Phú Yên

Tôi đi qua Phú Yên nhiều lần nhưng chưa bao giờ ghé lại đây tham quan du lịch cho đến khi nghe bài hát "Chiều Qua Tuy Hòa" của Nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang, tôi mới tò mò mà đeo balô đến Phú Yên. Trước khi vượt biên đi Mỹ, tôi có ghé Sông Cầu và tôi đã mê vịnh Xuân Đài và các đầm nước ở đây đến mức tôi đã mơ ước sẽ có một ngày được quy hoạch & thiết kế Sông Cầu thành một khu du lịch quốc tế... Gần 30 năm sau, tôi mới trở lại Sông Cầu.Phú Yên đẹp và hiền hòa, có nhiều hải sản, nhất là hải sản ở An Hải thì rất tươi ngon. Ghé quán Tuấn ăn ốc nhảy đực, sò huyết, ốc lông... xong ra thị xã Sông Cầu chơi. Cách Tuy Hòa 50km, Sông Cầu có các bãi tắm đẹp nên bây giờ đã mọc lên các resort Bãi Tràm, Bãi Nồm,etc... Vịnh Xuân Đài thuộc thị xã Sông Cầu là vịnh đẹp, bây giờ đã mọc lên khá nhiều nhà hàng hải sản; nhất là hải sản(ghẹ, ốc...) thuộc đầm Cù Mông ngon "cực kỳ" luôn. Bây giờ đã có xe buýt từ Tuy Hòa ra Sông Cầu, xe Cúc Tư. Giá cả ở PY, Sông Cầu khá "mềm". Trong thị xã có 1 vài khách sạn, phòng trọ mini, tối cũng có 1 vài tụ điểm vui chơi karaoke, café... Thị xã bình yên, nhỏ ( y như Cần thạnh, Gò Công). Khách sạn Cendeluxe khuyến mãi 1 phòng chi có 1 triệu 6 cho 2 người, bao ăn 3 bữa, đưa rước khách từ sân bay/ ga tàu lửa về khách sạn & ngươc lại, mỗi ngày có 2 lần chở khách ra hồ bơi nước biển miễn phí - hồ bơi cũng thuộc khách sạn, sử dụng miễn phí, tiện nghi & dịch vụ cũng tốt.
Ra PY đi lên hướng bắc(hướng Quy Nhơn), có thể thăm Gành Đá Đĩa, nhà thờ Mằng Lăng, chùa Thanh Long. Nếu đi về hướng nam có thể thăm hải đăng Đại Lãnh, biển Đại Lãnh, vịnh Vũng Rô, núi Đá Bia,... Các địa danh trên đều cách Tuy Hòa khoảng 50km. Nên đi taxi Thuận Thảo, giá thương lượng với tổng đài là 600 - 650 ngàn, nếu đi nhóm 4,5 người + xe 7 chỗ thì chi phí không bao nhiêu. Sáng đi hướng bắc, trưa về khách sạn (ăn trưa miễn phí), sau đó đi hướng nam, khá thoải mái, không mệt.
Từ Cendeluxe có thể thấy rõ núi Nhạn & tháp Nhạn(biểu tượng PY), chiều đi taxi hay chịu khó đi bộ dạo mát lên tháp cũng rât hay. Tháp sach sẽ, không có rác & mùi hôi như các tháp khác. Có 10 nơi mà bạn nên đi khi đến Phú Yên: núi Nhạn & tháp Nhạn, Gành Đá Dĩa, nhà thờ Mằng Lăng, chùa Thanh Long, hải đăng Đại Lãnh, biển Đại Lãnh, vịnh Vũng Rô, núi Đá Bia, Ghềnh Ráng, vịnh Xuân Đài và các đầm nước ở đây, rảnh rỗi thì ghé thăm Đền thờ Lương Văn Chánh, Chợ Tuy Hòa, Cảng Vũng Rô...
Gành Đá DĩaNói thật, nếu có thêm thời gian có thể mua vé xe đò Thuận Thảo đi Quy Nhơn trong ngày, cố gắng thuê xe ôm ra thăm mộ Hàn Mạc Tử, Ghềnh Ráng, bãi tắm Hoàng hậu, bãi Trứng, Đầm Ô Loan, Tiên Sa, Tháp Đôi (Bình Định) . Nhân viên khách sạn sẽ lo dùm. Sáng đi khoảng 7g30, đên QN chưa tới 9g30 vì đường chưa đến 100km, đi đường sát biển an toàn & có thể ngắm cảnh biển rất đẹp. Ra QN không thể không thăm trại phong Tuy Hòa, khu du lịch Ghềnh Ráng (sát trại phong), mộ Hàn Mạc Tử, bãi tắm Hoàng hậu, cầu Nhơn Hội, Tháp đôi QN, ăn hải sản dưới chân cầu Nhơn hội,... Chiều có chuyến 4g30 về lại Tuy Hòa chỉ mới 6g30, nghỉ ngơi 1 tí là đến giờ ăn tối....
nhà thờ Mằng Lăngchùa Thanh Longhải đăng Đại Lãnh
biển Đại Lãnhvịnh Vũng Rôvịnh Vũng Rô
núi Đá BiaGhềnh RángGhềnh Ráng
vịnh Xuân Đài
Đứng từ dốc Găng trên độ cao 80m so với mực nước biển, vịnh Xuân Đài trông thật quyến rũ với màu xanh bất tận, từ những rặng dừa, núi non đến cả bầu trời và mặt nước biển… Gặp lúc thủy triều xuống, giữa biển lại hiện ra một cồn cát trông thật kỳ ảo. Vịnh Xuân Đài hấp dẫn du khách với nhiều bãi cát trắng mịn và sóng rất êm, đặc biệt bãi Dài với doi cát hình cánh cung được bao phủ bởi rừng dương quanh năm gió lộng, chạy dài hơn 5km rất lý tưởng cho du lịch nghỉ dưỡng hay tắm biển. Ngay từ đầu thế kỷ 20, người Pháp đã sớm nhận ra tiềm năng của vịnh Xuân Đài khi đặt thủ phủ Phú Yên tại Sông Cầu và lập quy hoạch phát triển du lịch tại vùng biển thơ mộng này.
