành. Đây không phải là bệnh mà cũng chẳng phải là một tổn thương, chẳng qua là một cái gì đó chưa hoàn chỉnh, tình trạng phì đại khu trú tại chỗ nào đó của tuyến vú. Bướu sợi-tuyến có thể gặp ở phụ nữ cho đến tuổi 40.

Bướu sợi tuyến khổng lồ: Cũng ở tuổi mười tám đôi mươi, có khi một bên vú to hẳn lên rất mau trong vài tháng, tự sờ thấy có một cục lớn bằng trái cam. Đó cũng là bướu lành, gọi là bướu sợi tuyến khổng lồ. Chỉ cần mổ lấy trọn bướu là hết bệnh mà vẫn giữ nguyên vú.

Bướu diệp thể: Một loại bệnh nữa thấy ở tuổi từ 15-16 đến khoảng 30, lớn cỡ hột mít hoặc trứng cút và giống như bướu sợi-tuyến, có khi kéo dài một hai năm chẳng sao, nhưng bỗng nhiên lại lớn nhanh vùn vụt chỉ trong vòng năm sáu tháng. Khi đó da vú căng mỏng ra, có nhiều lằn xanh chằng chịt, rồi cả vú to như trái cam sành. Thật ra đó là bướu lành, được gọi là “bướu diệp thể lành tính”. Tuy nhiên vẫn phải cẩn thận làm giải phẫu bệnh để chắc chắn đó không phải là “bướu diệp thể ác” (một loại ung thư). Cần đến khám bác sĩ chuyên khoa. Thầy thuốc có kinh nghiệm sẽ mổ lấy trọn khối bướu mà lại bảo tồn được bầu sữa cho bà mẹ trẻ hoặc bà mẹ tương lai.

Nang vú (Bọc dịch): Các nang hoặc bọc (chứa chất dịch lỏng) mà dân gian quen gọi là “cục hạch”, còn y học lại dùng các từ như thay đổi sợi bọc hay xơ nang. Tất cả các từ này dùng để chỉ một tình trạng tạm thời thường gặp của tuyến vú, mà đa số phụ nữ thường tự phát hiện khi nằm sấp đè lên ngực mình hay chà xát trong lúc tắm, vì những lúc đó nang vú bị căng lên. Nhưng có khi các nang này lại không đau gì cả và cũng không sờ thấy được. Nang vú không thành bệnh ung thư và cũng không tăng nguy cơ bị ung thư.

Nang chỉ là một hốc chứa đầy chất dịch. Hốc này có được là do một đoạn của ống dẫn sữa bị nở ra. Số lượng nang này nhiều ít tùy người, tùy lúc và kích thước lớn nhỏ không đều, đường kính từ vài milimét đến vài centimét, thậm chí có nang rất to cỡ trái quýt, chứa đến trên 50cc dịch. Các nang này thường gặp ở phụ nữ ngoài 40, nhưng đến khi mãn kinh có thể bất ngờ lặn mất.

Một khi nghi ngờ có nang vú thì nên đi khám bác sĩ chuyên khoa. Chắc chắn là không thể chờ đến lúc mãn kinh cho nang xẹp. Hiện nay siêu âm có thể giúp cho bác sĩ chẩn đoán dễ dàng bệnh nang vú. Sau khi đã định bệnh rõ ràng, bác sĩ dùng kim nhỏ rút dịch trong nang ra một cách rất đơn giản. Nhiều phụ nữ hết sức ngạc nhiên: “Ủa, trước đây nó cứng lắm mà, sao đây lại là nước không vậy?”. Cũng có người e ngại ngỏ ý muốn xét nghiệm thử chất nước đó. Việc này hoàn toàn phí công, bởi chất dịch ấy chẳng qua là vài loại sắc tố khiến cho có màu vàng, xanh nâu hoặc chỉ như nước máy có gợn chút cặn.

Khi nào cần chọc hút dịch? Khi có nang mà mình sờ được hoặc gây đau, khiến phụ nữ lo sợ. Tuy nhiên cũng có thể để yên mà không nguy hiểm gì. Khi đã rút dịch khiến nang xẹp hết thì hiếm khi tái phát. Về sau cho dù lại có một hoặc nhiều nang mọc ở một trong hai bên vú thì không phải “bệnh dữ chạy tùm lum” mà chỉ là sự xuất hiện liên tục của tình trạng đa nang vú lành tính. Tình trạng này sẽ chấm dứt sau khi mãn kinh

3. Ung thư vú:

Núm vú tụt vào trong:

