Mexico

Mexico, đất nước ở Trung Mỹ có hơn 100 triệu dân được biết đến như một địa danh du lịch hấp dẫn du khách đến từ mọi miền thế giới. Đất nuớc này nổi tiếng bởi các khu nghỉ mát trên bờ biển trải dài cát trắng, thiên nhiên kỳ thú, những công trình kiến trúc cổ, di tích lịch sử in đậm dấu ấn thời gian, truyền thống văn hóa và lòng mến khách, đặc biệt là dịch vụ du lịch được thế giới công nhận.Trước tiên nên xác định là sẽ muốn đi đến những nơi nào, đất liền hay biển, hoặc cả 2, vì đất nước này rộng lắm và có nhiều điều để xem lắm.

Cozumel

Cancun

ACAPULCO
Biển thì khỏi nói, xanh trong sạch sẽ, có 5 nơi nổi tiếng mà tôi biết đó là Cabos San Lucas/ Baja California, Mazatlan, Cozumel,CANCU'N & ACAPULCO (2 bãi biển này là nơi ưa thích của các sao Hollywood và Mexico) và các bãi biển ở tp OAXACA (tp này cách thủ đô khoảng 5h đi xe hơi, như từ Saigon đến Đà lạt), MICHOACA'N.

Cabo San Lucas, Baja California, Mexico

Tulum beach and ruins, Maya Riviera, Mexico

Puerto Vallarta, Pacific Coast, Mexico

Mazatlan

Coyoaca'n

Nếu ở ngay thủ đô Mexico City thì nên ở khu Coyoaca'n, khu này an ninh, nhiều khách du lịch, cũng không xa khu trung tâm (khu trung tâm đông đúc và không an ninh bằng). Và khu này có công viên lớn, cuối tuần có biểu diễn nhảy múa do người da đỏ bản xứ trình diễn y như downtown Los Angeles(mình có thể cho họ tiền vào cái ống của họ, ở trung tâm cũng có biểu diễn màn này); có những nhóm biểu diễn ca nhạc, hài, xiếc... Có xe buýt 2 tầng dành cho khách du lịch, đi vòng quanh tp. Thường vào thời gian này thì có hội chợ ăn uống và bán đồ handmade. À, có 1 chỗ gần công viên chính chuyên bán sách cũ, dạy và bán đồ thủ công. Em hay lượn lờ ở đây mua được nhiều sách hay. Khu Coyoaca'n còn nổi tiếng vì có bảo tàng FRIDA, còn gọi là Casa Azul (Ngôi nhà xanh), nguyên là nhà của 1 họa sĩ của Mexico nổi tiếng trên thế giới, có phim Frida quay tại nhà bảo tàng này.
Các tp nổi tiếng nên tham quan là : thủ đô Mexico( quảng trường Zocalo, nhà hát Bellas de artes, công viên Chapultepec...), Oaxaca, Veracuz, Yucata'n, Guerrero...
Đặc biệt ở Mexico có kim tự tháp ở 1 số tp như Teotihuaca'n.