Thành phố Tuy Hòa tương đối nhỏ nên đi cũng chút xíu là hết. Thành phố ở ngay sát biển. Đi qua công viên là tới nhưng bãi biển không đẹp nên không có người tắm. Muốn tắm phải đi ra bãi Long Thủy (tên khác là Mỹ Á), cách thành phố 4 km – được coi là một trong những bãi biển đẹp nhất Việt Nam.
Gò Găng
Gò Găng
Trong thành phố có nhiều điểm ăn vặt rất ngon như chả dông, nem nướng ăn với bánh tráng ở đường Nguyễn Công Trứ (mình ăn ở quán Linh, cách quán chè 50m); chè hoa quả ở số 44 Nguyễn Công Trứ (057.3827240 – 0905.178.645); hải sản vỉa hè ở kênh Bạch Đằng. Quán ở Bạch Đằng nhìn chung ngon và rẻ như nhau, mở đến 1gh sáng nhưng nếu đi muộn quá sẽ hết đồ ăn. Khu du lịch Thuận Thảo có Làng Nướng với hơn 100 món ăn nhưng mắc nên không vào.
Ngày thứ 2, đi qua nhà thờ Mằng Lăng. Cha sứ dẫn đi thăm quan và giới thiệu về lịch sử nhà thờ. Nhà thờ rất đẹp và còn có một đường hầm trong nhà thờ trong đó có lưu giữ 2 trong 3 quyển sách đầu tiên bằng tiếng Việt và tóc của André Phú Yên. Cái này phải đến tận nơi mới thấy cái hay của nó. Cha không nhận tiền đâu nên tiền chỉ để công đức cho nhà thờ thôi.
Sau nhà thờ là đến điểm thăm quan ghềnh Đá Đĩa. Ở đây đá có màu đen thẫm nên nếu mặc quần áo màu chụp ảnh lên sẽ rất nổi. Chụp hình ở đây hết khoảng 1 tiếng.
Khoảng 11 giờ trưa qua Đầm Ô Loan ăn hải sản ở Bãi Dương, Thôn 8, Tuy An (0904.414.907), ăn xả láng hết 2,8 triệu trong đó tiền tôm hùm là 1,8 triệu rồi. Cầm tờ hóa đơn mà cả đoàn mình ngỡ ngàng, gọi là ăn như khách sạn 5 sao, tính tiền bằng giá vỉa hè.
Buổi chiều đi qua Bình Định, thăm mộ Hàn Mạc Tử và khu du lịch Ghềnh Ráng – Tiên Sa. Vé vào cửa là 10k/người. Khu du lịch này được quy hoạch rất "hoành tráng", bãi biển Hoàng Hậu và bãi Trứng đẹp; ăn uống ở đây đắt lắm.
Trên đường về có đi tham quan thành phố Quy nhơn và ghé qua Tháp Đôi – tháp Chàm cổ trong thành phố. Hai tháp này đặc biệt ở chỗ là không có nóc.
Về đến thành phố Tuy Hòa, nghe lời bác tài, ra ăn ở quán Thi Tài, cuối kênh Bạch Đằng (057.3824.316 – 0934.880.300). Ăn ở đây thì chịu khó là tự phục vụ (tức là đồ ăn chủ quán chỉ mang ra thôi còn nướng hay cuốn thì mình phải làm). Nhìn chung là tươi, ngon, rẻ, phục vụ tốt.
Sáng hôm sau đi thăm đền thờ Lương Văn Chánh – người khai khẩn đầu tiên ở Phú Yên (cách khách sạn 12 km). Hơi thất vọng vì đền thờ được xây mới lại nên trông không có gì, chỉ còn một bức tường cổ và một cây đa cổ thụ thôi. Nghe giới thiệu và tham quan một vòng rồi về thành phố đi chợ. Ở thành phố chỉ có một chợ là chợ Tuy Hòa. Hoa quả và cá khô ở đây ngon và rẻ nhưng ưng ý nhất là vào siêu thị Coop Mart mua được bánh tô sầu riêng (33k hộp/8cái) và kẹo dừa hạt điều (28k/500g) về làm quà. Mọi người ăn đều khen ngon. Trong thành phố còn có xưởng sản xuất hạt điều nhưng chưa qua mua được.
Trưa lại ăn ở quán Thi Tài vì có hẹn với chủ quán ăn cua Huỳnh Đế.
Chiều chủ nhật đi qua cảng Vũng Rô, ngọn hải đăng Đại lãnh sang biển Đại Lãnh bên Khánh Hòa để tắm. Bãi biển đẹp, cát trắng mịn, nước trong và có sóng. Tắm xong về thành phố ăn tối. Vì ăn nhiều hải sản quá rồi nên bây giờ quyết định ăn cơm Việt Nam ở quán Nam Phương (43 Đại lộ Nguyễn Tất Thành – 057.382.48.48).
Ăn xong đi bộ lên tháp Nhạn. Buổi tối trên tháp có đèn nên trông rất lung linh, huyền ảo. Trên đường lên tháp có thể nhìn thấy cả thành phố Tuy Hòa.
Nhìn chung đây là chuyến đi lý tưởng. Cảnh đẹp, đồ ăn ngon, rẻ, người dân hiền lành, dịch vụ tốt.I- Điều kiện tự nhiên:

1/Vị trí địa lý:

Cầu Đà Rằng

Phú Yên là tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ; Bắc giáp tỉnh Bình Định, Nam giáp tỉnh Khánh Hòa, Tây giáp tỉnh Đắc Lắc & Gia Lai, Đông giáp Biển Đông. Diện tích tự nhiên: 5.045km2, dân số trung bình 885 nghìn người (số liệu năm 2009), có 9 đơn vị hành chính gồm: thành phố Tuy Hòa, thị xã Sông Cầu, các huyện: Đông Hòa, Tây Hòa, Sông Hinh, Đồng Xuân, Sơn Hòa, Phú Hòa, Tuy An.

Thành phố Tuy Hòa là tỉnh lỵ, trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, khoa học của tỉnh. Tp Tuy Hòa nằm cách thủ đô Hà Nội 1.160km, cách TP Hồ Chí Minh 561km, cách Vân Phong (Khánh Hòa) 40 km. Từ các thành phố của Việt Nam có thể đến Phú Yên thuận tiện bằng đường sắt, đường bộ, đường hàng không và đường biển.

Đập Đồng Cam

2/ Địa hình :

Địa hình thấp dần từ Tây sang Đông với 3 dạng địa hình chính: Núi, trung du, đồng bằng và vùng ven biển. Rừng và đất rừng chiếm 3/4 diện tích tự nhiên.

3/ Khí hậu - thuỷ văn:

Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của khí hậu đại dương, nhiệt độ trung bình 26,70C. Lượng mưa trung bình năm 2.180 mm, số giờ nắng bình quân năm 2.400 giờ, độ ẩm trung bình 79%.

Thời tiết có 2 mùa rõ rệt: Mùa khô từ tháng 1 đến tháng 8, mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12 tập trung từ 70-80% lượng mưa cả năm.

Sông ngòi ngắn và dốc với 4 sông chính: sông Ba, sông Bàn Thạch, sông Kỳ Lộ, sông Cầu với tổng diện tích lưu vực 16.400km2, tổng lượng dòng chảy 11,8 tỷ m3 thuận lợi cho việc xây dựng các nhà máy thuỷ điện, đảm bảo nước cho sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt của nhân dân trong vùng.

Đồng lúa Tuy Hòa

4/ Tài nguyên đất:

Diện tích tự nhiên 504.531ha, trong đó đất dùng vào nông nghiệp: 124.814ha, đất lâm nghiệp: 165.915ha, đất chuyên dùng: 17.363ha, đất thổ cư: 4.203ha, đất trống chưa sử dụng: 192.233ha.

5/ Tài nguyên thuỷ sản:

Biển có khoảng 500 loài cá, 38 loài tôm, 15 loài mực và các loài hải sản khác như: sò, điệp, yến sào... ven biển có nhiều đầm, vịnh, cửa sông có thể phát triển nuôi trồng thuỷ sản lên trên 2.700ha

Rừng phi lao

6/ Tài nguyên rừng:

Diện tích có rừng 165.915 ha, trong đó rừng tự nhiên 142.688 ha với trữ lượng gỗ 14 triệu m3, rừng trồng: 23.224ha, đất chưa sử dụng dự kiến trồng rừng nguyên liệu giấy trên 65 nghìn ha.

7/ Tài nguyên khoáng sản:

Khoáng sản đa dạng, đáng chú ý là: diatomte, sắt, than bùn, vàng sa khoáng, đá hoa cương có nhiều màu. Nhiều loại có trữ lượng lớn: diatomite (90 triệu m3), đá hoa cương (54 triệu m3), vàng sa khoáng (300 nghìn tấn).

Ngoài ra, còn có một số mỏ suối nước nóng, nước khoáng như Phú Sen (huyện Phú Hoà), Triêm Đức, Trà Ô (huyện Đồng Xuân), Lạc Sanh (huyện Tuy Hoà).

8/ Tài nguyên nước:

Có trên 50 sông suối lớn nhỏ, tổng lượng dòng chảy trung bình năm vào khoảng 11,8 tỷ m3, bình đầu người 13.930m3/năm vào loại cao nhất của thế giới, hiện nay đã đưa vào sử dụng khoảng 25% tổng lượng. Trữ lượng điện năng khoảng 500MW (Đã có công trình thuỷ điện Sông Hinh 72MW, đang xây dựng thuỷ điện Sông Ba hạ 220MW...). Khả năng khai thác nước phục vụ cho các mục đích dân sinh và phát triển kinh tế còn lớn.

II. ĐIều kiện xã hội

1/ Nguồn nhân lực:

Dân số trung bình năm 2004: 847 nghìn người, lực lượng lao động chiếm trên 50% dân số, với đặc tính cần cù, khéo léo,

trung thực và hiếu học. Hiện có trên 11.500 người có trình độ cao đẳng, đại học và trên đại học; trên17.500 người có trình độ trung học chuyên nghiệp; trên 30.000 công nhân kỹ thuật có trình độ tay nghề khá.

