Cà phê (gốc từ café trong tiếng Pháp) là một loại thức uống màu đen có chứa chất caffein và được sử dụng rộng rãi, được sản xuất từ những hạt cà phê được rang lên, từ cây cà phê. Cà phê được sử dụng lần đầu tiên vào thế kỉ thứ 9, khi nó được khám phá ra từ vùng cao nguyên Ethiopia. Từ đó, nó lan ra Ai Cập và Yemen, và tới thế kỉ thứ 15 thì đến Armenia, Persia, Thổ Nhĩ Kỳ và phía bắc Châu Phi. Từ thế giới Hồi giáo, cà phê đến Ý, sau đó là phần còn lại của Châu Âu, Indonesia và Mĩ. Ngày nay, cà phê là một trong những thức uống thông dụng toàn cầu.
Hiện nay, cây cà phê được trồng tại hơn 50 quốc gia trên thế giới, trong đó có một số nước xuất khẩu cà phê. Hạt cà phê được lấy từ hạt của các loài cây thuộc họ cà phê (Rubiaceae). Ba dòng cây cà phê chính là Coffea arabica (Cà phê Arabica) – cà phê chè – và Coffea canephora (Robusta) – cà phê vối cà phê mít - Coffea excelsa – với nhiều loại khác nhau. Chất lượng hay đẳng cấp của cà phê khác nhau tùy theo từng loại cây, từng loại hạt và nơi trồng khác nhau. Cà phê Robusta được đánh giá thấp hơn so với cà phê Arabica do có chất lượng thấp hơn và giá cả theo đó cũng rẻ hơn. Loại cà phê đắt nhất và hiếm nhất thế giới tên là Kopi Luwak (hay "cà phê chồn") của Indonesia và Việt Nam. Đây không phải là một giống cà phê mà một cách chế biến cà phê bằng cách dùng bộ tiêu hóa của loài cầy. Giá mỗi cân cà phê loại này khoảng 20 triệu VND (1300 USD) và hàng năm chỉ có trên 200 kg được bán trên thị trường thế giới.
Không giống như các loại đồ uống khác, chức năng chính của cà phê không phải là giải khát, mặc dù người dân Mỹ uống nó như thức uống giải khát. Nhiều người uống nó với mục đích tạo cảm giác hưng phấn. Theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 8 năm 2005 của nhà hoá học Mỹ Joe Vinson thuộc Đại học Scranton thì cà phê là một nguồn quan trọng cung cấp các chất chống ôxi hóa (antioxidant) cho cơ thể, vai trò mà trước đây người ta chỉ thấy ở hoa quả và rau xanh. Những chất này cũng gián tiếp làm giảm nguy cơ bị ung thư ở người.
Cà phê đóng một vai trò quan trọng trong xã hộiMenelik II của Ethiopia. Nó cũng bị cấm ở Ottoman Thổ Nhĩ Kỳ trong thế kỉ 17 vì lý do chính trị. xuyên suốt lịch sử hiện đại. Ở Châu Phi và Yemen, nó được dùng trong các nghi lễ tôn giáo. Kết quả là các nhà thờ ở Ethiopia cấm sử dụng cà phê cho đến triều đại
Cà phê là mặt hàng xuất khẩu quan trọng. Năm 2004, cà phê được xuất khẩu nông nghiệp tại 12 nước, và vào năm 2005, nó xuất khẩu nông nghiệp hợp pháp thứ 7 trên thế giới tính theo giá trị.
Một vài tranh cãi liên hệ tới sự trồng trọt cà phê và ảnh hưởng của nó đến môi trường[cần dẫn nguồn]. Một vài ý kiến khẳng định mối quan hệ giữa sự tiêu thụ cà phê và hoàn cảnh y học hiện tại; và hiệu ứng tích cực hay tiêu cực của cà phê vẫn còn được tranh luận.
Từ "cà phê" trong tiếng Việt có gốc từ chữ café của tiếng Pháp. Giống như các ngôn ngữ thuộc hệ ngôn ngữ Ấn-Âu, café có gốc từ kahveh của tiếng Thổ Nhĩ Kỳkahveh đến từ qahwa của tiếng Ả Rập. và
Trong tiếng Anh, từ coffee xuất hiện lần đầu tiên từ sớm cho đến giữa những năm 1600, nhưng thể sớm nhất của từ này đến vào khoảng 10 năm cuối của những năm 1500. Xuất phát từ từ caffè của tiếng Ý. Từ trên được giới thiệu ở châu Âu thông qua những người Thổ Nhĩ Kỳ Ottoman kahve có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập: قهوة, qahweh. Nguồn gốc nguyên thủy của từ Ả Rập là không rõ ràng; nó cũng có nguồn gốc tôn giáo Kaffa ở phía Tây Ethiopia, nơi cà phê được trồng trọt, hoặc sự bới đi từ qahwat al-būnn', có ý nghĩa là "rượu của đậu" trong tiếng Ả Rập. Ở Eritrea, "būnn" (cũng có nghĩa là "rượu của đậu" trong Tigrinya) cũng được dùng. Tên Amharic và Afan Oromo cho cà phê là bunna.
Theo một truyền thuyết đã được ghi lại trên giấy vào năm 1671, những người chăn dê ở Kaffa (thuộc Ethiopia ngày nay) phát hiện ra một số con dê trong đàn sau khi ăn một cành cây có hoa trắng và quả màu đỏ đã chạy nhảy không mệt mỏi cho đến tận đêm khuya. Họ bèn đem chuyện này kể với các thầy tu tại một tu viện gần đó. Khi một người chăn dê trong số đó ăn thử loại quả màu đỏ đó anh ta đã xác nhận công hiệu của nó. Sau đó các thầy tu đã đi xem xét lại khu vực ăn cỏ của bầy dê và phát hiện ra một loại cây có lá xanh thẫm và quả giống như quả anh đào. Họ uống nước ép ra từ loại quả đó và tỉnh táo cầu nguyện chuyện trò cho đến tận đêm khuya. Như vậy có thể coi rằng nhờ chính đàn dê này con người đã biết được cây cà phê.
Người ta tin rằng tỉnh Kaffa của Ethiopia chính là vùng đất khởi nguyên của cây cà phê. Từ thế kỉ thứ 9 người ta đã nói đến loại cây này ở đây. Vào thế kỉ thứ 14 những người buôn nô lệ đã mang cà phê từ Ethiopia sang vùng Ả Rập. Nhưng tới tận giữa thế kỉ thứ 15 người ta mới biết rang hạt cà phê lên và sử dụng nó làm đồ uống. Vùng Ả Rập chính là nơi trồng cà phê độc quyền. Trung tâm giao dịch cà phê là thành phố cảng Mocha, hay còn được gọi là Mokka, tức là thành phố Al Mukha thuộc Yemen ngày nay.
Cách thức pha chế cà phê truyền thống của người Ethiopia có lẽ là cách thức cổ xưa nhất. Hạt cà phê được cho vào một cái chảo sắt to và rang lên, sau đó được nghiền vụn ra hoặc cho vào cối giã. Chỗ hạt giã vụn đó được trộn với đường trong một cái bình gọi là jebena (một loại bình cổ thon có quai), nấu lên và đổ ra bát.
Với sự bành trướng của Đế quốc Ottoman (Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ) đồ uống này càng ngày càng được ưa chuộng hơn. Quán cà phê đầu tiên được mở ở Ba Tư. Trong những quán nhỏ ở vùng tiểu Á, Syria và Ai Cập người ta gặp nhau để thưởng thức loại đồ uống kì lạ. Kể từ năm 1532 các quán cà phê luôn đông nghịt khách. Vào thế kỉ 17 cây cà phê được trồng phổ biến tại các thuộc địa của Hà Lan, đưa nước này thống trị ngành thương mại cà phê.
Ở Constantinople (Istanbul ngày nay) có lẽ cà phê được biết đến lần đầu tiên vào năm 1517 (khi ông hoàng Selim I chiếm lĩnh Ai Cập). Năm 1554 quán cà phê đầu tiên ở châu Âu1645 quán cà phê đầu tiên của Ý được mở ở Venezia. Năm 1650 ở Oxford và năm 1652 ở London lần lượt xuất hiện các quán cà phê đầu tiên của Vương quốc Anh. Ở Pháp những quán đầu tiên được khai trương vào năm 1659 ở thành phố cảng Marseille, Paris theo sau vào năm 1672. Vào năm 1683 Wien cũng có quán cà phê đầu tiên (do một người Ba Lan thành lập), sau khi Áo giành thắng lợi trước Thổ Nhĩ Kỳ và tịch thu được 500 bao cà phê chiến lợi phẩm. Thủ đô Wien sau đó trở thành thành phố với những quán cà phê nổi tiếng nhất. Từ nước Pháp, cà phê du nhập vào Đức qua thành phố cảng Bremen vào năm 1673. Năm 1679 quán cà phê đầu tiên của Đức được một người Anh mở ở Hamburg, sau đó là Regensburg (1686) và Leipzig1694). đã được mở ở đây bất chấp sự phản đối của nhà thờ. Vào năm (
Cây Coffea có nguồn gốc từ châu Phi cận nhiệt đới và phía Nam châu Á. Nó thuộc về giống 10 loại của những cây hoa của họ Rubiaceae. Nó là 1 cây bụi luôn xanh hoặc cây nhỏ có thể cao lên tới 5m (16 ft) khi chưa được tỉa bớt. Lá của nó màu xanh đậm và bóng loáng, thường dài 10-15 cm (3.9-5.9 in) và rộng 6.0 cm (2.4 in). Nó phát ra những bó thơm ngát, trong khi những bông hoa trắng nở ra cùng một lúc.
Trái của cây hình oval, dài khoảng 1.5 cm (0.6 in), và có màu xanh lá khi chưa chín muồi, nhưng chín dần thành màu vàng, sau đó đỏ thắm và trở thành đen lại. Mỗi trái thường có 2 hạt nhưng đến 5-10% trái chỉ có 1; nó được gọi là peaberry. Trái nở từ 7-9 tháng
Loại cây này đầu tiên chỉ được trồng ở châu Phi và Ả Rập, nhưng sau đó người ta đã nghĩ tới việc gieo trồng nó ở các vùng đất thích hợp khác.
Những người Hà Lan đã cho trồng cây cà phê trên các vùng đất thuộc địa của họ. Thống đốc vùng bắc Ấn, van Hoorn, đã cho trồng cà phê trên đảo Tích Lan (Sri Lanka ngày nay) vào năm 1690 (có tài liệu ghi là năm 1658), sau đó đến đảo Java (Indonesia) năm 16961710 người ta đã đem cây cà phê về châu Âu và trồng thử trong các khu vườn sinh vật. Amsterdam là nơi đầu tiên cây cà phê nảy mầm trên đất châu Âu. (hoặc 1699). Năm
Năm 1718 người Hà Lan mang cây cà phê tới Surinam, năm 1725 người Pháp mang tới Cayenne, 1720/1723 tới Martinique v.v. Cuối thế kỉ 18 cây cà phê đã được trồng ở khắp các xứ sở nhiệt đới, chủ yếu do sự bành trướng thuộc địa của các đế quốc Âu châu.