Về món ăn Mễ thì các món ăn chính là thường có bắp, đậu, thịt bò - heo -gà, ớt,tiêu,squash,quế, hành, tỏi, ngò, pho-mát(cheese), rau cải,tortillas, tamales,gorditas ... nổi tiếng là món tacos , nacho, salsa, tamales, chimichanga, hay Chile relleno. Mùa này có món Bacalao, rất ngon. Ngoài ra họ cũng có cơm, mì, súp....Có nhà hàng Tàu, Nhật, Mỹ...
Mexico City rất khô và cao hơn mực nước biển gần 1000m nên có thể làm chảy máu cam và khó thở 1 chút vào những ngày mới đến, vài ngày là quen thôi.
Có 2 hệ thống siêu thị chính là Superama và Walmart của Mỹ thì Walmart rẻ hơn.
Và tháng 11 này, họ đã trang trí Noel rồi nên nếu đi du lịch chụp hình sẽ rất đẹp.
Người dân thì chủ yếu là vui vẻ, hiếu khách, và họ rất thích nếu mình biết nói tiếng Tây Ban Nha với họ, vì họ không nói tiếng Anh nhiều, nếu trên đường phố cần hỏi gì thì hơi khó 1 chút, nên học 1 số câu đơn giản.Những thành tựu đạt được trong việc xây dựng đất nước thành một địa danh du lịch bền vững đã giúp Mexico giành được Giải thưởng du lịch thế giới năm 2001. Giải thưởng về du lịch tạo thêm động lực mới cho Mexico vạch kế hoạch phát triển du lịch thành ngành công nghiệp mạnh của đất nước.Trong những năm đầu của thế kỷ 21, Mexico thu hút hơn 20 triệu lượt khách du lịch một năm. Năm 2002, doanh thu của ngành công nghiệp không ống khói đạt 8,9 tỷ USD so với 8 tỷ USD năm 2000. Doanh thu từ du lịch chiếm gần 9% GDP, đưa du lịch lên vị trí ngang hàng với ngành sản xuất dầu mỏ và khu vực sản xuất của nền kinh tế Mexico. Mexico có 11 nghìn km bờ biển. Các khu du lịch, nghỉ ngơi giải trí trên bờ biển nước này vẫn là những địa danh thu hút khách du lịch hàng đầu.

Mexico City

Du khách đến Mexico tham quan, nghỉ ngơi còn bị cuốn hút bởi các di tích lịch sử, công trình kiến trúc cổ như các kim tự tháp và làng cổ của người Maya, những thành phổ cổ kính với đường phố lát sỏi cuội mang dấu ấn của thời gian đã qua. Những du khách ưa mạo hiểm có thể khám phá vùng hoang mạc Ba-gia California, những cánh rừng nhiệt đới với hệ sinh thái phong phú...

Những năm gần đây, cùng với việc phát triển các hình thức du lịch truyền thống. Mexico rất chú trọng phát triển du lịch sinh thái. Được bốn biển bao quanh và thiên nhiên ban tặng hệ sinh thái đa dạng, phong phú, Mexico đặt mục tiêu bảo tồn hệ sinh thái gắn với du lịch. Nét mới trong xây dựng du lịch sinh thái ở Mexico là Nhà nước khuyến khích tư nhân đầu tư xây dụng các dự án du lịch sinh thái. Cơ quan du lịch cử cán bộ tư vấn đến các địa phương có rừng, danh lam thắng cảnh giải thích cho nhân dân địa phương về lợi ích của việc bảo tồn sinh thái gắn với du lịch.

Người dân địa phương được tuyển vào làm việc tại các dự án bảo tồn thiên nhiên phục vụ du lịch. Những dự án điển hình về bảo tồn thiên nhiên phục vụ du lịch sinh thái được nhân rộng sang các địa phương khác. Du khách yêu thích sinh vật biển thường đến thăm khu bảo tồn cá voi ở En Vi-dơ-xcai-nơ, địa danh được UNESCO đưa vào danh sách các di sản thiên nhiên của thế giới. Nơi đây cá voi có thể sống trong môi trường sống tự nhiên để tránh mùa đông, sau khi chúng vượt chặng đường dài di cư từ vùng biển Bê-rinh lạnh giá.

Mexico vạch kế hoạch xây dựng đất nước thành địa danh du lịch bền vững, tăng nguồn thu từ du lịch lên 9 tỷ USD/năm thông qua việc mở chiến dịch quảng bá du lịch trên các thị trường có nhiều tiềm năng, khai thác thị trường mới và tăng cường đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng của ngành du lịch nói riêng và của đất nước nói chung.

Các quan chức ngành du lịch Mexico tăng cường chương trình quảng bá du lịch ở châu Âu và Nhật Bản do du khách đến từ các nước này thường có các kỳ nghỉ dài ngày, chi phí nhiều hơn và người dân có xu hướng đi du lịch nước ngoài đông hơn so với du khách ở Bắc Mỹ. Để công tác quảng bá du lịch đem lại hiệu quả cao, Mexico đã mở 15 phòng đại diện du lịch ở Bắc Mỹ, châu Âu, Nam Mỹ và châu Á.