2/ Giáo dục - đào tạo:

Hệ thống giáo dục - đào tạo tương đối hoàn chỉnh và đồng bộ ở các ngành học, gồm: 265 trường phổ thông, 1 phân viện của Học viện ngân hàng, 2 trường cao đẳng, 3 trường trung học chuyên nghiệp, 2 trung tâm đào tạo nghề cấp tỉnh và nhiều cơ sở đào tạo khác, hằng năm đào tạo hàng nghìn cán bộ kỹ thuật và công nhân lành nghề cho tỉnh và khu vực.

3/ Y tế:

Hệ thống y tế với 8 bệnh viện đa khoa, 17 phòng khám khu vực, một bệnh viện điều dưỡng và 79 trạm y tế. Tổng số giường bệnh 1.350 giường và đội ngũ y, bác sĩ 1.762 người.

4/ Ngân hàng:

Gồm có chi nhánh ngân hàng nhà nước và các chi nhánh ngân hàng thương mại: NH Nông nghiệp và phát triển nông thôn; NH Công thương, NH Đầu tư và phát triển, NH Chính sách xã hội, các chi nhánh ngân hàng ngoại tỉnh đóng tại Phú Yên. Các ngân hàng có mạng lưới chi nhánh ở các huyện, xã, đội ngũ nhân viên thành thạo về nghiệp vụ và được trang bị tốt các phương tiện kỹ thuật hiện đại, các ngân hàng có thể đáp ứng nhanh chóng, thuận lợi và an toàn các dịch vụ gửi, chuyển tiền, cho vay đến mọi cá nhân và tổ chức kinh tế xã hội.

5/ Bảo hiểm:

Bảo Việt Phú Yên, chi nhánh Bảo Minh, Chi nhánh bảo hiểm xăng dầu... trực thuộc các Tổng công ty bảo hiểm. Các Công ty bảo hiểm sẵn sàng phục vụ các dịch vụ về: Bảo hiểm tai nạn thân thể, bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với các xí nghiệp và cá nhân, bảo hiểm tài sản. Thủ tục nhanh chóng, phù hợp với luật pháp Việt Nam và các thông lệ quốc tế.

6/ Các cơ sở khách sạn và dịch vụ du lịch:

Khách sạn Hương Sen, Công Đoàn, 225 Trường Chinh, 347 Trần Hưng Đạo, T99 - Lê Duẩn, ái Cúc, Như ý, Đại Chúng và một số khách sạn, phòng ngủ tư nhân khác đã được đầu tư nâng cấp, trang thiết bị khá tốt sẵn sàng phục vụ khách trong và ngoài nước.

III. Cở sở hạ tầng:

1/ Giao thông - vận tải:

Hệ thống giao thông khá thuận lợi, Quốc lộ 1A chạy xuyên suốt chiều dài của tỉnh, nối liền Phú Yên với thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Quốc lộ 25 và Tỉnh lộ 645 từ Tuy Hòa đi Gia Lai, Đắc Lắc đã được đầu tư nâng cấp, trong tương lai sẽ nối Đông Bắc Campuchia và Nam Lào. Hệ thống đường nội tỉnh được bố trí hợp lý và được nâng cấp kiên cố hóa, đảm bảo thông suốt đến các huyện, xã. Đường sắt chạy qua tỉnh dài 120km, qua các ga lớn: La Hai, Chí Thạnh, Tuy Hòa, Phú Hiệp. Sân bay Tuy Hòa được đầu tư hoạt động trở lại, trong tương lai sẽ nâng cấp và mở rộng thêm các chuyến bay trong và ngoài nước. Cảng Vũng Rô nằm ở phía Nam tỉnh có độ sâu trên 10m nằm trong hệ thống cảng biển Quốc gia, có thể tiếp nhận tàu trọng tải trên 10 nghìn tấn. Trong tương lai sẽ xây dựng tuyến đường sắt từ Tuy Hòa đi Tây Nguyên; tuyến đường ống dẫn dầu từ cảng Vũng Rô đi Tây Nguyên.

Ga Tuy Hòa

2/ Cấp điện:

Phú Yên đang sử dụng hệ thống lưới điện 110 KV quốc gia, đến nay 100% số xã đã có điện. Nguồn điện đảm bảo đáp ứng tốt cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt trong vùng.Nhà máy thuỷ điện Sông Hinh với công suất 72MW hoà vào mạng lưới quốc gia. Năm 2004 đã khởi công xây dựng nhà máy thuỷ điện Sông Ba hạ với công suất 220 MW và chuẩn bị khởi công xây dựng nhà máy thuỷ điện Krông Năng với công suất 66MW.

3/ Cấp nước:

Nhà máy nước TP Tuy Hòa với công suất 28.000m3/ngày đêm đang được đầu tư, giai đoạn I đã khai thác 8.000m3/ngày đêm, đảm bảo cung cấp nước sạch cho khu vực TP Tuy Hoà, huyện Tuy Hoà và Khu công nghiệp Hoà Hiệp. Các thị trấn huyện lỵ đều có nhà máy nước với tổng công suất 13.000m3 ngày đêm.

Bưu điện tỉnh PhúYên

4/ Bưu chính viễn thông:

Mạng lưới điện thoại, viễn thông đã hoà mạng viễn thông toàn quốc, dễ dàng liên lạc trực tiếp với các tỉnh trong nước và các nước trên thế giới.