Cà phê chia ra nhiều loại tùy theo cách rang. Rang cà phê là để cho bớt độ ẩm trong hạt, dầu thơm tỏa ra. Chừng một thế kỷ trước, cà phê phải rang tại nhà bằng lò than. Hiện nay người ta rang bằng gas hay bằng điện nhưng có nơi vẫn rang bằng than, cho rằng rang bằng than ngon hơn.
Trong kỹ nghệ, cà phê được rang với số lượng lớn dùng nhiệt độ cao trong một thời gian nhanh (khoảng 204 đến 2600 C trong vòng 5 phút) rồi làm nguội bằng quạt hơi hay rảy nước cho khỏi cháy khét. Gần đây nhất, cà phê được kiểm soát bằng máy tính qua mọi tiến trình. Cà phê nay được bán trong các tiệm bách hóa thường rang và xay ngay tại chỗ cho thêm phần quyến rũ và bảo đảm với khách hàng là sản phẩm còn tươi nguyên mới ra lò.
Người ta có thể rang sơ sài còn được gọi dưới cái tên Cinnamon roast (thời gian khoảng 7 phút), rang vừa (medium roast) còn gọi là full city hay brown (thời gian từ 9 đến 11 phút) hay rang kỹ (full roast) tức là rang kiểu Pháp thời gian từ 12 đến 13 phút. Những cách rang kỹ nhất đến cháy xém khiến cho hạt cà phê bóng nhẫy là kiểu rang của người Ý Ðại Lợi (espresso) thì phải từ 14 phút trở lên cho đến khi bắt đầu cháy thành than.
Cà phê cũng phân biệt theo cách xay, xay mịn hay to hạt tùy theo cách pha. Trong khoảng một trăm năm trở lại đây, người ta đã chế biến ra loại cà phê bột, chỉ cần bỏ vào nước sôi là uống được. Cà phê bột được điều chế theo hai cách: làm khô bằng cách đông lạnh (freeze drying) hay làm khô bằng cách phun (spray drying). Cả hai đều phải được lọc trước để rút hết tinh chất rồi phun ra thành những hạt li ti để làm khô. Nhiều kỹ thuật mới đã được thí nghiệm để cà phê bột không bị biến dạng và mất mùi. Tuy nhiên những người khó tính vẫn cho rằng cà phê bột không thể nào bằng cà phê pha được.
Ban đầu cà phê rất đắt, vì thế chỉ có tầng lớp quý tộc hoặc những người giàu có mới được thưởng thức thứ đồ uống thơm ngon này.
Honoré de Balzac thường uống loại cà phê rất đặc để có thể thức làm việc. Ông thường làm việc tới 12 tiếng một ngày. Ludwig van Beethoven có thói quen lựa chọn đủ 60 hạt cà phê để pha một tách Mokka. Johann Wolfgang von Goethe thì có ý tưởng chưng cất cà phê. Về sau nhà hoá học Friedlieb Ferdinand Runge đã chuyển hoá ý tưởng này thành hiện thực, nhờ vậy mà ông tìm ra caffein.
Vào những thời kỳ khủng hoảng, người nghèo không có đủ tiền mua cà phê, họ phải uống các loại đồ uống giả cà phê để thay thế.
Ngày nay, ở một số nước người ta coi việc uống cà phê như một thức uống phổ thông (cà phê thường có hàm lượng Cafein thấp) và ăn kèm bánh trái hoặc hoa quả.
Ở Việt Nam cà phê là một thức uống được ưa chuộng, đặc biệt vào buổi sáng (nhưng hàm lượng cafein rất cao chỉ thích hợp với những người quen dùng hoặc nghiện cà phê). Các quán giải khát (trừ các "bar") thường gọi là "quán cà phê", mặc dù cũng phục vụ những thức uống khác.
Cách thưởng thức cà phê thay đổi tuỳ theo từng nền văn hoá, tập quán dân tộc hay khẩu vị từng cá nhân. Về cơ bản người ta phân biệt 5 hình thức khác nhau:
- Ở các nước Đức, Thuỵ Sỹ và Mỹ người ta pha cà phê bằng cách cho nước sôi chảy qua một cái túi lọc chứa bột cà phê. Cách thức này được Melitta Bentz1908. phát minh ra vào năm
- Phổ biến nhất ở Ý là cà phê espresso. Loại cà phê này được pha bằng cách cho nước bị ép dưới áp suấp cao chảy qua cà phê xay cực mịn. Cách pha này sẽ tạo ra một lớp kem từ dầu cà phê.
- Thổ Nhĩ Kỳ và các nước vùng Balkan pha cà phê theo "kiểu Thổ Nhĩ Kỳ". Theo cách này cà phê xay mịn, đường và nước được cho vào một loại ấm mỏng hình chóp rồi đun lên. (xem thêm Mokka)
- Pha kiểu Pháp: kiểu pha này khá nổi tiếng và cũng rất gần gũi với nhiều người. Họ dùng một loại bình gọi là French press có cấu tạo tương tự như phin cà phê của Việt Nam. Bột cà phê được cho vào trong bình rồi dùng một miếng lọc bằng kim loại ép lên trên (press), sau đó rót nước sôi vào và đậy nắp lại. Nước sôi sẽ qua miếng lọc rồi thấm dần vào bột cà phê. Do tốc độ chảy của nước khi qua miếng lọc rất chậm nên cà phê sẽ rất đặc.
- Cà phê tan: loại cà phê chỉ cần đổ nước nóng vào, khuấy lên là có thể uống ngay.
Trên cơ sở năm cách pha chế trên mà ngày nay người ta phát minh ra hàng trăm công thức pha cà phê cũng như hàng ngàn món đồ uống có chứa cà phê. Nhiều cách thức đòi hỏi phải có máy pha cà phê chuyên dụng.
Các cách thưởng thức cà phê trên thế giới
Ý
- Caffè latte – kiểu cà phê sữa của Ý, một phần sữa nóng, một phần espresso (xem cà phê latte)
- Cappuccino – một phần ba là espresso, một phần ba là sữa nóng và một phần ba sữa đánh bông, thêm bột cacao hoặc bột quế (xem cà phê cappuccino)
- Cappuccino con panna – cappuccino dùng kem sữa đánh đặc thay vì sữa sủi bọt
- Chocolaccino – cappuccino thêm sôcôla nghiền
- Coretto – cà phê espresso với rượu mạnh, ví dụ như Coretto con Grappa, Coretto con Fernet ...
- Doppio – hai phần espresso
- Espresso – cà phê cực đặc không có sữa hay đường, pha bằng cách cho nước dưới áp suất cao (9 đến 15 bar) đi qua bột cà phê xay cực mịn. Một tách (một phần) espresso khoảng 25 ml (xem cà phê espresso)
- Lungo – espresso với lượng nước nhiều gấp đôi (xem espresso lungo)
- Latte Macchiato – sữa ấm sủi bọt và rót cẩn thận espesso lungo vào (xem: latte macchiato)
- Mischio – cà phê pha với cacao và kem sữa đánh đặc
- Ristretto – espresso với lượng nước rất ít (15-20 ml thay vì 25 ml) (xem espresso ristretto)
Đức
- Eiskaffee – cà phê nguội thêm kem vani
- Cà phê Ireland – mokka với whisky, kem sữa và đường (xem Irish coffee)
- Kaffee Hag® – cà phê không chứa caffein (Hag là một nhãn hiệu)
- Milchkaffee – cà phê pha qua giấy lọc, một nửa sữa, một nửa cà phê
- Mokka – một loại cà phê đặc (xem cà phê mokka)
- Pharisäer – cà phê đen với rượu rum, đường và kem sữa đánh đặc
- Rüdesheimer Kaffee – cà phê pha với rượu brandy, kem sữa đánh đặc, đường vani, thêm vụn sôcôla
- Schwaten hay Schwatten – cà phê loãng, cho thêm đường và 2 cl rượu mạnh làm từ ngũ cốc (tiếng Đức: Kornbrand) mỗi tách (đặc sản miền bắc Đức)
- Kaffee kiểu Thổ – cà phê đặc để trong ấm nhỏ, kèm cả bã
Áo
- Almkaffee – cà phê dùng với lòng đỏ trứng, rượu hoa quả và kem sữa
- Biedermeier kiểu Áo – thêm rượu mơ và kem sữa
- Großer Brauner – hai phần espresso với sữa, dùng tách lớn
- Kleiner Brauner – một phần espresso với sữa, dùng tách nhỏ
- Doppelmokka – hai phần cà phê đặc dùng với tách lớn chuyên để uống mokka
- Einspänner – mokka đựng trong cốc có quai, thêm kem (có quai để người đánh xe ngựa vừa cầm roi vừa có thê uống được) (Wien)
- Eiskaffee kiểu Anh – một phần ba cà phê, một phần ba kem, một phần ba kem sữa
- Eiskaffee kiểu Áo – loại cà phê đặc bao gồm lòng đỏ trứng, cà phê và kem sữa đánh đặc
- Fiaker – một cốc cà phê đen với nhiều đường, thêm một lượng rượu Slibowitz (rượu mạnh làm từ quả mận tía vùng Balkan) hoặc rum
- Franziskaner – cà phê sữa loãng với kem sữa và sôcôla
- Gebirgskaffee – cà phê với lòng đỏ trứng, rượu hoa quả mạnh và kem sữa
- Gespritzter – cà phê đen với rum
- Granita di Caffé – kem xay nhuyễn rồi rót cà phê đen có đường lên trên
- Intermezzo – một lượng mokka nhỏ, thêm sôcôla nóng và "Creme de cacao", khuấy lên rồi thêm kem sữa đánh bông cùng vài miếng sôcôla
- Kaffee Kirsch – cà phê với nước anh đào
- Kaffee Obermeier – cà phê với màng sữa (Wien)
- Kaffee Verkehrt – 2 phần sữa, một phần cà phê (Wien)
- Kaisermelange – mokka với lòng đỏ trứng, thêm mật ong hoặc Cognac (Wien)
- Kapuziner – cà phê đen với một lượng nhỏ sữa (Wien)
- Katerkaffee – cà phê đen đặc, thêm đường, có mùi chanh
- Konsul – cà phê đen thêm một ít kem sữa đánh đặc (Wien)
- Kosakenkaffee – một lượng nhỏ mokka với rượu vang đỏ, wodka và nước đường
- Maria Theresia – mokka với một lượng nhỏ rượu cam
- Marghiloman – mokka với Cognac
- Mazagran – cà phê lạnh, ngọt, thêm vài mẩu kem, rượu Maraschino hoặc Cognac
- Melange – nửa cà phê, nửa sữa
- Mokka gespritzt – mokka với cognac và rum
- Piccolo – một lượng nhỏ cà phê đen, lắc đều
- Großer Schwarzer (hay großer mokka) – kiểu Áo - hai phần espresso không có sữa, dùng tách lớn
- Kleiner Schwarzer (hay kleiner mokka) – kiểu Áo - một phần espresso không có sữa, dùng tách nhỏ
- Othello – sôcôla nóng với espresso
- Sanca® – cà phê không có caffein (Sanca là một nhãn hiệu)
- Schale(rl) Braun – nửa cà phê, nửa sữa
- Schale(rl) Gold – cà phê sữa, loãng hơn Schale(rl) Braun (Wien)
- Separee – Cà phê và sữa được dùng riêng
- Sperbertürke – kiểu cà phê Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng nặng gấp đôi, thêm đường
- Türkischer Kaffee passiert – cà phê Thổ Nhĩ Kỳ, để nguyên bã
- Überstürzte Neumann – kem sữa đặc được phết lên bề mặt một cái bát, được "hỗ trợ" thêm cà phê nóng
- Kaffee kiểu Hungary – cà phê đặc có đường, thêm đá, sau đó thêm kem sữa lạnh và dùng trong ly
- Verlängerter – một lượng nhỏ cà phê đen pha thêm nhiều nước (Wien) hoặc espresso thêm nhiều nước
- Weißer mit Haut – cà phê sữa loãng thêm sữa nóng
- Zarenkaffee – espresso đặc, phía trên là lòng đỏ trứng đánh bông, thêm đường (loại cà phê yêu thích của các sa hoàng)
Thụy Sĩ
- Canard – cà phê với Marc (rượu mạnh làm từ nho): cho vào miệng một viên đường nhúng rượu, sau đó nhấp tách cà phê pha rượu và kem sữa
- Kaffee crème – cà phê với kem sữa
- Kaffee Melange – cà phê với kem sữa đánh đặc, thường thì kem sữa được phục vụ riêng trong một tách nhỏ
- Luzerner Kafi – cà phê loãng có màu trà, pha thêm Träsch (một loại rượu mạnh của Thuỵ Sĩ, làm từ quả lê, thỉnh thoảng có thêm táo)
- Schale – cà phê sữa
Pháp
- Café au lait – một loại cappucino đặc với một ít bọt sữa (xem cà phê au lait)
- Café Brulot – Cognac pha đường và cà phê
- Café Crème – cà phê với kem sữa hoặc sữa đánh bông
- Café Filtre – cà phê pha phin, loãng hơn espresso đôi chút
- Café natur – cà phê đen
- Café Royal – giống Café Brulot
Tây Ban Nha
Từ "cà phê" ở Tây Ban Nha thường dùng để chỉ loại cà phê espresso.