Sau sự kiện 11-9-2001 ở Mỹ, Mexico tăng chi phí cho công tác quảng bá du lịch lên 35%; đồng thời tăng cường đầu tư cho việc nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới sân bay, khách sạn, các quốc lộ và cảng biển nhằm thu hút thêm một triệu lượt du khách/năm. Ngoài 57 sân bay quốc tế và 28 sân bay nội địa, Chính phủ vạch kế hoạch xây dựng thêm ba sân bay ở Can-cun, Tu-xla Gu-ti-e-rét, thủ phủ bang Chi-a-pát, và Tê-xô-cô.Các đường cao tốc được mở rộng và kéo dài từ Thủ đô tới các Thành phố lớn ở phía Bắc, nối liền các cảng ở Vịnh Bờ biển với các cảng ở vùng Ca-ri-bê và mở rộng các cảng khác. Nhằm xây dựng Mexico thành địa danh du lịch an toàn, Chính phủ nước này đã thành lập một ủy ban liên ngành bảo đảm an ninh và mọi điều kiện thuận lợi cho khách du lịch. Mexico còn sáng kiến thành lập đội cảnh sát du lịch có nhiệm vụ tuần tra các điểm du lịch ở thủ đô Mexico City. Những cảnh sát này nói tiếng Anh, Pháp và Tây Ban Nha, ngoài việc bảo đảm an ninh cho du khách, có thể giúp du khách giải quyết những vấn đề liên quan khác.

Cùng với việc thực hiện các biện pháp nhằm thu hút khách du lịch nước ngoài, Mexico rất coi trọng việc khuyến khích người dân nước này đi du lịch trong nước. Với việc đưa ra khẩu hiệu "Toàn bộ đất nước Mexico là của bạn"", Chính quyền Mexico khuyến khích người dân nghỉ ngơi, khám phá cảnh đẹp của đất nước hơn là đi du lịch nước ngoài. Công tác tuyên truyền về du lịch nội địa đem lại hiệu quả. Năm 2001, người Mexico chiếm 73% tổng số du khách đến nước này. Chính quyền Mexico hy vọng và quyết tâm xây dựng ngành công nghiệp du lịch thành ""con gà đẻ trứng vàng” trong những năm tới.

Mexico: (theo wikipedia)

México (phiên âm Mếch-xi-cô, Hán Việt cũ: Mễ Tây Cơ), tên chính thức là Liên bang México (tiếng Tây Ban Nha: Estados Unidos Mexicanos) là một nước cộng hòa liên bang thuộc khu vực Bắc Mỹ. México là một quốc gia rộng lớn với diện tích gần 2 triệu km², đứng hàng thứ 14 trên thế giới và dân số khoảng 106 triệu người, đứng hàng thứ 11 trên thế giới. Nước này giáp với Hoa Kỳ về phía bắc, giáp với Guatemala và Belize về phía đông nam, giáp với Thái Bình Dương về phía tây và tây nam, giáp với vịnh México về phía đông.

Liên bang México là quốc gia theo thể chế cộng hòa liên bang. Nước này có tổng cộng 31 bang và 1 quận thuộc liên bang là thủ đô México, một trong những khu đô thị đông dân cư nhất trên thế giới.

México là một đất nước có thiên nhiên đa dạng và nền văn hóa vô cùng đặc sắc, mang ảnh hưởng của cả nền văn hóa bản địa truyền thống và văn hóa Tây Ban Nha. Nước này có số lượng người nói tiếng Tây Ban Nha cao nhất trên thế giới và tôn giáo chủ yếu tại đây là Đạo Thiên chúa.

Đất nước México là nơi ra đời của hai nền văn minh lớn của châu Mỹ là Maya và Aztec. Bắt đầu từ thế kỉ 16, México bị thực dân Tây Ban Nha đô hộ và đến năm 1810 thì tuyên bố độc lập và chính thức được công nhận vào năm 1821. México hiện nay là quốc gia Mỹ Latinh duy nhất nằm trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế. Nước này hiện là nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới và có thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm trung bình cao. Kinh tế México có mối liên hệ chặt chẽ với Canada và Mỹ nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ. México còn là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế khác như Liên Hiệp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới. Tuy được đánh giá là một trong những quốc gia đang lên và đóng vai trò quan trọng trong khu vực Mỹ Latinh, song México cũng gặp phải một số vấn đề khó khăn như sự bất bình đẳng trong thu nhập, nghèo đói và tình trạng bạo lực, buôn bán ma túy tại nhiều vùng của México.