VI. Tình hình kinh tế:

1/ Nông- lâm- ngư nghiệp:

*Nông nghiệp: Có sự chuyển dịch về cơ cấu giá trị sản xuất cây trồng và vật nuôi. Tổng giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2004 đạt 1.248 tỷ đồng, tốc độ phát triển bình quân 2%/năm.

Diện tích gieo trồng cây lương thực hằng năm khoảng 60 - 65 nghìn ha, sản lượng đạt khoảng 335 nghìn tấn, trong đó lúa chiếm 91% diện tích và 97% sản lượng.

Trong các loại cây công nghiệp ngắn ngày, mía chiếm trên 50% diện tích, năng suất đạt 45tấn/ha/năm, còn lại là các loại cây: mè, đậu, thuốc lá...

Trong cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi chiếm 23,2%. Toàn tỉnh hiện có 2.596 con trâu, 188.269 con bò, 187 nghìn con lợn và 1,92 triệu gia cầm.

* Lâm nghiệp: Năm 2004 đã trồng 3.000ha rừng tập trung; 2,5 triệu cây phân tán nâng tổng số diện tích rừng trồng đến nay khoảng 26.000ha. Khai thác gỗ rừng tự nhiên 4.200m3, gỗ củi rừng trồng 6.900m3.

* Thuỷ sản : Sản lượng khai thác năm 2004 đạt 33.900 tấn, nuôi trồng đạt 3.826 tấn với diện tích nuôi trồng 2.700 ha. Đặc biệt năm 2004 sản lượng đánh bắt cá ngừ đại dương đạt 4.150 tấn, nuôi tôm hùm biển trên 15.000 lồng, sản lượng gần 700 tấn.

2/ Công nghiệp:

Trong những năm qua, ngành công nghiệp đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số và chất lượng, tổng số cơ sở sản xuất công nghiệp trên 6.863 cơ sở thuộc các thành phần kinh tế với nhiều loại hình sản xuất kinh doanh khác nhau. Giá trị sản xuất công nghiệp đạt 1.776 tỷ đồng tăng 21,3% so với cùng kỳ năm trước. Các ngành công nghiệp tăng trưởng mạnh: Chế biến nhân hạt điều, đúc kim loại, mây tre lá, giày dép xuất khẩu, nước khoáng, bia, hải sản đông lạnh...

3/ Thương mại, dịch vụ và du lịch:

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội đạt 2.630 tỷ đồng, tăng 16,5% so cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2004 đạt 48,8 triệu USD, tăng 41,6%, trong đó hàng địa phương tham gia xuất khẩu 44,3 triệu USD, chiếm 90,8% tổng số, các mặt hàng chủ yếu: nhân hạt điều, thủy sản, cà phê, hàng dệt may.

91% diện tích và 97% sản lượng.

Trong các loại cây công nghiệp ngắn ngày, mía chiếm trên 50% diện tích, năng suất đạt 45tấn/ha/năm, còn lại là các loại cây: mè, đậu, thuốc lá...

Trong cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi chiếm 23,2%. Toàn tỉnh hiện có 2.596 con trâu, 188.269 con bò, 187 nghìn con lợn và 1,92 triệu gia cầm.

* Lâm nghiệp: Năm 2004 đã trồng 3.000ha rừng tập trung; 2,5 triệu cây phân tán nâng tổng số diện tích rừng trồng đến nay khoảng 26.000ha. Khai thác gỗ rừng tự nhiên 4.200m3, gỗ củi rừng trồng 6.900m3.

* Thuỷ sản : Sản lượng khai thác năm 2004 đạt 33.900 tấn, nuôi trồng đạt 3.826 tấn với diện tích nuôi trồng 2.700 ha. Đặc biệt năm 2004 sản lượng đánh bắt cá ngừ đại dương đạt 4.150 tấn, nuôi tôm hùm biển trên 15.000 lồng, sản lượng gần 700 tấn.

2/ Công nghiệp:

Trong những năm qua, ngành công nghiệp đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số và chất lượng, tổng số cơ sở sản xuất công nghiệp trên 6.863 cơ sở thuộc các thành phần kinh tế với nhiều loại hình sản xuất kinh doanh khác nhau. Giá trị sản xuất công nghiệp đạt 1.776 tỷ đồng tăng 21,3% so với cùng kỳ năm trước. Các ngành công nghiệp tăng trưởng mạnh: Chế biến nhân hạt điều, đúc kim loại, mây tre lá, giày dép xuất khẩu, nước khoáng, bia, hải sản đông lạnh...

3/ Thương mại, dịch vụ và du lịch:

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội đạt 2.630 tỷ đồng, tăng 16,5% so cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2004 đạt 48,8 triệu USD, tăng 41,6%, trong đó hàng địa phương tham gia xuất khẩu 44,3 triệu USD, chiếm 90,8% tổng số, các mặt hàng chủ yếu: nhân hạt điều, thủy sản, cà phê, hàng dệt may.

Tổng kim ngạch nhập khẩu 33,1 triệu USD, tăng 36,2% so với cùng kỳ, các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu: thuốc tân dược và vật tư y tế, ô tô các loại...