- Café solo – đen
- Cortado – thêm sữa đặc có đường (señorita) và một lượng nhỏ sữa hay bọt sữa, thường dùng tách, thỉnh thoảng dùng ly (xem Cortado)
- Café con leche – cà phê sữa, một nửa cà phê, một nửa sữa (thường được đánh bông)
- Café americano – cà phê phin, cũng để chỉ loại café solo pha loãng
- Café con hielo – một ly đựng đá viên, sau đó thêm đường, cuối cùng là rót cà phê vào
- Carajillo – thêm một ít rượu mùi, brandy hay rum. Cách làm: Đường được khuấy trong một ly với rượu, sau đó đốt lên rồi rót cà phê pha đậm (cà phê espresso) vào. Hạt cà phê và một miếng vỏ chanh được cho vào ly để trang trí.
Bồ Đào Nha
- Bica – cà phê đen, đặc, dùng tách nhỏ
- Pingo (Bica Pingada) – Bica thêm một ít sữa
- Galão – cà phê sữa Bồ Đào Nha, dùng ly
Hy Lạp
- Griechischer Kaffee – cà phê đặc được nấu 2 hoặc 3 lần, giống như loại cà phê Thổ Nhĩ Kỳ
- Café frappé – cà phê tan, thêm đá
Mỹ
- Iced coffee – cà phê đặc, nóng, thêm đường được rót vào một ly đựng đá
Nam Mỹ
- Caffè Americano – espresso thêm nước nóng và spirituose (tên chung của các loại rượu trên 20% cồn như vodka, gin, rum, tequila, cachaca..)
Việt Nam
- Cà phê đen nóng: Bỏ cà phê xay vào fin cà phê, nêm chặt cà phê, rồi chế nước sôi lên. Hứng cà phê rỉ ra từ dưới fin. Có hoặc không thêm đường tùy "gu". (fin=filtre, có nguồn gốc tiếng Pháp, hay filter trong tiếng Anh). Fin thường làm bằng nhôm, nhưng ngày nay do nhu cầu cao của cuộc sống, dịch bệnh lan tràn các loại phin nhôm dần được thay thế bằng loại phin giấy sử dụng một lần "ly cà phê phin tiện dụng "
- Hiện nay trên thị trường xuất hiện một loại hình thưởng thức cà phê mới là "cà phê phin giấy", một sản phẩm mang đầy đủ những yếu tố cà phê phin truyền thống được hình thành do ý tưởng của nhóm thành viên Cafesangtao.vn. Ưu điểm của loại phin giấy này là đáp ứng đầy đủ yếu tố của phin cà phê truyền thốngBản mẫu:Www.thaihungcoffee.com.
- Cà phê sữa nóng: dưới đáy ly/cốc có để sẵn sữa đặc (nhiều ít tùy ý), cà phê nóng rơi xuống từ fin (xem hình bên), quấy đều. Theo thói quen, cà phê nóng và cà phê sữa nóng thường uống vào buổi sáng sớm trong/trước bữa ăn sáng. Nhiều người uống cà phê nóng/ cà phê sữa nóng mà không cần ăn sáng.
- Cà phê đá, như cà phê nóng, nhưng cà phê pha đặc (nhiều bột cà phê), rồi thêm đá lạnh, có người thích bỏ đường, có người không, tùy "gu".
- Cà phê sữa đá: Như cà phê sữa nóng, nhưng pha thật đặc (nhiều cà phê, nhiều sữa), rồi cho thêm đá lạnh, quấy đều.
- Bạc xỉu (không rõ nguồn gốc từ này, có thể từ tiếng Hoa? chỉ phổ biến trong miền Nam): Như cà phê sữa, nhưng lượng sữa nhiều hơn, và ít cà phê hơn, thích hợp cho nữ giới; có thể thay sữa đặc bằng sữa tươi. Có hai loại, bạc sỉu nóng và bạc xỉu đá.
- Cà phê trứng - có hai loại:
- Đập một quả trứng sống vào một tách cà phê nóng, thêm đường, có hoặc không có sữa;
- Lòng đỏ trứng được đánh bông thành kem, phía dưới có một lượng nhỏ cà phê đen.
Cà phê chồn (hay gọi theo tiếng Indonesia là Kopi Luwak) từng có mặt ở Việt Nam từ những năm đầu thế kỷ 20 và mất đi cùng với việc loài chồn (đúng ra là cầy) hay ăn hạt cà phê ở Tây Nguyên gần như tuyệt chủng do bị săn bắt tràn lan.
Cà phê tại Việt Nam thường được thưởng thức qua các phin cà phê (gốc là từ filtre trong tiếng Pháp). Hạt cà phê thường được xay nhỏ, nén vào trong các phin và nước sôi được đổ lên trên để được lọc vào một ly, hay tách, tại bên dưới của phin. Có nhiều loại phin cà phê mà hai loại thông dụng nhất được làm bằng nhôminox, ngoài ra còn có phin tiện dụng bằng giấy chỉ sử dụng một lần. Có tên là "ly cà phê phin tiện dụng" sản phẩm do một sinh viên trường y sáng chế, ưu điểm và hoạt động như một phin truyền thống đã có từ xa xưa[cần dẫn nguồn]. hay
Cà phê mang đi là dạng cà phê nhanh, dùng cho những người bận rộn và thường xuyên di chuyển. Dạng cà phê này không ngồi lại quán thưởng thức mà có thể mang đi uống, rất tiện lợi về mặt thời gian và không gian cho mọi người. Cà phê mang đi gồm có nhiều loại từ cà phê Việt Nam cho đến cà phê Cappuccino của nước ngoài.
Hiện nay tại thị trường Việt Nam, cà phê mang đi còn khá mới mẻ và chưa thật sự được phổ biến rộng rãi.
Ý nghĩa kinh tế
Cà phê là loại hàng hóa giao dịch mạnh trên thị trường thế giới như ở London và New York cũng như đã và đang mang lại cho hàng triệu nông dân ở các nước xuất khẩu cà phê nguồn thu nhập chính.
Tuy nhiên cho đến nay chưa hề có một thống kê nào cho thấy nền kinh tế các nước sản xuất hay tiêu thụ cà phê được hưởng lợi như thế nào hay bị thiệt hại ra sao từ việc người dân tỉnh táo hơn và làm được nhiều việc có hiệu suất cao hơn trong công việc sản xuất hay kinh doanh nhờ uống cà phê. Cũng vậy chưa hề có nghiên cứu nào mang tính tổng hợp về sự thiệt hại của các nền kinh tế, nhất là ở Việt Nam, khi người dân dành nhiều thời gian hơn bình thường để uống cà phê.
Sản lượng cà phê của thế giới
Brasil là nước sản xuất cà phê lớn nhất trên thế giới với sản lượng trên 1,7 triệu tấn hàng năm, chiếm 25% thị trường quốc tế. Các nước xuất khẩu lớn khác là Việt Nam, Colombia, Indonesia, Côte d'Ivoire, Mexico, Ấn Độ, Guatemala, Ethiopia, Uganda, Costa Rica, Peru và El Salvador. Những nước tiêu thụ cà phê lớn nhất là Hoa Kỳ, Đức, Pháp, Nhật Bản và Ý.
10 nước xuất khẩu cà phê — 2005 | ||||
---|---|---|---|---|
Nước | Sản lượng ($1.000 quốc tế) | Chú thích | Sản lượng (MT) | Chú thích |
Brasil | 1.781.684 | C | 2.179.270 | |
Việt Nam | 809.384 | C | 990.000 | * |
Indonesia | 622.986 | C | 762.006 | |
Colombia | 558.050 | C | 682.580 | |
Mexico | 254.148 | C | 310.861 | F |
Ấn Độ | 224.829 | C | 275.000 | |
Ethiopia | 212.566 | C | 260.000 | F |
Guatemala | 177.084 | C | 216.600 | F |
Honduras | 155.860 | C | 190.640 | |
Uganda | 152.066 | C | 186.000 | F |
Không biểu tượng = số liệu chính thức, F = ước tính của FAO, * = số liệu không chính thức, C = số liệu tính toán;Sản lượng theo $1000 quốc tế được tính dựa theo giá cả quốc tế giai đoạn 1999-2001 Nguồn: FAO: Economic And Social Department: The Statistical Devision |
Hiệu ứng sinh thái
Nguyên thủy, vườn cà phê được hoàn thành ở bóng râm của các cây, nơi cung cấp chỗ ở cho các loại thú vật và côn trùng. Phương pháp này được chỉ định là phương pháp bóng râm truyền thống. Đa số người làm vườn đã quyết định hiện đại hóa phương pháp sản xuất của họ và chuyển thành phương pháp trồng trọt dưới ánh mặt trời, cà phê được trồng thành hàng dưới ánh nắng mặt trời với ít hoặc không có mái che. Nó giúp cho cây mọc nhanh hơn và bụi cây ra sản lượng nhiều hơn. Nhưng phương pháp cũ có chất lượng cà phê cao cấp. Bên cạnh đó, phương pháp cũ thân thiện với môi trường và tạo ra chỗ ở cho nhiều loài.