Nguyên nhân của hiện tượng tụt núm vú chủ yếu do ngắn ống tuyến sữa, thiểu sản và thiếu hụt tổ chức liên kết dưới núm vú. Ở phụ nữ có núm vú tụt khi cho con bú sẽ tạo ra tác dụng cơ học liên tục để kéo núm vú ra ngoài. Tuy nhiên hiệu quả này chỉ có ở những bà mẹ với núm vú tụt vào trong mức độ nhẹ, có thời gian dài nuôi con bằng sữa mẹ, khả năng bú của trẻ tốt. Mặt khác núm vú hai bên được đưa ra ngoài có thể không cân xứng và đảm bảo thẩm mỹ như được phẫu thuật. Tùy vào mức độ tụt vào trong của núm vú mà có các kỹ thuật phẫu thuật thẩm mỹ khác nhau để đưa núm vú ra ngoài mà không làm tổn thương đến ống tuyến sữa cũng như cảm giác tại núm vú.Nguyên nhân chủ yếu là ngắn ống tuyến sữa do thiểu sản và thiếu hụt tổ chức liên kết dưới núm vú. Tùy vào mức độ tụt vào trong của núm vú mà có các kỹ thuật phẫu thuật thẩm mỹ khác nhau để đưa núm vú ra ngoài mà không làm tổn thương đến ống tuyến sữa cũng như cảm giác tại núm vú.

Không có Núm vú:

Một số kỹ thuật được thực hiện như sau: Dùng một sợi chỉ tựa (tạm thời) đính nhấc đầu núm vú nâng lên, sau đó tạo đường kết nối bền vững bằng khâu đính giữa 2 thành bên của núm vú. Đường kết nối này nằm phía trên bề mặt tuyến và bầu vú giúp cho núm vú không bị tụt trở lại mà được định hình cao hơn bầu vú, do đó tạo được núm vú cao và đẹp tự nhiên.Ở phụ nữ có núm vú tụt khi cho con bú sẽ tạo ra tác dụng cơ học liên tục để kéo núm vú ra ngoài. Tuy nhiên hiệu quả này chỉ xảy ra ở bà mẹ có núm vú tụt vào trong mức độ nhẹ và phụ thuộc vào độ dài thời gian nuôi con bằng sữa mẹ, khả năng bú của trẻ. Mặt khác núm vú hai bên được đưa ra ngoài có thể không cân xứng và đảm bảo thẩm mỹ như được phẫu thuật.

Thu nhỏ Núm vú:

Do bẩm sinh có người có núm vú tụt, người khác lại có núm vú to và dài. Bạn không nên quá lo lắng về vấn đề này bởi vì hiện nay với sự phát triển về công nghệ và kỹ thuật các bác sĩ thẩm mỹ có thể giúp bạn tạo hình lại núm vú đẹp tự nhiên mà không làm ảnh hưởng đến chức năng của tuyến vú cũng như đến việc sinh nở hay cho con bú của bạn.Đối với trường hợp núm vú quá to và dài kỹ thuật để tạo hình núm vú sẽ là làm nhỏ và ngắn lại núm vú. Kỹ thuật này không quá phức tạp, nhưng để đảm bảo an toàn cho việc thực hiện kỹ thuật bạn cần thử phản ứng với thuốc gây tê và kiểm tra xét nghiệm đông máu cơ bản.Đây là một phẫu thuật can thiệp tại chỗ vùng da núm vú và được thực hiện dưới gây tê tại chỗ nên không ảnh hưởng đến sức khỏe, không gây tai biến, biến chứng sau phẫu thuật.Sau phẫu thuật hiện tượng sưng nề trong khoảng 1-3 ngày, sau đó bạn có thể sinh hoạt, làm việc bình thường. Vết mổ liền hoàn toàn và được cắt chỉ sau 7 ngày.