Nhà máy sản suất ván nhân tạo

Việc đầu tư cơ sở hạ tầng cho phát triển du lịch được tỉnh đặc biệt quan tâm, đã tiến hành quy hoạch chi tiết các khu, điểm du lịch quan trọng; ngoài những ưu đãi theo quy định của cả nước, còn ban hành các chính sách ưu đãi riêng cho các dự án đầu tư về du lịch trên địa bàn nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

4) Hợp tác đầu tư:

Đến cuối năm 2004 có 24 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài được cấp giấy phép đầu tư với tổng số vốn đăng ký khoảng 127 triệu USD, trong đó có 16 dự án đầu tư vào các khu công nghiệp với tổng vốn đầu tư 82 triệu USD. Tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực: Công nghiệp, khai thác chế biến nông lâm thủy sản và khoáng sản. Nhà đầu tư chủ yếu đến từ các nước: Hàn Quốc, Thái Lan, Hong Kong, Malaysia và Đài Loan , Đức, úc, Mỹ...

Đội tàu đánh bắt xa bờ

Không chỉ mang nét duyên của thành phố ôm trọn hai ngọn núi, Phú Yên còn mê đắm lòng người ở những đầm nước trong vắt, những bãi biển bao la, gành đá đĩa kỳ thú.

Núi Nhạn

Núi Nhạn thuộc địa phận phường I, thành phố Tuy Hòa.

Nằm trên bờ bắc sông Đà Rằng, tọa lạc trong trong khu vực nội thị thành phố Tuy Hòa, núi Nhạn, (hay còn gọi là núi Bảo Tháp, Núi Dinh) tựa như một lá phổi xanh khổng lồ có hình một chú chim nhạn đang tung cánh. Ngoài vẻ hùng vĩ của những tán cây rừng, núi Nhạn còn “hút” ánh mắt của du khách với tòa tháp Chăm cao sừng sững trên đỉnh núi. Màu xanh của cây, màu gạch chàm khiến ngọn núi trở nên linh thiêng và bí hiểm. Sau khi chinh phục chiều cao của ngọn núi, ngắm những họa tiết trang trí trên tháp, khám phá hang Hàm Rồng, du khách sẽ phát hiện một thành phố Tuy Hòa khác với những những ruộng lúa chen giữa những toà nhà, cùng bức tranh nước thanh bình của sông Đà mang lại nét thanh bình và dân dã nhìn từ núi Nhạn.

Vực Phun

Vực Phun tọa lạc tại xã Hòa Mỹ Tây, huyện Tây Hòa. Tên gọi của địa danh gắn với việc nhìn từ xa, có cảm giác dòng nước đang phóng ngược từ vực nước xanh ngắt, đập mạnh vào vách đá, tung bọt trắng xóa, chứ không phải là hình ảnh thác nước lao xuống từ độ cao 15m rồi hoà vào vực. Ngoài cảm giác thư giãn khi hòa mình vào dòng nước mát lạnh của dòng suối dưới chân thác, cái thú vị là người ta được khám phá những bí ẩn của vùng núi Đá Đen hay men theo đường mòn khám phá thượng nguồn sông Bánh Lái.

Đầm Ô Loan

Đầm Ô Loan gắn với truyền thuyết về một nàng tiên tên Loan, cưỡi chim ô thước dạo chơi vùng trời Nam. Khi đến vùng đất này, nàng nảy sinh tình yêu với chàng trai nghèo siêng năng, chăm chỉ, nên nàng ở lại trần gian bầu bạn cùng chàng.

Đầm Ô Loan thuộc huyện Tuy An, Phú Yên.

Vào lúc bình mình, khi mặt trời vừa nhô lên từ những triền núi thấp, đầm Ô Loan trông như một chú chim khổng lồ đang trong tư thế sẵn sàng tung cánh bay vút lên bầu trời. Cũng góc nhìn ấy, nhưng trong ánh sáng nhập nhoạng của hoàng hôn, đầm tựa như một con chim đang xoải cánh tìm chốn bình yên bên mặt hồ gợn sóng.

Ngoài chiêm ngưỡng vẻ đẹp say lòng người của đầm, đến đây du khách còn được thưởng thức thủy sản phong phú, đặc biệt là món sò huyết Ô Loan nổi tiếng.

Gành đá Đĩa

Nhìn từ xa, gành trông như những chồng đĩa trong lò gốm hay trò chơi logo nhô ra ngoài biển. Du khách có thể dạo chơi trên những tầng đá, cảm nhận vị mặn của biển, cái rát nhẹ của gió, cảm giác ồn ào của những đợt sóng đập mạnh vào bờ, hay ngắm những đoàn thuyền trên biển. Sau khi thỏa thích dạo chơi trên gành, bãi tắm trải dài gần 3km hứa hẹn mang đến cho du khách những giây phút thư giãn. Nếu thích, du khách cũng có thể thử tài cần thủ với những loại cá biển sống trong các gành đá hay đi cạy ốc vú nàng.

Đảo hòn Chùa

Hòn Chùa nằm ngoài khơi vùng biển Long Thuỷ, thuộc xã An Phú, TP.Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, cách bờ khoảng 7km. Nhìn từ đất liền, đào như một tấm thảm xanh phủ trên mặt trên biển. Song đến gần lại thấy đảo được tạo nên bởi những tầng đá chồng lên nhau. Do đặc điểm đó, trên đảo không có cây lớn mà chỉ có những bụi cây thấp và những trảng cỏ trải dài. Đến đảo, ngoài thưởng thức món mực nang nổi tiếng của nơi này, du khách còn có thể ngắm những những bụi san hô nhiều màu sắc nằm trong khu vực biển đảo.