Tiêu thụ
Người Phần Lan uống nhiều cà phê nhất thế giới. Năm 1998 mỗi người Phần Lan tiêu thụ khoảng 11,3 kg cà phê, tương đương với 1737 tách mỗi năm hay 5 tách mỗi ngày. Nước tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới là Hoa Kỳ. Năm 1998 dân nước này sử dụng 1.148.000 tấn cà phê (so với 58.000 tấn của Phần Lan). Trung bình mỗi người Mỹ tiêu thụ 4,8 kg hay 646 tách một năm (1,8 tách một ngày).
Mỗi người Đức uống trung bình 4 tách cà phê một ngày, tương đương với 160 lít hay 6,7 kg một năm. Vì vậy cà phê là thức uống được ưa thích nhất của người Đức đứng trước bia .
Ở Việt Nam lượng cà phê tiêu thụ nội địa còn rất khiêm tốn. Mỗi người Việt Nam một năm chỉ dùng hết khoảng nửa kg cà phê, bằng một phần mười các nước châu Âu.
Ảnh hưởng của cà phê
Cà phê từ lâu đã được biết đến với công dụng kích thích sự hưng phấn của thần kinh dưới ảnh hưởng của caffein. Nhưng có những công hiệu của cà phê còn ít được biết đến. Chẳng hạn như cà phê có tác dụng an thần. Người ta đã chứng minh được rằng, nếu đi ngủ trong vòng 15 phút sau khi uống cà phê thì giấc ngủ sẽ sâu hơn, bởi máu trong não được lưu thông tốt hơn. Nhưng nếu tiếp tục chần chừ thì tác dụng này sẽ mất dần đi, và sau đó thì caffein bắt đầu phát huy hiệu quả, chúng ta sẽ không ngủ được nữa. Phương pháp an thần này đã được sử dụng ở nhiều bệnh viện, đặc biệt đối với các bệnh nhân cao tuổi. Ở những người này cà phê sẽ chống lại sự suy giảm nhịp thở trong lúc ngủ, khiến cho giấc ngủ của họ được tốt hơn.
Theo một bài báo trong tạp chí chuyên ngành Sleep (Vol.27, Nr.3), để tận dụng được công dụng của cà phê trong việc kích thích sự tập trung và hưng phấn thì nên uống cà phê nhiều lần trong ngày, mỗi lần một ngụm nhỏ, thay vì uống một cốc thật to vào buổi sáng. Cách này đặc biệt thích hợp với những người phải làm việc vào ban đêm: họ sẽ cảm thấy dễ thức khuya hơn cũng như giữ được sự tập trung cao hơn.
Tuy vậy loại đồ uống thơm ngon này cũng có thể có một vài tác dụng xấu đối với sức khỏe. Nó làm tăng đột ngột lượng insulin trong máu, làm mất thăng bằng cơ thể cũng như ảnh hưởng không tốt tới tuyến tuỵ. Đặc biệt đối với những người bị viêm tuỵ thì việc sử dụng cà phê là điều cấm tuyệt đối. Những bệnh nhân bị bệnh tiểu đường cũng không nên dùng cà phê, hoặc nếu có thì chỉ được dùng rất ít. Cà phê nếu dùng quá nhiều cũng có thể làm sưng màng nhầy ở dạ dày. Quan niệm cho rằng uống cà phê với sữa sẽ làm giảm bớt nguy cơ này là hoàn toàn sai lầm. Caffein sẽ hoà quyện với chất béo trong sữa và nhờ đó bám được ở màng dạ dày trong thời gian lâu hơn.
Những nghiên cứu ngày nay cũng chỉ ra rằng tác dụng lợi niệu của cà phê là không rõ ràng. Ở nhiều nhà hàng người ta thường phục vụ một ly nước kèm theo tách cà phê, với mục đích bù đắp lại lượng nước tưởng như sẽ bị mất của cơ thể. Nhưng thực ra việc uống nước sau khi nhấp một ngụm cà phê chỉ có tác dụng tráng miệng để tiếp tục thưởng thức vị ngon của ngụm tiếp theo, hoặc của các đồ ăn thức uống khác mà thôi.
Trung tâm ung thư quốc gia Nhật Bản ở Tokyo đã thực hiện một thí nghiệm kéo dài 10 năm trên 100.000 người uống cà phê và phát hiện ra trong số họ chỉ có 214 người mắc phải chứng ung thư thận. Trong khi đó ở những người không uống cà phê, tỉ lệ này là 547/100.000, nghĩa là cao hơn hai lần. Từ đó họ rút ra kết luận rằng các chất chống ôxy hoá (antioxidant) trong cà phê có khả năng bảo vệ các tế bào thận khỏi bị ăn mòn. Thí nghiệm so sánh cũng chỉ ra rằng trà xanh không có tác dụng bảo vệ trên giống như của cà phê.
Trước đây cà phê từng bị coi là chất gây nghiện và tạo ra chứng bất lực. Tuy nhiên vào năm 1923, qua một thí nghiệm ở người, nhà nghiên cứu Amantea đã phát hiện ra rằng, caffein không chỉ tăng hưng phấn trong việc quan hệ tình dục khác giới mà còn tăng khả năng đạt cực khoái cũng như tăng số lượng tinh trùng ở đàn ông.
Gần đây nhất, khi người ta e ngại caffeine trong cà phê có thể gây kích thích, và có hại cho sức khỏe nên đã tìm cách rút chất này ra gọi là decaffeinated coffee (hay viết tắt là decaf).
Bã cà phê
Do chứa hàm lượng chất dinh dưỡng cao nên người ta có thể sử dụng bã cà phê như một chất bón cây rất hữu hiệu. Trong thành phần của nó chứa nhiều canxi, phốt pho, nitơ cũng như các chất khoáng khác giúp ích cho sự phát triển của cây.
Bã cà phê còn là một chất rửa tay tuyệt vời. Ngoài ra, do bao gồm nhiều hạt nhỏ và không bị bám dính nên người ta thường sử dụng bã cà phê để làm sạch những vật dụng mà tay không thò vào được như chai lọ hay các ấm đun nước.
Cuối cùng, bã cà phê là thức ăn yêu thích của nhiều loài giun, vốn là người bạn gần gũi của cây cối.
Cà Phê Chồn
Cà phê đắt, hiếm và dơ nhất thế giới “cà phê chồn” được chế biến theo một phương pháp rất đặc biệt vì quá trình xử lý và hương vị của nó phục thuộc vào con chồn hương. Loại cà phê đặc biệt này có ở các nước Việt Nam, Indonesia và Philippines.
Những con chồn hương này ăn những trái cà phê chín đỏ trên cây hoặc người nuôi bỏ trong chuồng. Sau khi ăn những hạt cà phê qua quá trình tiêu hóa làm mất lớp vỏ mà chỉ còn hạt. Qua quá trình tiêu hóa protein trong con chồn hương này sẽ tự phân hủy và làm cho hạt cà phê có một vị đắng hơn bình thường so với các loại cà phê khác.
Phân thải ra là những hạt cà phê được tạo thành khúc, được đem đi làm khô và sẽ được chọn lọc tỷ mỹ. Sau đó đem rửa sạch, rang và xay. Loại “cà phê chồn” này hương vị của nó được thay đổi theo độ nóng trong lúc chế biến. Ở nhiệt độ khác nhau mà “cà phê chồn” sẽ tạo ra một hương vị và vị đắng khác nhau.
Trước khi đóng gói sẽ qua một khâu khử trùng. Sản phẩm tạo ra là một loại cà phê hảo hạng và đắt tiền có giá trị cao nhất trong các loại cà phê.
Cà phê được công nhân thu hoạch bằng tay. Ảnh: amusingplanet. com
Sau đó, hạt cà phê được lựa chọn kỹ. Ảnh: amusingplanet. com
Tiếp đến là phần nhiệm vụ quan trọng nhất của các chú chồn. Ảnh:amusingplanet. com
Chúng được ăn hạt cà phê. Ảnh: amusingplanet. com
Đây là công việc hàng ngày của chúng. Ảnh: amusingplanet. com
Do chồn không thể tiêu hóa được hạt cà phê, chúng “cho ra” sản phẩm là cà phê nguyên hạt. Ảnh: france24.com
Phân của chúng được công nhân thu lượm. Ảnh: amusingplanet. com
Sản phẩm của các chú chồn….Ảnh: france24.com
rồi được đưa vào giai đoạn làm sạch. Ảnh: amusingplanet. com
Cà phê được phơi khô. Ảnh: amusingplanet. com
Cảnh phơi cà phê chồn. Ảnh: amusingplanet. com
Sau đó rang thủ công… Ảnh: france24.com
.. và đóng gói. Ảnh: france24.com
Từng ly cà phê khi dọn ra đều kèm theo chứng nhận “cà phê làm từ chồn” tại Hong Kong. Ảnh: france24.com
Ở Mỹ, người tiêu dùng đang tò mò với loại cà phê đặc biệt mới du nhập có giá đắt nhất thế giới – 30 USD một tách nhỏ.
Từ Indonesia, [hong trào cà phê Kopi Luwak đang trở thành một hiện tượng tại New York thời gian gần đây. Người Mỹ quan tâm tới cà phê này không chỉ vì mức giá đắt đỏ, mà còn về nguồn gốc thú vị của nó.
Kopi Luwak cũng được làm từ hạt cà phê nhưng phải trải qua một giai đoạn chế biến đặc biệt, với sự trợ giúp của những con chồn. Những người làm cà phê cho biết, đầu tiên họ cho chồn ăn hạt cà phê, sau đó thu hoạch phân của chúng và nhặt ra từng hạt cà phê lẫn trong đống phân đó. Chất axit trong dạ dày của chồn sản xuất ra một loại men khiến hạt cà phê trở nên thơm ngon hơn. Tiếp đến, nhà sản xuất sẽ làm sạch và rang cà phê.
Cà phê chồn Kopi Luwak: “Thơm ngon đến giọt cuối cùng”.
Chính vì cách chế biến cầu kỳ như trên, giá một kg cà phê chồn có thể lên đến 440 USD theo hãng tin AP. Một số cửa hàng trực tuyến còn rao bán loại hảo hạng lên tới 600 USD một kg, theo tờ Jarkata Globe. Mỗi năm, chỉ có khoảng 450 kg cà phê chồn được sản xuất trên thế giới, chủ yếu từ Indonesia và Philippines. Tuy nhiên, mới đây những người đứng đầu nhà thờ Hồi giáo ở Indonesia cho biết, họ có thể sẽ cấm uống loại cà phê này vì nguồn gốc “không sạch sẽ”.
Mặc dù vậy, Tổng thống Indonesia có quan điểm khác về cà phê chồn. Trongchuyến thăm của Thủ tướng Australia Kevin Rudd hồi tháng 3 vừa rồi, Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono đã tặng ông một hộp cà phê chồn làm quà.