Tên gọi México bắt nguồn từ kinh đô của Đế chế Aztec vĩ đại với cái tên México-Tenochtitlan, mà tên kinh đô này lại được đặt theo một tên gọi khác của dân tộc Aztec, dân tộc Mexica. Theo thần thoại Aztec cổ, một vị thần đã chỉ cho người dân bộ tộc địa điểm xây dựng kinh đô mới là nơi có một con đại bàng mang trong miệng một con rắn và đậu xuống cành cây xương rồng. Đó chính là một địa điểm nằm giữa hồ Texcoco và tại đó, người Aztec đã xây dựng nên một thành phố rộng lớn. Hình ảnh này được miêu tả trong trang đầu của cuốn kinh thư Mendoza, một cuốn sách kể về lịch sử của người Aztec và ngày nay xuất hiện trên quốc kỳ và quốc huy của México.

Tên chính thức của México là Liên bang México (tiếng Tây Ban Nha: Estados Unidos Mexicanos). Tên gọi này được sử dụng lần đầu tiên trong bản hiến pháp của México năm 1824. Đôi khi México còn được đọc là "Mê-hi-cô". Trước khi có tên gọi chính thức là Liên bang México, nước này đã từng có một số tên gọi khác kể từ khi thành lập như Đế chế Thứ nhất México, Đế chế Thứ hai México, Cộng hòa México trước khi có tên gọi cuối cùng như ngày nay.
Địa lý
Vị trí, giới hạn

Hình ảnh México chụp từ vệ tinh

México là một quốc gia thuộc khu vực Bắc Mỹ. Phần lớn lãnh thổ của đất nước này nằm trên mảng kiến tạo Bắc Mỹ trong khi một phần nhỏ thuộc bán đảo Baja California thuộc địa mảng Thái Bính Dương và địa mảng Cocos. Về địa vật lý, phần lớn lãnh thổ México thuộc về Bắc Mỹ, trong khi 12% lãnh thổ thuộc bán đảo Tehuantepec thuộc khu vực Trung Mỹ. Còn về mặt địa chính trị, México được coi như một quốc gia Bắc Mỹ, cùng với Hoa Kỳ và Canada.

Tổng diện tích của México 1.972.550 km² và México là quốc gia có diện tích đứng hàng thứ 14 trên thế giới. Trong đó, México còn tuyên bố chủ quyền đối với 6.000 km² đất thuộc các đảo và quần đảo tại Thái Bình Dương (đảo Guadalupe và quần đảo Revillagigedo), vịnh Mexico, biển Caribbean và vịnh California. Về phía bắc, México chia sẻ đường biên giới dài 3.141 km với Hoa Kỳ. Dòng sông Río Bravo del Norte (ở Hoa Kỳ gọi là Rio Grande) là biên giới tự nhiên kéo dài từ Ciudad Juárez về phía đông đến vịnh Mexico. Ngoài ra còn có một số đường phân giới tự nhiên hoặc nhân tạo khác từ Ciudad Juárez về phía tây đến bờ Thái Bình Dương. Về phía nam, México chia sẻ chung đường biên giới dài 871 km với Guatemala và 251 km với Belize.

Địa hình

Ngọn núi Orizaba cao nhất Mexico

Đất nước México có địa hình chủ yếu là đồi núi. Nước này có 3 dãy núi chính và đều nằm dọc theo đường bờ biển của Mexico. Trong đó Siera Madre Occidental là dãy núi dài nhất, kéo dài tới 5000 km theo dọc bờ biển phía tây giáp Thái Bình Dương của nước này. Ở bờ biển phía đông có dãy núi Siera Madre Oriental dài 1350 km và vùng bờ biển phía nam có dãy Sierra Madre de Sur dài 1200 km. Nằm giữa những dãy núi này với đường bờ biển là các đồng bằng nhỏ và hẹp.