Biển và hải đăng Đại Lãnh

Đại lãnh làm say lòng người với bãi Môn trong veo, những triền cát trải dài nhấp nhô như những loạt sóng trên cạn. Không chỉ được tắm biển, đến đây, du khách còn được tắm mát trong dòng nước lúc ngọt, lúc lợ của con suối hiền hòa chảy quanh năm. Nhưng thú vị nhất là men theo đường mòn, lên ngọn hải đăng, ngắm vùng biển bao la xanh ngát, những đoàn tàu chậm chậm trôi, những núi đá hình dáng kỳ lạ hay trở thành một trong những người đón ngày mới sớm nhất tại "ngọn hải đăng cực đông" của Tổ quốc.

Vũng Rô

Là một vịnh nhỏ được thuộc xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên. Vịnh được bao bọc trong ba dãy núi cao là Đèo Cả, Đá Bia và Hòn Bà. Vũng Rô có 12 bãi nhỏ là Bãi Lách, Bãi Mù U, Bãi Ngà, Bãi Chùa, Bãi Chân Trâu, Bãi Hồ, Bãi Hàng, Bãi Nhỏ, Bãi Chính, Bãi Bàng, Bãi Lau, Bãi Nhãn. Mỗi bãi có một đặc điểm riêng nhưng đều hữu tình với những cung biển xanh ngát, những triền cát trải dài phù hợp cho khách tham quan, tắm biển hay thưởng thức hải sản. Du khách cũng có thể thuê thuyền của ngư dân ra biển khám phá cái bao la của đại dương hay chinh phục đỉnh Đá Bia lúc nào cũng chìm trong sương trắng gần đó.

Vịnh Xuân Đài

Từ trên đỉnh dốc Găng, du khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tranh sơn thủy hữu tình với rừng dừa bạt ngàn, núi non hùng vĩ bao bọc lấy một vùng nước non trong xanh của vịnh Xuân Đài thuộc địa phận các xã Xuân Thọ, Xuân Thịnh và thị trấn Sông Cầu của tỉnh Phú Yên. Trong vịnh có nhiều vũng biển và bãi tắm đẹp như Vũng La, Vũng Sứ, Vũng Chào cùng nhiều đảo, bán đảo. Các bãi tắm của nơi đây đều sở hữu làn nước trong vắt và không sâu, du khách có thể bơi ra xa mà không sợ nguy hiểm.

Đi thuyền trên lòng hồ Sông Hinh, du khách có cảm giác thênh thang như bay giữa trời mây

Khu du lịch sinh thái Sơn Nguyên, huyện Sơn Hoà

Vực Phun, xã Hoà Mỹ, huyện Tây Hoà

Du khách đến Đập Đồng Cam

Núi Đá Bia, di tích lịch sử gắn với truyền thuyết Nam chinh của vua Lê Thánh Tông

Gành đá Mỹ Hoà, xã Hoà Thắng-huyện Phú Hoà, một gành đá có cấu tạo đá rất đẹp, tương truyền rằng ngày xưa nơi đây là một hòn đảo Khu du lịch Đập Hàn, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa

Bơi thuyền trong khu du lịch Đập Hàn

Vui chơi trong khu du lịch sinh thái Thuận Thảo

Tắm biển buổi sáng ở biển Tuy Hoà

Bãi cát Từ Nham, xã Xuân Thịnh, Sông Cầu, nơi có bãi tắm lý tưởngKhu du lịch Nhất Tự Sơn, xã Xuân Thọ I, Sông Cầu

Khu du lịch Bãi Bầu, xã Xuân Hải, Sông Cầu

Đêm hội pháo hoa mừng thành phố trẻ

ĐỒNG QUÊ TUY HÒA

CẦU ĐÀ RẰNG - CÂY CẦU DÀI NHẤT MIỀN TRUNGNHỊP

NGÃ NĂM TRẦN HƯNG ĐẠO

NGÃ NĂM TRẦN HƯNG ĐẠO

TRỤ SỞ UBND TỈNH PHÚ YÊN

CỔNG CHÀO WELCOME TO TUY HOA CITY

THÁP CHÀM - NÚI NHẠN

BƯU ĐIỆN TỈNH

KHU SINH THÁI THUẬN THẢO

Bưu điện trung tâm Thành phố Tuy Hoà

Sân bay Tuy Hoà

Núi Chóp chài

Chiều về trên sông Ba

Hội đua thuyền trên sông Ba thường được tổ chức vào mùng bảy Tết Nguyên đán hàng năm

Những cánh buồm trên sông Ba

Đường Trần Hưng Đạo về đêm

Ảnh: vnphoto.net

Phú Yên đổi khác nhiều, dọc con đường từ quốc lộ 1A dẫn vào thành phố, đâu đâu mình cũng thấy hoa nở rộ, đủ màu sắc, rải rác những cây hoa sữa hiếm hoi thoảng hương ngan ngát, nghe bên tai đâu đó lời bài hát “Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm… có lẽ nào anh lại quên em..!” .