Ở Mỹ, mỗi tách cà phê chồn có giá khoảng 30 USD. Nhà hàng Lobby Lounge tại khách sạn Intercontinental Hong Kong bán với giá 165 đôla Hong Kong, tương đương 21 USD một ly. Nhà hàng trong khách sạn Four Seasons của Pháp bán cà phê chồn, một ly 30 USD.
Những người đã trải nghiệm loại cà phê này nhận xét Kopi Luwak có vị thơm ngon khác thường, ngọt đắng nhẹ. Nếu thêm từng chút đường một cho đến khi màu cà phê chuyển thành nâu vàng, tách cà phê còn thoang thoảng hương vị socola dịu nhẹ.Cà phê ngon, thơm và gợi nhớ, đến mức nhiều người nếu sáng ra mà chưa “chạm môi” vào ly cà phê thì cứ vẩn vơ như thiếu một điều gì.
Thế nhưng nó còn là một thứ mà các nhà khoa học đã nêu ra 8 lý do để lựa chọn.
Cái lợi của cà phê:
1. Cà phê làm cho chúng ta thoải mái và dễ tính hơn
Hoạt chất trong cà phê là caffeine - một chất tác động vào hệ thần kinh trung ương, gây hưng phấn. Điều này chắc ai cũng nhận thấy sau 10-15 phút uống chút cà phê. Sự sảng khoái ấy tác động đến cả tâm lý, khiến người ta dễ tính, sẵn sàng bỏ qua những chuyện vặt vãnh, sẵn sàng gật đầu.
Trong cuộc khảo sát của các nhà khoa học Úc, ĐH Queensland trên 400 người tình nguyện vốn có quan điểm chống lại việc nạo thai và “chết êm ái”. Cùng uống một ly nước giống như nhau, rồi đọc một bài báo của phe chống đối hai quan điểm ấy.
Sau đó hỏi ý kiến họ, đa số người uống nước cam pha chút caffeine thay đổi quan điểm, đồng tình với bài báo vừa xem.
Còn những người uống nước cam đơn thuần vẫn “giữ vững lập trường”. Chẳng phải cà phê là loại nước uống mang đầy tính hòa giải và thuyết phục sao?
2. Cà phê làm tiêu mỡ
Một bí mật: Cindy Crawford thoa bã cà phê lên người để... giữ được một cơ thể săn chắc với những đường cong tuyệt mỹ. Đó là lý do vì sao trong các loại kem thoa để tiêu lớp mỡ dưới da đều có chứa caffeine.
Chuyên gia thẩm mỹ Tiến sĩ Elisabeth Dancey cho biết: “Khi chúng ta dùng một chế phẩm caffeine hòa trong alcool, caffeine sẽ thấm qua da và kích thích các tế bào tiết ra axid béo, nhờ vậy giảm được lớp mỡ đọng. Uống trà và cà phê dưới 2 ly mỗi ngày sẽ giúp bạn đẩy mạnh được sự chuyển hóa chất béo”.
Nhưng cà phê cũng là một con dao hai lưỡi tại chính nơi đọng mỡ. “Nếu bạn dùng trên 2 ly, nó thúc đẩy sự tuần hoàn cục bộ làm tích tụ các chất độc ở đây”. TS Dancey nói thêm.
3. Cà phê làm giảm nguy cơ mắc bệnh suyễn và chữa được dị ứng
Nhiều tài liệu y học nói đến tác dụng của caffeine làm những người bị suyễn thở dễ dàng hơn và giảm nguy cơ bị lên cơn. Từ cuối thế kỷ 19, nhà văn Pháp Marcel Proust, bị bệnh suyễn, đã viết “Khi còn nhỏ, chính caffeine đã giúp tôi thở được”. Nhiều công trình nghiên cứu hiện nay đã khẳng định điều này.
Một công trình ở Ý, theo dõi trên 70.000 người đã khẳng định caffeine là “khắc tinh” của bệnh suyễn. Nếu uống từ 2 đến 3 ly cà phê mỗi ngày, nguy cơ bị các cơn suyễn tấn công giảm được 28%.
Cà phê rất có ích trong việc chế ngự các phản ứng dị ứng của những người hay bị triệu chứng này. Vì nó có tác dụng làm giảm sự điều tiết histamin vào trong máu, vốn là nguyên nhân gây dị ứng.
4. Cà phê giúp giảm đau
Những loại thuốc giảm đau thường chứa caffeine. Bởi cà phê đẩy nhanh tác dụng của các chất làm giảm cơn đau bằng cách giúp cho chúng được hấp thụ nhanh chóng.
Một tách trà hoặc cà phê nóng có thể làm bạn khỏi đau đầu là điều mà ai cũng biết. Quả vậy, nếu những chất làm giãn mạch thường gây đau đầu thì caffeine lại làm cho mạch máu co lại. Những thuốc giảm đau chứa caffeine thường giảm được liều lượng sử dụng và như vậy có nghĩa là giảm sự phụ thuộc vào thuốc (vì thuốc là hóa chất, chẳng bao giờ nên dùng nhiều).
Tại Mỹ, một công trình nghiên cứu của các nhà khoa học ĐH Georgia cho biết rằng uống java (một loại giải khát chứa caffeine) có tác dụng làm giảm đau cho cơ bắp của các vận động viên trong những bài tập nặng tốt hơn uống aspirin.
5. Cà phê bảo vệ khỏi các bệnh về gan
Một công trình nghiên cứu năm 2005 trên 10.000 người tình nguyện do Viện Nghiên cứu Quốc gia về bệnh gan, thận và tiêu hóa đã chứng minh rằng caffeine trong cà phê và trà giảm được nguy cơ tổn thương gan do các đồ uống “nặng” và hiện tượng béo phì gây ra.
Một nghiên cứu trước đó ở Na Uy đã kết luận ba ly cà phê mỗi ngày có thể giảm tỷ lệ tử vong do xơ gan.
6. Cà phê kích thích hoạt động trí óc
Cà phê có tốt cho não không? Nhóm nghiên cứu của GS Andrew Scholey, Trung tâm Nghiên cứu Nhận thức và Khoa học neuron thuộc ĐH Northrumbia (Anh), khẳng định là rất tốt.
Những người tình nguyện chia thành nhóm uống cà phê hằng ngày và nhóm không hề uống cà phê. Mỗi nhóm dùng một lượng caffeine như nhau và trắc nghiệm về nhận thức. Kết quả đều tốt như nhau.
GS Scholey nói: “Kết quả của chúng tôi cho thấy rằng caffeine trong một ly cà phê làm tăng được sự tỉnh táo, minh mẫn và tập trung trong các hoạt động về trí tuệ, làm tăng được tốc độ tư duy.Nó còn tăng được khả năng sáng tạo. Nhà văn Pháp Honoré de Balzac, tác giả bộ “Tấn trò đời” khổng lồ đã uống cà phê đặc để sáng tác thâu đêm. Ông thường bảo ông uống cả một ao cà phê không đường để làm nên tác phẩm để đời này.
7. Cà phê làm tăng sức mạnh của cơ bắp
Cà phê làm tăng sức mạnh khiến người ta có thể nhảy cao hơn, xa hơn, chạy nhanh hơn. Đó là lý do tại các Thế vận hội quốc tế có quy định giới hạn hàm lượng caffeine trong máu các lực sỉ trong thi đấu.
Năm 2003 một nhóm nghiên cứu tại Viện Thể dục Thể thao Úc tại Canberra nhận thấy các vận động viên uống một chút caffeine trước khi luyện tập có thể tăng thành tích từ 3 đến 30% so với người không uống.
Các nhà nghiên cứu giải thích rằng caffeine kích thích sự đốt cháy chất béo chứ không phải chất đường trong bắp thịt để sinh năng lượng. Các nghiên cứu khác chứng minh caffeine làm giảm sự mệt mỏi.
8. Cà phê chống lại bệnh tiểu đường type II
Từ lâu người ta đã nghi ngờ có một sự liên quan nào đó giữa caffeine và đường glucoze. Một công trình nghiên cứu trên 160.000 cả nam lẫn nữ đăng trên tạp chí Annals of Internal Medicine xuất bản tại Mỹ cho rằng những ai uống nhiều caffeine (tất nhiên không lạm dụng) thường mắc ít bệnh tiểu đường type II hơn những người uống ít hoặc không uống.
Ngay trong số những người “ghiền cà phê”, ai uống cà phê đã khử caffeine có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type II cao hơn người uống cà phê thường. Một công trình nghiên cứu tại Nhật năm 2005 có cùng kết luận này.
Cái hại của cà phê:
Sẽ không công bằng nếu chỉ nói đến cái lợi của cà phê. Nó cũng có hại! Nói cho đúng, chỉ là một trong hơn 300 hợp chất thiên nhiên có trong cà phê, nhưng lại là hợp chất chính – caffeine - là đáng kể.
Caffeine là tinh thể trắng, vị đắng, có trong hạt, lá và quả của một số cây (dĩ nhiên phải kể đến cây cà phê trước tiên). Nó có thể làm người ta dùng luôn như một thói quen khó bỏ giống như một chất gây nghiện. Liều lượng cao, nó gây nhức đầu, mất ngủ, nôn mửa, run chân tay...
Dùng lâu dài, caffeine gây táo bón và phụ nữ có thai có thể sinh con nhẹ cân, thậm chí sảy thai.
Tuy cà phê không gây nghiện trầm trọng, nhưng chữa nghiện cà phê cũng khó chịu, làm người ta lo âu, trầm cảm một thời gian. Đối với một số người, thật lạ lùng, cà phê lại là chất gây ngủ. Càng uống nhiều, càng buồn ngủ.
Vậy đấy. 8 cái lợi và 1 cái hại của cà phê (mà chủ yếu là của caffeine khi dùng quá liều). Uống hay không, tùy bạn, Vấn đề là nếu biết khống chế liều lượng thì chỉ có lợi.
Luật thưởng thức cà phê Thế nhưng nó còn là một thứ mà các nhà khoa học đã nêu ra 8 lý do để lựa chọn.
Cái lợi của cà phê:
1. Cà phê làm cho chúng ta thoải mái và dễ tính hơn
Hoạt chất trong cà phê là caffeine - một chất tác động vào hệ thần kinh trung ương, gây hưng phấn. Điều này chắc ai cũng nhận thấy sau 10-15 phút uống chút cà phê. Sự sảng khoái ấy tác động đến cả tâm lý, khiến người ta dễ tính, sẵn sàng bỏ qua những chuyện vặt vãnh, sẵn sàng gật đầu.
Trong cuộc khảo sát của các nhà khoa học Úc, ĐH Queensland trên 400 người tình nguyện vốn có quan điểm chống lại việc nạo thai và “chết êm ái”. Cùng uống một ly nước giống như nhau, rồi đọc một bài báo của phe chống đối hai quan điểm ấy.
Sau đó hỏi ý kiến họ, đa số người uống nước cam pha chút caffeine thay đổi quan điểm, đồng tình với bài báo vừa xem.
Còn những người uống nước cam đơn thuần vẫn “giữ vững lập trường”. Chẳng phải cà phê là loại nước uống mang đầy tính hòa giải và thuyết phục sao?