Hiện tượng tiết dịch đầu núm vú

Bản thân tuyến vú là tiết sữa, vì thế, việc tiết dịch ở vú có màu giống như sữa, dù đã lớn tuổi cũng không phải là vấn đề đáng ngại.Hiện tượng này gặp khá nhiều ở phụ nữ dù đã qua tuổi sinh đẻ, không trong thời kỳ nuôi con bú. Tiết dịch ở đầu núm vú có thể do nhiều nguyên nhân, tuy nhiên, không phải trường hợp nào bác sĩ cũng xác định được nguyên nhân tiết dịch.Một số nguyên nhân có thể gây tiết sữa là: dùng oestrogen, dùng thuốc chữa bệnh tâm thần; những kích thích ở ngực, ở vú (như sẹo mổ, bỏng, sang chấn); những bệnh nội tiết, thiểu năng tuyến giáp.Về cơ bản, khi thấy đầu núm vú tiết dịch tự nhiên, hay dùng tay nặn thấy ra một chút dịch màu trắng gần giống như sữa thì không có vấn đề gì nghiêm trọng. Nhưng trong trường hợp dịch tiết ra có lẫn máu thì cần phải đi khám thầy thuốc chuyên khoa để xác định nguyên nhân, điều trị kịp thời. Vì trong trường hợp dịch tiết ra từ núm vú có lẫn máu, có thể là do trong lòng ống tuyến vú bị tổn thương, hoại tử nên mới có hiện tượng chảy máu và tiết ra đầu vú.Riêng với những trường hợp tiết dịch màu trắng, thường không nghiêm trọng nhưng lại gây khó chịu vì trong lớp áo lót thường ẩm ướt, có trường hợp còn thấm ra cả áo ngoài. Để khắc phục tình trạng này, người phụ nữ không nên xoa bóp ngực, kích thích nơi đầu núm vú vì càng xoa bóp, dịch càng tiết ra nhiều hơn. Đồng thời, nên mặc áo ngực chật cũng sẽ hạn chế được tình trạng này.Tuy nhiên, nếu thấy bất thường, như hiện tượng tiết dịch diễn ra liên tục, kéo dài thì nên đi khám bệnh. Vì trong một số trường hợp, dịch tiết là vì viêm tuyến vú, sẽ phải uống thuốc điều trị…Ngoài ra, với những phụ nữ trên 40 tuổi, mỗi năm nên đi chụp X-quang vú một lần để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường ở vú. Chụp X-quang vú có thể phát hiện những trường hợp ung thư vú từ rất sớm, khi chưa có biểu hiện lầm sàng, chưa thể sờ thấy khối u bằng tay.

Có thể làm đỏ đầu núm vú?

* Năm nay em 20 tuổi, nhờ bác sĩ giải đáp giùm em vài chuyện. Thứ nhất là hai đầu núm vú của cháu đen và nhỏ chừng bằng hạt đậu, thụt vào bên trong; làm sao cho nó đỏ trở lại và núm vú khi nào lớn bình thường? Thứ hai là có thể thu nhỏ âm đạo và điều chỉnh cho hai môi nhỏ của âm vật cân đối không? ( Huynhlan2001@yahoo.com )

- Nếu đầu vú có màu đen thì không thể làm đỏ trở lại được vì đó là màu da cố định ở từng người. Núm vú thụt vào, có thể lúc sinh em bé, em có thể xoa nắn cho đầu vú lồi ra. Trường hợp xoa nắn không lồi ra được, em có thể đến nhờ bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ làm phẫu thuật đưa đầu vú lồi ra. Thủ thuật này tương đối đơn giản.
Về việc thu nhỏ âm đạo và làm cho hai môi của âm vật cân đối, em nên đến khám ở bệnh viện phụ sản.

* Tôi năm nay 28 tuổi, cách đây 2 tháng tôi bị bệnh Zona. Sau thời gian chữa trị, bệnh đã khỏi hẳn. Nhưng điều làm tôi rất âu lo hiện nay là những đốm sẹo thâm nhỏ rải rác trên mặt. Rất mong BS hướng dẫn cho tôi cách điều trị (Một bạn gái - Quận 10, TP.HCM)

- Trường hợp của bạn có thể sử dụng thuốc chống vết thâm LeucodininB 10%, có bán trên thị trường. Nhưng trước khi sử dụng, tốt nhất nên đến khám và nhờ bác sĩ da liễu tư vấn.

* Tôi muốn làm cho khuôn mặt được nhỏ nhắn hơn, nhất là hai bên má, thì có thể phẫu thuật thẩm mỹ được không và xin được tư vấn một số địa chỉ thẩm mỹ viện tin cậy. Xin chân thành cảm ơn. (Phạm Hương Lan)

- Muốn làm cho khuôn mặt nhỏ nhắn hơn, nhất là hai bên má, tùy theo độ tuổi và chị phải cho tôi thấy mới có thể tư vấn kỹ cho chị được. Nếu bên má chị to do dư mỡ thì có thể hút mỡ má, nếu khuôn mặt chị to do chảy xệ da thì có thể căng da mặt, nếu khuôn mặt chị to do xương gò má hoặc xương hàm thì có thể đục cắt xương. Nhưng phẫu thuật đục cắt xương này tương đối phức tạp. Chị có thể liên hệ đến các thẩm mỹ viện có giấy phép hành nghề của Sở Y tế hoặc bệnh viện chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ.

Các vùng kích thích tình dục (nhạy cảm tình dục) bao gồm các bộ phận trên cơ thể mà khi dùng tay, môi, các bộ phận sinh dục hoặc các vật khác chạm vào sẽ làm xuất hiện và tăng sự hưng phấn ham muốn tình dục.

Những khu kích dục đặc trưng của phụ nữ là bộ phận sinh dục ngoại tạng, trước hết là âm vật, mu to và mu nhỏ của âm đạo, cũng như vòm miệng, dái tai, núm vú, bẹn, chân, bàn chân, cổ.