Chiều Tuy Hòa - đó là một buổi chiều yên bình mình ngồi trên cát trắng và biển Tuy Hòa gợn sóng xanh rì. Những bãi dương bạc màu gió thẳng tắp cho đến những gánh hàng rong xíu xíu đầy những xoài, cóc, ổi, đậu phộng, trứng cút… bày bán cũng bị dẹp sạch. Nghe nói người ta sẽ xây Resort hết, sẽ thay đổi bộ mặt biển Tuy Hòa xứng đáng cái danh: “400 năm Phú Yên...”. Nếu Tuy Hòa mà đẹp hơn, đẳng cấp hơn thì mình cũng thấy vui và hào hứng dẫn bạn bè về nữa.Nhớ những buổi chiều thong dong trên cát, tìm mấy gánh hàng rong bán những món ngộ ngộ ấy mà nhâm nhi… Thích nhiều lắm, có thứ bánh tráng bé xíu xíu cuộn lại, đem nướng lên rồi phết nước tương đen, tương đỏ nóng nóng ăn giòn giòn mà lại cực rẻ. Mình nhớ những buổi chiều cùng đám bạn sẻ nhau mấy ly rượu nếp ngọt ngây mà say lúc nào không biết, rồi nhớ những khi mặt trời xuống lưng chừng con sóng cả đám tụm lại đào cát chôn nhau, không thì tìm đôi nào mải mê tâm sự rồi câu dép mà giấu đi. Nghịch ngợm nhưng ít ra cũng có nhiều kỷ niệm nhớ đời. Vậy đó, giờ lớn rồi, mọi thứ cũng thay đổi. Mình ngồi một mình nhìn xuống bãi biển đang ngả màu hoàng hôn… lặng buồn nghĩ về những điều đã cũ.

Sắp hết ngày khi những con đường dọc bờ biển lên đèn, thành phố trẻ cũng vội thay áo mát mẻ xuống phố! Mình cứ ngỡ một góc đường Đồng Khởi Q.1 của Sài Gòn được ai đó mang về Tuy Hòa, khéo léo giăng ngang những đôi mắt ngạc nhiên và môi mấp máy khen. ”Ôi..đẹp !”. Góc đường Lê Lợi chỗ nhà mình hôm nay cũng được xa xỉ điện màu xanh, đỏ, trắng... chớp nhoáng liên tục. Mình tần ngần bên đường ngắm mãi. Góc lề đường bên kia, quán bánh canh đêm như cũng ăn theo đôi chút khi cô bán hàng tặc lưỡi: “Vào ăn bánh canh đi con, vừa ăn vừa ngắm… Người ta giăng lên mấy ngày rồi đấy”. Mình chẳng nỡ chối từ, ấy vậy mới biết được đi xa về lại Tuy Hòa vẫn thấy vị đậm đà, vừa miệng, ngay cả ớt cay cũng thấy ngon hơn xứ người. Chợt nghe lòng ấm lạ.

Mình nhận ra mình yêu quê mình hơn cả, nó mộc mạc, giản dị như con người nơi đây, đến cả tiếng nói địa phương cũng chả lẫn vào đâu được. Bởi thế, dù đi đâu ở đâu xa xôi vô tình nghe ai đó nói: “ Dìa Ty Quà uống càee.. phơ.. đé..é é..” ( = Về Tuy Hòa uống cà phê đá ) là không quen cũng nhoẻn miệng cười, biết ngay người ấy “Made in Tuy Hòa” rồi.

Ai cũng có một quê hương để trở về cho dù nơi ấy không hào nhoáng, không rực rỡ thậm chí người người ra đi đến những miền xa cố mong tìm cho mình một cuộc đời mới nhưng mình tin trong họ vẫn luôn có những khoảng lặng thân yêu dành cho mảnh đất đã từng sinh và lớn lên. Riêng với mình, hôm nay Tuy Hòa không chỉ là nơi về mà còn có cả những tình cảm rất thiêng liêng của gia đình, bạn bè, anh em… và cả những người dưng “xứ nẫu”.

Mỗi sáng, mình vẫn quen nghe tiếng càu nhàu của ba réo gọi “Con gái gì ngủ nướng thế sau này mà có chồng chắc nó rượt chạy không kịp…”, dù mình cũng ráng hé mắt nhìn đồng hồ mới gần 6h. Mẹ lúc nào cũng quen đi chợ sáng 4h rưỡi. Mẹ nói lúc đó người ta mới bày bán, hàng nào cũng tươi xanh. Có lần mình cũng ráng dậy sớm theo mẹ ra chợ, tờ mờ sáng chợ vẫn còn thắp đèn, tiếng mấy cô hàng thịt nghe chan chát đi kèm tiếng dao đều tay mời gọi không ngớt. Nếu ở Sài Gòn giờ ấy mình vẫn còn vùi chăn ngủ quên trời đất.

Nhà mình ít người, ba mẹ sinh mỗi 2 chị em, khi xưa còn nhỏ cũng hay chảnh chọe nhau. Giờ lớn đi xa mới thấy thương nhiều cái thời mặc chung đồ, chơi chung một con ốc ba cho mà giành giật nhau ỏm tỏi. Giờ em gái mình đã lấy chồng, có con bồng bế. Mình lên chức dì hai nghe vừa lạ vừa vui. Nhà mình thêm một đứa cháu mười mấy ngày tuổi, miệng chép chép liên tục nhìn thương không chịu được. Mỗi lần lên xe trở vào thành phố mình lại thấy thương những điều bình dị ấy, xa lâu lại nhớ nhiều… dù cũng có khi tình yêu thương không trọn vẹn.

Dẫu có những bôn ba ngược xuôi, nhưng mình tin quê mình sẽ còn đổi khác, đẹp hơn với những tình cảm và giá trị tốt đẹp của mỗi người. Nơi đó có gia đình chở che mình khi va vấp trên đường đời, có những con đường nhỏ chở yêu thương dọc khắp mỗi chân trời sẽ đi qua. Sau này, sẽ có nhiều người tứ phương ghé Tuy Hòa và biết đâu có một nửa của mình cũng sẽ đến đó. Mình sẵn sàng nắm tay người ấy và tự hào nói rằng: "Đến Tuy Hòa quê em rồi đó… ".

Publié par DAT NGUYEN à 20:01