2. Cà phê làm tiêu mỡ
Một bí mật: Cindy Crawford thoa bã cà phê lên người để... giữ được một cơ thể săn chắc với những đường cong tuyệt mỹ. Đó là lý do vì sao trong các loại kem thoa để tiêu lớp mỡ dưới da đều có chứa caffeine.
Chuyên gia thẩm mỹ Tiến sĩ Elisabeth Dancey cho biết: “Khi chúng ta dùng một chế phẩm caffeine hòa trong alcool, caffeine sẽ thấm qua da và kích thích các tế bào tiết ra axid béo, nhờ vậy giảm được lớp mỡ đọng. Uống trà và cà phê dưới 2 ly mỗi ngày sẽ giúp bạn đẩy mạnh được sự chuyển hóa chất béo”.
Nhưng cà phê cũng là một con dao hai lưỡi tại chính nơi đọng mỡ. “Nếu bạn dùng trên 2 ly, nó thúc đẩy sự tuần hoàn cục bộ làm tích tụ các chất độc ở đây”. TS Dancey nói thêm.
3. Cà phê làm giảm nguy cơ mắc bệnh suyễn và chữa được dị ứng
Nhiều tài liệu y học nói đến tác dụng của caffeine làm những người bị suyễn thở dễ dàng hơn và giảm nguy cơ bị lên cơn. Từ cuối thế kỷ 19, nhà văn Pháp Marcel Proust, bị bệnh suyễn, đã viết “Khi còn nhỏ, chính caffeine đã giúp tôi thở được”. Nhiều công trình nghiên cứu hiện nay đã khẳng định điều này.
Một công trình ở Ý, theo dõi trên 70.000 người đã khẳng định caffeine là “khắc tinh” của bệnh suyễn. Nếu uống từ 2 đến 3 ly cà phê mỗi ngày, nguy cơ bị các cơn suyễn tấn công giảm được 28%.
Cà phê rất có ích trong việc chế ngự các phản ứng dị ứng của những người hay bị triệu chứng này. Vì nó có tác dụng làm giảm sự điều tiết histamin vào trong máu, vốn là nguyên nhân gây dị ứng.
4. Cà phê giúp giảm đau
Những loại thuốc giảm đau thường chứa caffeine. Bởi cà phê đẩy nhanh tác dụng của các chất làm giảm cơn đau bằng cách giúp cho chúng được hấp thụ nhanh chóng.
Một tách trà hoặc cà phê nóng có thể làm bạn khỏi đau đầu là điều mà ai cũng biết. Quả vậy, nếu những chất làm giãn mạch thường gây đau đầu thì caffeine lại làm cho mạch máu co lại. Những thuốc giảm đau chứa caffeine thường giảm được liều lượng sử dụng và như vậy có nghĩa là giảm sự phụ thuộc vào thuốc (vì thuốc là hóa chất, chẳng bao giờ nên dùng nhiều).
Tại Mỹ, một công trình nghiên cứu của các nhà khoa học ĐH Georgia cho biết rằng uống java (một loại giải khát chứa caffeine) có tác dụng làm giảm đau cho cơ bắp của các vận động viên trong những bài tập nặng tốt hơn uống aspirin.
5. Cà phê bảo vệ khỏi các bệnh về gan
Một công trình nghiên cứu năm 2005 trên 10.000 người tình nguyện do Viện Nghiên cứu Quốc gia về bệnh gan, thận và tiêu hóa đã chứng minh rằng caffeine trong cà phê và trà giảm được nguy cơ tổn thương gan do các đồ uống “nặng” và hiện tượng béo phì gây ra.
Một nghiên cứu trước đó ở Na Uy đã kết luận ba ly cà phê mỗi ngày có thể giảm tỷ lệ tử vong do xơ gan.
6. Cà phê kích thích hoạt động trí óc
Cà phê có tốt cho não không? Nhóm nghiên cứu của GS Andrew Scholey, Trung tâm Nghiên cứu Nhận thức và Khoa học neuron thuộc ĐH Northrumbia (Anh), khẳng định là rất tốt.
Những người tình nguyện chia thành nhóm uống cà phê hằng ngày và nhóm không hề uống cà phê. Mỗi nhóm dùng một lượng caffeine như nhau và trắc nghiệm về nhận thức. Kết quả đều tốt như nhau.
GS Scholey nói: “Kết quả của chúng tôi cho thấy rằng caffeine trong một ly cà phê làm tăng được sự tỉnh táo, minh mẫn và tập trung trong các hoạt động về trí tuệ, làm tăng được tốc độ tư duy.Nó còn tăng được khả năng sáng tạo. Nhà văn Pháp Honoré de Balzac, tác giả bộ “Tấn trò đời” khổng lồ đã uống cà phê đặc để sáng tác thâu đêm. Ông thường bảo ông uống cả một ao cà phê không đường để làm nên tác phẩm để đời này.
7. Cà phê làm tăng sức mạnh của cơ bắp
Cà phê làm tăng sức mạnh khiến người ta có thể nhảy cao hơn, xa hơn, chạy nhanh hơn. Đó là lý do tại các Thế vận hội quốc tế có quy định giới hạn hàm lượng caffeine trong máu các lực sỉ trong thi đấu.
Năm 2003 một nhóm nghiên cứu tại Viện Thể dục Thể thao Úc tại Canberra nhận thấy các vận động viên uống một chút caffeine trước khi luyện tập có thể tăng thành tích từ 3 đến 30% so với người không uống.
Các nhà nghiên cứu giải thích rằng caffeine kích thích sự đốt cháy chất béo chứ không phải chất đường trong bắp thịt để sinh năng lượng. Các nghiên cứu khác chứng minh caffeine làm giảm sự mệt mỏi.
8. Cà phê chống lại bệnh tiểu đường type II
Từ lâu người ta đã nghi ngờ có một sự liên quan nào đó giữa caffeine và đường glucoze. Một công trình nghiên cứu trên 160.000 cả nam lẫn nữ đăng trên tạp chí Annals of Internal Medicine xuất bản tại Mỹ cho rằng những ai uống nhiều caffeine (tất nhiên không lạm dụng) thường mắc ít bệnh tiểu đường type II hơn những người uống ít hoặc không uống.
Ngay trong số những người “ghiền cà phê”, ai uống cà phê đã khử caffeine có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type II cao hơn người uống cà phê thường. Một công trình nghiên cứu tại Nhật năm 2005 có cùng kết luận này.
Cái hại của cà phê:
Sẽ không công bằng nếu chỉ nói đến cái lợi của cà phê. Nó cũng có hại! Nói cho đúng, chỉ là một trong hơn 300 hợp chất thiên nhiên có trong cà phê, nhưng lại là hợp chất chính – caffeine - là đáng kể.
Caffeine là tinh thể trắng, vị đắng, có trong hạt, lá và quả của một số cây (dĩ nhiên phải kể đến cây cà phê trước tiên). Nó có thể làm người ta dùng luôn như một thói quen khó bỏ giống như một chất gây nghiện. Liều lượng cao, nó gây nhức đầu, mất ngủ, nôn mửa, run chân tay...
Dùng lâu dài, caffeine gây táo bón và phụ nữ có thai có thể sinh con nhẹ cân, thậm chí sảy thai.
Tuy cà phê không gây nghiện trầm trọng, nhưng chữa nghiện cà phê cũng khó chịu, làm người ta lo âu, trầm cảm một thời gian. Đối với một số người, thật lạ lùng, cà phê lại là chất gây ngủ. Càng uống nhiều, càng buồn ngủ.
Vậy đấy. 8 cái lợi và 1 cái hại của cà phê (mà chủ yếu là của caffeine khi dùng quá liều). Uống hay không, tùy bạn, Vấn đề là nếu biết khống chế liều lượng thì chỉ có lợi.
Uống cà phê là cái thú dù là ở nhà, ở quán cũng như ở văn phòng.
Uống cà phê cũng có luật của nó, không bắt buộc nhưng nên tuân thủ, để làm cho thức uống thần diệu này thêm ngon hơn.
Trước hết cà phê dường như sẽ có hương vị ngon hơn nếu bạn dùng chén sứ (porcelain cup) và nếu bên cạnh có bình đựng sữa cũng bằng sứ cùng với một đĩa nhỏ đồ ngọt hay bánh bích quy.
Cà phê trong phòng khách
Khi bạn mang cà phê ra mời khách, nên mời khách thưởng thức cà phê trong phòng khách chứ đừng mời bên bàn ăn hay bàn làm việc.
Nên mời thêm bánh cake hay bánh bích quy. Nên bày ra một bộ chén uống cà phê bằng sứ, sau đó rót cà phê cho khách sau khi đã hỏi khách xem người đó muốn uống cà phê như thế nào.
Sau khi rót, nếu khách uống cà phê có đường, thì mới thêm đường, và đẩy chén về phía khách. Khuấy đường thì nên khuấy nhẹ theo hướng từ trên xuống ưới và ngược lại chứ không khuấy theo vòng tròn.
Gốm hay sứ? (Ceramic or porcelain)
Chén gốm cũng tạm được, nhưng nếu có chén sứ thì nên dùng hơn, và chén nên dùng kèm với tách (đĩa nhỏ để dưới chén). Luật cà phê khuyên người ta tráng chén bằng nước nóng trước khi serve và chỉ rót cà phê đến 2/3 chén. Thìa cà phê nên dùng thìa nhỏ hơn thìa bình thường (gọi là demitasse spoon). Khi uống nếu dùng tay phải nâng chén lên môi, tay trái đỡ cái tách thì thật là duyên dáng.
Ấm cà phê (coffeepot)
Khi chỉ là "trong nhà với nhau" thì cà phê có thể được rót thẳng từ cái ấm pha cà phê mocha vào chén. Tuy nhiên, khi nhà có khách, nên dùng ấm đựng cà phê bằng gốm, sứ, bạc, đồng đỏ, đồng thau hay bằng thép không rỉ, tùy thuộc vào màu sắc của bộ chén cà phê của bạn. Dù làm bằng chất liệu gì đi nữa thì ấm cà phê phải được tráng bằng nước nóng để cà phê không bị nguội trước khi được rót ra chén.
Bát đựng đường (sugar bowl)
Bạn nên mời khách dùng cà phê với vài loại đường khác nhau, đường trắng hay đường nâu (gọi là Demerara sugar) đựng trong những cái bát nhỏ, thường là một phần trong bộ đồ cà phê. Có thể là bằng bạc hoặc bằng sứ. Bát đường có thìa riêng để xúc đường, tục gọi là "sugar shell".
Cốc đựng sữa (cream pitcher)
Vì nhiều người thích pha sữa vào cà phê, nhât thiết bạn nên có một cốc đựng sữa tươi hay cream khi mang cà phê mời khách. Pitcher này có thể bằng pha lê, thủy tinh, sứ hay bạc tùy bạn. Nên tránh dùng sữa đặc có đường vì sữa này chất lượng không cao và lại quá ngọt cho một số người.
Thế còn đồ ngọt?
Có nhiều loại đồ ngọt có thể mời cùng với cà phê, tùy thuộc vào thời điểm thưởng thức. Ví dụ vào buổi sáng bạn nên mời khách bánh brioches (bánh ngọt có nhiều bơ và trứng) hoặc bánh sừng bò (croissants).