Vùng kích dục có thể là các khu vực trên cơ thể. Sự đụng chạm bằng tay vào các vùng này gây ra cảm giác dễ chịu, sự kích động mạnh hơn là dùng lưỡi, răng hoặc môi tác động tới các vùng kích dục. Tai và dái tai cũng rất bị hưng phấn. Đôi khi người đàn ông sau khi vuốt ve tai của phụ nữ thì phải chuyển ngay sự vuốt ve sang các vùng kích dục khác. Không nên vội vàng. Những động tác này nằm trong trò chơi tình dục, không thể thiếu được. Một bộ phận khác của cơ thể cũng rất nhạy cảm với kích thích đó là cổ, đặc biệt khoang hõm dưới tai.

Hôn là một nhân tố rất quan trọng trong trò chơi tình dục, các cặp vợ chồng không hôn nhau hoặc ít hôn nhau là phạm sai lầm. Hôn cũng có nhiều cách, đa dạng, kiểu hôn phía ngoài môi không được coi là biểu hiện tình dục, thường được sử dụng khi bạn bè hoặc người thân đón hay tiễn biệt nhau. Kiểu hôn đa tình nhất là kiểu "Nụ hôn của tâm hồn", như người Pháp gọi: Các cặp tình nhân hôn nhau hở miệng, dùng lưỡi đẩy đi đẩy lại trong miệng nhau, nơi được coi là khu kích dục quan trọng của phụ nữ và của nhiều đàn ông. Kiểu hôn này không phải ai cũng thích. Việc lựa chọn kiểu hôn do đàn ông quyết định chiều theo ý muốn của đàn bà. Sự kích động do hôn gây ra diễn ra chủ yếu từ cùi tay tới vòng ngực, từ bàn chân lên các bộ phận sinh dục.

Trên toàn bộ bề mặt cơ thể phụ nữ có các đầu dây thần kinh rất nhạy cảm mà khi chạm tới các điểm này sẽ gây nên cảm giác dễ chịu và sự hưng phấn. Vùng kích dục nổi bật của phụ nữ là vú. Nói chung, núm vú của người phụ nữ dễ nhạy cảm hơn núm vú của đàn ông. Nhiều phụ nữ trong lúc giao hợp các núm vú và các tuyến vú đều cương cứng.

Bộ ngực của phụ nữ không phải vô tình là biểu tượng của nữ tính. Cách gọi này gắn liền với việc các tuyến vú đảm bảo sự sống của đứa trẻ trong những tháng đầu tiên sau khi ra đời. Thời kỳ đó đứa trẻ uống sữa được tiết ra từ các tuyến vú. Ở đây, cũng như sự thai nghén, sự thông thái của tự nhiên thật tuyệt vời: Khoái cảm khi hình thành một cuộc sống mới dường như hòa cùng sự sung sướng của người phụ nữ khi cho con bú.

Nhưng hoạt động tình dục của con người rất đa dạng và thường không trực tiếp gắn liền với việc thụ thai. Vì vậy, việc kích thích các núm vú gây ra hưng phấn và thỏa mãn không có liên quan tới việc nuôi con. Thời điểm hưng phấn của các núm vú phụ nữ không phụ thuộc vào độ to nhỏ của tuyến vú và của núm vú. Cũng có những phụ nữ khi được kích thích núm vú không hưng phấn, song số đó rất ít. Ngược lại, cũng có những phụ nữ chỉ cần được kích thích núm vú là đạt được cực khoái; những người này thuộc nhóm có tính khí mạnh mẽ.

Sự hưng phấn có phản xạ trong các cơ quan sinh dục gây ra do việc kích thích mặt trong của lông. Phụ nữ bị hưng phấn mạnh nếu người đàn ông hôn hoặc kích thích các khu đó. Khu này cũng rất quan trọng và các vùng kích dục khác có thể chỉ dẫn đến sự nhạy cảm của một trong hai người. Khu kích dục này có thể làm cả hai người cùng bị hưng phấn. Nhiều phụ nữ bị kích động mạnh nếu vừa hôn được vừa đè mạnh vào vùng dưới hông trên đầu gối. Các khu này cũng như bọng chân, sườn, khi hôn hoặc vuốt ve bình thường lại không gây ra hưng phấn.

Vùng kích dục đặc trưng của nam giới là các bộ phận sinh dục ngoại tạng. Nếu kích thích kéo dài các cơ quan đó có thể dẫn đến cực khoái. Đặc biệt, quy đầu của dương vật rất nhạy cảm. Thực tế, sau 2-5 phút kích thích đầu và thân dương vật, nam giới sẽ phóng tinh.

Publié par DAT NGUYEN à 10:08