Sau bữa trưa hay bữa tối thì nên dùng chocolates, bánh bích quy hoặc vài lát bánh cake. Người Anh thích uống cà phê với kẹo chocolate bạc hà. Nếu bạn mời khách bánh cake hay biscuits, nên bày thêm khăn ăn (napkins) cho khách dùng.
Lỗi nên tránh
Đây là một danh sách ngắn những lỗi thường gặp của những người không sành uống cà phê:
* cho đường vào cốc rồi mới rót cà phê;
* khuấy cà phê theo vòng tròn (dù là ngược hay xuôi chiều kim đồng hồ) làm ra tiếng lanh canh lanh canh bên trong chén;
* trong khi uống vẫn để thìa cắm trong chén;
* khi nâng ly cà phê lên môi uống lại vểnh ngón tay út lên;
* dùng thìa xúc cà phê lên uống, dù chỉ là một chút để xem cà phê đã đủ ngọt hay chưa.
* khuấy cà phê theo vòng tròn (dù là ngược hay xuôi chiều kim đồng hồ) làm ra tiếng lanh canh lanh canh bên trong chén;
* trong khi uống vẫn để thìa cắm trong chén;
* khi nâng ly cà phê lên môi uống lại vểnh ngón tay út lên;
* dùng thìa xúc cà phê lên uống, dù chỉ là một chút để xem cà phê đã đủ ngọt hay chưa.
Phép lịch sự ở quán cà phê
Dù là bạn đến uống ở một quán quen hay là mới thử đến một quán mới lần đầu tiên, nên chào người bán hàng khi vào và ra, it nhất là một từ "hi" đơn giản.
Khi gọi cà phê, nên dùng những từ như "please" và "thank you". Nếu đi uống với bạn là nữ giới, nên hỏi xem họ có muốn dùng đường và sữa không, và giúp họ cho thêm đường và sữa nếu họ muốn. Nếu vô tình gặp bạn, nên offer trả tiền cà phê cho bạn (dù họ là nam hay nữ).
Một lỗi cần phải tránh bằng mọi giá là đừng bao giờ chấm bánh quy, hay bất cứ loại bánh gì vào cà phê và vừa uống vừa ăn, như thế trông rất bần tiện.
Đừng uống cà phê kiểu húp sùm sụp. Ghé môi uống thật êm từ chén. Đừng dùng thìa xúc cà phê lên uống dù là ở tiệm hay ở nhà. Uống cà phê xong thì đừng cắm vào trong cốc cà phê, có thể để thìa trên tách, đĩa.
Khi ở quán cà phê, đừng đặt túi xách hay khuỷu tay của mình lên quầy khi gọi cà phê.
Café ở Sài Gòn
Cà phê Cõi Riêng
371D1 Nguyễn Cảnh Chân, P.Nguyễn Cư Trinh, Q.1, TP Sài Gòn
Là một quán cà phê nằm trong chuỗi 5 quán cà phê nổi tiếng ở Sài Gòn (gồm Sonate xanh, Khúc ban chiều, Khúc ban chiều piano, Bản sonate, và Cõi Riêng).
Cõi Riêng mang đến cho những người ghé qua một không gian xanh và yên tĩnh với những hồ nước nhỏ chạy vòng quanh khuôn viên của quán, hai hàng tre xanh che mát cả lối vào và rất nhiều cây cảnh trong quán làm cho không khí trở nên vô cùng mát mẻ và dễ chịu.
Một góc quán ấm cúng
Quán được thiết kế theo phong cách Ý với nhiều góc ngồi phù hợp cho nhiều đối tượng khách hàng.
Nếu bạn muốn một góc nhìn thoáng đãng và mát mè bạn có thể chọn ngối ở khuôn viên bên ngoài quán với đầy hoa và những hồ cá ngay sát chân bạn sẽ tạo cho bạn một cảm giác rất mới lạ và thích thú.
Hoặc nếu bạn muốn một không khí ấm cúng hơn hãy chọn cho mình một chỗ trong nhà bên cây đàn piano màu trắng. Hoặc là sự pha trộn giữa sự ấm cúng và thoáng đoãng trong phòng và ban công lầu một.
Không gian thoáng đãng
Không chỉ có không gian đẹp, mỗi tối ở Cõi Riêng chúng ta còn được thưởng thức những bản hòa tấu hấp dẫn từ âm thanh của đàn piano và và tiếng vĩ cầm.
Cầu thang với cây xanh duyên dáng
Bên cạnh Cõi Riêng nếu bạn muốn tìm một không gian mang không khí Địa Trung Hải hãy đến với Sonate xanh, một không gian xưa hãy đến với Khúc ban chiều... Mỗi quán trong chuỗi quán cà phê này sẽ mang đến cho bạn nhưng cảm nhận mới mẻ và riêng biệt.
Cà phê Cõi Mộc
Địa chỉ: 334A, Nguyễn Trọng Tuyển, Phường 2, Quận Tân Bình
Nhắc đến Cõi Mộc chúng ta có thể liên tưởng ngay tới những không gian, vật dụng, đồ trang trí làm bằng gỗ và gắn liền với cây cỏ ở đây.
Quán khá rộng với những gian phòng được tạo ra từ các vật liệu làm từ gỗ với bức tường gỗ, trần nhà, cầu thang, bàn ghế, ô cửa sổ những bức thư pháp, đồ trang trí... tất cả đều lấy cảm hứng từ gỗ.
Bạn có thể chọn cho mình một chỗ ngồi với những chiếc bàn ghế tre, hay cũng có thể ngồi trên những tấm nệm lót ngay trên sàn gỗ theo kiểu Nhật Bản. Ở Cõi Mộc có một món cơm chiên rất được ưa thích là đặc trưng riêng của quán đó là cơm chiên Cõi Mộc.
Gọi như vậy vì những vật liệu để làm món cơm chiên này đều được cắt sợi dài tạo cảm giác như những thân cây. Ở đây bạn cũng có thể thả mình vào những tình khúc bất hủ của Trịnh Công Sơn, Ngô Thụy Miên... vào các tối thứ 3,5,7 và chủ nhật hàng tuần.
Quản lý quán là một người rất vui vẻ và dễ tính vì thế nếu bạn muốn biết những điều về Cõi Mộc đừng ngại ngần mà hãy nói chuyện trực tiếp với anh ấy. Bạn sẽ được biết thêm nhiều điều thú vị và đặc biệt chỉ có ở đây.
Quản lý quán là một người rất vui vẻ và dễ tính vì thế nếu bạn muốn biết những điều về Cõi Mộc đừng ngại ngần mà hãy nói chuyện trực tiếp với anh ấy. Bạn sẽ được biết thêm nhiều điều thú vị và đặc biệt chỉ có ở đây.
Cà phê Bồng
Địa chỉ: 60/4 Nguyễn Văn Đậu, Phường 5, Quận Bình Thạnh
Cảm giác đầu tiên khi đến với Bồng đó là sự gần gũi quen thuộc. Với kiểu thiết kế mang tính Á Đông đậm nét với ngôi nhà gỗ, những chiếc lồng đèn, những cây chuối dàn hoa...
Cái tên Bồng như muốn nói chúng ta đang đi vào một không gian bông bềnh, huyền ảo. Bồng đã làm được điều này khi tạo ra những góc phòng riêng tư, những chiếc lồng đèn mờ ảo, cây lá làm cho ánh nắng chỉ vừa đủ lọt qua những tia vàng lấp ló...
Lối đi vào quán Bồng
Và đặc biệt nếu bạn đến Bồng vào buối tối điều này càng được thể hiện rõ hơn khi bạn bước đi trên những phiến đá đặt trong hồ cá nhỏ ngay cửa quán. Đàn cá nhiều màu sắc bơi lội tung tăng dưới dưới ánh đèn lung linh huyền ảo.
Giàn hoa với những chụp đèn xinh xắn
Có một điểm thú vị nữa ở Bồng là việc những khối gỗ nhỏ được kết lại trên tường như những tác phẩm nghệ thuật nhìn rất bắt mắt. Nếu bạn muốn ngắm Bồng yên tĩnh hãy đến vào buối sáng sớm để thấy những tia nắng mới chen qua kẽ lá, chút sương đêm đọng lại lung linh và cả tiếng chim hót nữa.
Cà phê Càlat
Địa chỉ: 69/36D Nguyễn Đình Chính, Phường 15, Quận Phú Nhuận
Cái tên Càlat dễ khiến cho ta lầm tưởng rằng đó là tiếng của một dân tộc thiểu số. Nhưng thực ra đó là tên ghép của hai từ “cà phê và Đà Lạt”.
Đơn giản bởi vì quán cà phê này được thiết kế theo kiểu không gian và kiến trúc của những ngôi nhà ở Đà Lạt. Nhỏ nhắn và ấm cúng với những chiếc ghế salon màu hồng, những bức ảnh về Đà Lạt và nụ cưới trẻ thơ, ánh đèn vàng ấm áp, trần nhà thấp...
Quán nhỏ chỉ khoảng hơn mười chiếc bàn với hơn 20 chỗ ngồi thực sự là một góc thu nhỏ của thành phố mộng mơ trong lòng Sài Gòn.
Buổi tối ở đây bạn nên ngồi bên ô cửa sổ với chiếc rèm cửa trắng có thắt những chiếc nơ màu đỏ tươi nhìn ra sân với những chậu hoa nhiều màu sắc, lúc này những bức hình trên tường nhìn qua tấm kính như đang được treo trên một bức tường nhiều màu sắc.
Đặc biệt tối thứ 7 hàng tuần hãy ghé qua Càlat để được nghe những người bạn của quán hát những ca khúc tiền chiến với đàn ghita. Dù không được nhiều người biết đến nhưng nếu đã ghé qua bạn sẽ muốn tới đây thêm lần nữa để được thưởng thức và ngắm nhìn.
Mách thêm bạn: ở Sài Gòn nếu bạn muốn tìm một không gian Đà Lạt cũng có thể đến Cà phê Quỳ ở số 400/ 1C Lê Văn Sỹ, Quận 3.
Đặc biệt tối thứ 7 hàng tuần hãy ghé qua Càlat để được nghe những người bạn của quán hát những ca khúc tiền chiến với đàn ghita. Dù không được nhiều người biết đến nhưng nếu đã ghé qua bạn sẽ muốn tới đây thêm lần nữa để được thưởng thức và ngắm nhìn.
Mách thêm bạn: ở Sài Gòn nếu bạn muốn tìm một không gian Đà Lạt cũng có thể đến Cà phê Quỳ ở số 400/ 1C Lê Văn Sỹ, Quận 3.
Cà phê Đỏ
Địa chỉ: 118/30 Trần Quang Diệu, Phường 14, Quận 3
Cái tên nói lên tất cả - đó là điều bạn có thể nói về Đỏ. Nổi bật trong con hẻm nhỏ với một màu đỏ đặc trưng ở mọi góc nhìn. Từ sơn tường, bàn ghế, cầu thang, đồ trang trí, rèm cửa, đèn chùm, khung hình, những chiếc đĩa than,... tất cả đều là màu đỏ.
Chỉ riêng tên quán là màu đen nổi bật
Với kiến trúc theo kiểu Ả Rập cộng với màu sắc và cách bài trí lạ mắt đỏ thực sự lôi cuốn những người đã từng ghé qua đây.
Ở đây, bạn có thể thấy những chiếc bàn hình lục giác, những chiếc rèm kết bằng hạt xuyến, những bông cỏ lau, những bóng đèn trang trí, và nhiều vật dụng khác mang màu đỏ rất cuốn hút.
Có lẽ vì thế mà ánh sáng khi đi qua những ô cửa sổ nhỏ vào trong phòng cũng chuyển thành màu đỏ tạo nên một không gian huyền bí như trong những câu chuyện Nghìn lẻ một đêm của nàng Sheherazade.
Ngoài màu đỏ đặc trưng, quán còn có các thức uống riêng và những chương trình ca nhạc vào các buổi tối do các ca sĩ và nhóm nhạc thể hiện. Đỏ cà phê hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn nhiều bất ngờ khi ghé qua.
Ngoài màu đỏ đặc trưng, quán còn có các thức uống riêng và những chương trình ca nhạc vào các buổi tối do các ca sĩ và nhóm nhạc thể hiện. Đỏ cà phê hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn nhiều bất ngờ khi ghé qua.
Cà phê Thứ 7
Địa chỉ: số 37 Nguyễn Đình Chiểu- p. Đa Kao- Quận 1.
Một không gian văn hóa dành cho những người yêu thích và muốn tìm hiểu về văn hóa ở mọi lứa tuổi là tiêu chí mà quán đang xây dựng và hướng tới.
Với các hoạt động sinh hoạt cà phê thú vị và bổ ích như: Cà phê văn học, Cà phê kiến trúc, Cà phê hội họa, Cà phê âm nhạc, Cà phê gặp gỡ và đối thoại, Cà phê điện ảnh, Cà phê ý tưởng mới… vào các ngày thứ 7 và chủ nhật hàng tuần dưới sự chủ trì của những trí thức, văn nghệ sĩ hàng đầu của từng lĩnh vực mang đến một nét rất riêng cho Cà phê thứ 7.
Với các hoạt động sinh hoạt cà phê thú vị và bổ ích như: Cà phê văn học, Cà phê kiến trúc, Cà phê hội họa, Cà phê âm nhạc, Cà phê gặp gỡ và đối thoại, Cà phê điện ảnh, Cà phê ý tưởng mới… vào các ngày thứ 7 và chủ nhật hàng tuần dưới sự chủ trì của những trí thức, văn nghệ sĩ hàng đầu của từng lĩnh vực mang đến một nét rất riêng cho Cà phê thứ 7.
Theo lời của nhạc sĩ Dương Thụ- người đưa ra ý tưởng và điều hành quán Cà phê thứ 7- thì tên gọi của quán như vậy bởi vì sau một tuần làm việc vất vả thì thứ bảy là ngày để chúng ta dừng lại, sống chậm, nghỉ ngơi hồi phục, để suy nghĩ, trao đổi và hình thành những ý tưởng mới mẻ, thứ bảy là cơ hội để giao tiếp văn hóa. Vì thế Cà phê thứ 7 là nơi kết nối và nảy sinh sáng tạo.
Quán yên tĩnh với những góc nhìn hướng ra con đường trước mặt với những hàng me xanh mát, chiếc đàn dương cầm lặng lẽ, những bức tranh của các họa sĩ có tên tuổi trong làng hội họa Việt Nam, và một tủ sách với những tác phẩm chứa đựng những giá trị văn hóa về nhiều lĩnh vực trong cuộc sống được chọn lọc hết sức kỹ càng.
Cà phê thứ bảy thực sự là một nét mới về văn hóa cà phê cũng như cách thưởng thức văn hóa mới cho những người có tình yêu và niềm đam mê đối với những giá trị văn hóa của dân tộc cũng như của nhân loại.
Cà phê Yên
Địa chỉ: số 9A Phạm Đình Toái- p.6- Quận 3.
Nằm lặng lẽ trên một con đường nhỏ ít người biết tới, Yên như ẩn mình khỏi cái không khí ồn ào của nhịp sống bên ngoài. Bước vào Yên bạn như được thu mình vào một góc nhỏ nhẹ nhàng, trầm lắng.
Quán nhỏ nhưng lại tạo được cảm giác thoải mái khi chủ quán khéo léo sử dụng những đồ vật nhỏ nhắn để trang trí cũng như tiết kiệm không gian bằng việc sặp xếp những giá sách nhỏ như vách ngăn giữu những chiếc bàn với nhau. Vừa tạo điểm nhấn vừa làm nên sự khác lạ ở Yên. Không còn một ô của sổ rộng nhìn ra khoảng cỏ xanh như ở Yên cũ nhưng Yên bây giờ lại có một giếng trời rộng đầy ánh sáng.
Ban ngày ở đây là một không gian nhẹ nhàng, tĩnh lặng vì có ít người lui tới. Nhưng buổi tối ở Yên lại mang một hình ảnh khác, với những cây nên lung linh, âm nhạc và những người khách ghé qua nhiều hơn làm cho yên không còn cảm giác trống trải nữa.
Những tối đẹp trời bạn có thể lựa cho mình một chỗ ngồi trên lầu và ngắm trang sao lấp lánh qua giếng trời rộng ở đây. Điều này sẽ mang lại cho bạn một cảm giác mới lạ và vô cùng thú vị.
Cà phê Hi-End
Địa chỉ: số 217 Nguyễn Văn Thủ- Quận 1.
Điều đầu tiên có thể nhận ra ở tất cả các quán trong chuỗi cà phê Hi-End, chính là những quán này đều nằm trên những con đường đẹp, nhỏ và đầy bóng cây xanh mát. Gam màu chủ yếu được sử dụng ở Hi-End là nâu tạo nên cảm giác gần gũi và ấm cúng. Đúng như chủ quá vẫn nói rằng:” Hi-End là nơi những người quen bạn bè gặp gỡ và ngồi cùng nhau.”
Một điều bạn nên biết khi tới đây chính là mọi thứ ở Hi-End đều được chủ quan tự làm ra nếu có thể. Từ những chiếc ampli đèn, những đồ trang trí bằng gỗ, những chiếc đĩa than với hình ảnh của các nghệ sĩ nổi tiếng… và đặc biệt là một mảng trần bằng gỗ với những khối gỗ vuông được sắp xếp rất đặc biệt.
Chủ quán giải thích rằng tất cả những sắp xếp trong quán đều nhằm phục vụ cho việc thưởng thức âm nhạc tốt nhất vì thế phải chính tay mình thiết kế và sắp đặt. Mảng trần đặc biệt cũng nhằm mục đích đạt được sự cộng hưởng tạo ra chất lượng âm thanh tốt nhất cho người nghe.
Nét riêng mang lại sự thú vị cho Hi-End chính là việc ở đây chỉ sử dụng âm nhạc của dòng nhạc audiophile với các thiết bị nghe chuyên dụng như ampli đèn, loa còi,… đem lại cho người nghe âm thanh trung thực và ngọt ngào nhất của những bản nhạc không lời, những ca khúc bất hủ của những thập kỷ trước.
Buổi tối ở Hi-End bạn sẽ được đắm mình trong không gian lung linh của những ngọn đèn cầy hào mình trong dòng chảy của những bản nhạc du dương. Nếu bạn muốn tìm một nơi để thưởng thức âm nhạc thực thụ thì đây là một lựa chọn không thể bỏ qua.
Cà phê The Fig
Địa chỉ: số 15 Nguyện Thị Huỳnh- Quận Phú Nhuận.
Không gian lắng đọng, bình yên với tiếng nhạc Thiền như làm cho lòng người quên đi những lo toan bên ngoài khi bước vào the Fig.
Một hồ nước nhỏ với những bông sen hồng soi bong bức tượng phật mang nụ cười từ bi ngay khi bước vào của the Fig làm ta muốn bước chậm lại để nhìn ngắm, để lắng dịu và cảm nhận nét hài hòa ở đây.
Một hồ nước nhỏ với những bông sen hồng soi bong bức tượng phật mang nụ cười từ bi ngay khi bước vào của the Fig làm ta muốn bước chậm lại để nhìn ngắm, để lắng dịu và cảm nhận nét hài hòa ở đây.
Với việc tôn trọng các yếu tố gần gũi với thiên nhiên, kết nối năm giác quan của con người trong một không gian thư giãn để tìm lại cân bằng cho cuộc sống. The Fig được thiết kế như một không gian Á Đông đương đại nhưng vẫn rất ấm cúng, với concept Inspirations anh Senses tạm gọi là khơi nguồn cảm hứng và đánh thức giác quan.
Nơi đây mang đến cho chúng ta cảm giác như trở về với chính bản thân mình gần gũi và nhẹ nhàng, thoát ra khỏi những suy nghĩ, bon chen của cuộc sống để có những phút nghỉ ngơi cho cơ thể và tâm hồn.
Ở đây bạn có thể thưởng thức những đồ uống và món ăn do chính những người chủ của quán tự sáng tạo nên với một phong cách rất riêng của the Fig.
Cà phê Đen và Trắng
Địa chỉ: số 47 Tú Xương- Quận 3.
Người ta có thể nghĩ ngay tới sự đối lập tới sự đối lập về màu sắc khi nghe cái tên Đen và Trắng nhưng ở đây đó lại là sự hài hòa, bổ trợ lẫn nhau tạo nên một không gian cà phê thú vị.
Lối đi dài với bức tường trắng và những viên đá màu đen làm đường cho mỗi bước chân của bạn. Phủ đầy không gian là những chiếc rễ Mành che kín lối như tạo ra sự mờ ảo trong ánh sáng của những ngọn đèn dẫn lối.
Ở Đen và trắng mọi màu sắc đều được phối hợp với nhau một cách tinh tế, tạo nên sự hài hòa trong một tổng thể đầy màu sắc. Xanh của cây cối, của những bể cá chạy nhỏ; nâu đỏ của gỗ; màu đen của đá, của những chiếc bàn, của cây piano cũ kỹ; màu trắng của những ô cửa sổ những chiếc ghế; vàng ươm của những bông hoa cúc… Đen và Trắng thực sự là một nơi để ngắm nhìn và thưởng thức sự pha trộn của màu sắc.
Mỗi tối ở đây bạn có thể được thưởng thức những bản nhạc bằng piano, violon hay ghita sâu lắng và trữ tình.
Một tối bình yên cùng bạn bè bên ly cà phê và những bản nhạc êm ái ở đây thực sự là lựa chọn sẽ đem lại cho bạn niềm vui được lắng nghe, ngắm nhìn và thưởng thức một cách trọn vẹn.
Nhưng nếu uống cà phê tại "Cafe Chợt Nhớ" (San Jose) hoặc "Cafe Lú" (Westminster - Little Saigon) thì Lợi 9 Hại 1 (+ 1 Rữa Mắt).
This comment has been removed by the author.
ReplyDelete