Cao nguyên México chiếm một phần lớn diện tích trung tâm đất nước và nằm giữa hai dãy Siera Madrea Occidental và Siera Madre Oriental. Trong khi phía bắc cao nguyên México có địa hình thấp hơn (trung bình khoảng 1100 m) với nhiều bồn địa thì phía nam cao nguyên địa hình lại cao hơn. Những thung lũng thuộc miền nam cao nguyên México tập trung rất nhiều thành phố lớn như thành phố Mexico hay Guadalajara.

Mexico nằm trên một khu vực không ổn định, gần nơi tiếp giáp giữa hai địa mảng Cocos và Bắc Mỹ nền thường hay xảy ra những trận động đất và núi lửa phun trào. Ngọn núi lửa Orizaba (5636 m) là ngọn núi cao nhất tại México và thứ ba tại Bắc Mỹ. Dãy núi lớn thứ ba tại México là Sierra Nevada, hay được gọi là Vành đai núi lửa Mexico là một chuỗi các núi lửa chắn ngang đất nước México theo chiều đông-tây. Dãy núi lớn thứ tư của México là Sierra Madre del Sur nằm dọc theo bờ biển tây nam nước này.

Mexico có khoảng 150 con sông nhưng lượng nước phân bố không đồng đều trên toàn bộ lãnh thổ. Phần nhiều các con sông lớn đều chảy về phía đông vào vịnh Mexico và biển Caribbean.

Khí hậu

Có thể nói, đường chí tuyến bắc đã phân chia lãnh thổ México thành hai vùng khí hậu riêng biệt: nửa phía bắc chí tuyến có khí hậu ôn hòa còn nửa phía nam chí tuyến thì có điều kiện khí hậu phụ thuộc nhiều vào độ cao. México là một đất nước có nhiều núi non trùng điệp và điều này đã khiến cho México trở thành một trong những quốc gia có hệ thống khí hậu đa dạng nhất trên thế giới.

Ở nửa phía nam của đường chí tuyến, tại những vùng có độ cao không vượt quá 1000 m thì có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm quanh năm, với nhiệt độ trung bình năm dao động trong khoảng 24° - 28 °C, chênh lệch nhiệt độ giữa mùa hè và mùa đông không quá lớn, chỉ khoảng 5 °C. Trong khi đó, những vùng ở phía bắc đường chí tuyến của México thì có nhiệt độ trung bình năm thấp hơn, vào khoảng 20° - 24 °C với mùa hè nóng ẩm còn mùa đông thì lạnh và khô.

Thung lũng México nằm ở phía nam đường chí tuyến là một khu vực tập trung nhiều khu vực đô thị lớn của đất nước, trong đó có thành phố Mexico. Khu vực này nằm ở độ cao trên 2000 m nên nhìn chung có khí hậu ôn hòa tương đối dễ chịu, nhiệt độ trung bình năm dao động trong khoảng 16° - 18 °C.

Nhiều vùng đất ở Mexico, đặc biệt là tại phía bắc đường chí tuyến thường có rất ít mưa, tạo nên một số vùng hoang mạc lớn tại đất nước này. Trong khi đó miền nam México (đặc biệt là những vùng đồng bằng duyên hải như bán đảo Yucatan) thì lượng mưa thường đạt trên 2000 mm/năm.

Đa dạng sinh học

Báo Jaguar, loài thú biểu tượng của Mexico

Mexico được xếp là một trong 18 nước có mức độ đa dạng sinh học cao nhất trên thế giới. Theo thống kê, México có khoảng 200.000 loài sinh vật đã được phát hiện, chiếm từ 10-12% tổng số loài sinh vật trên Trái Đất. Đất nước này xếp thứ nhất thế giới về số lượng các loài bò sát (707 loài), thứ nhì về số lượng động vật có vú (438 loài), thứ tư về số lượng lưỡng cư (290 loài) và thứ tư về số lượng các loài thực vật (khoảng 20.000 loài). México cũng xếp thứ tư thế giới về sự đa dạng của hệ sinh thái cũng như của các loài sinh vật. Có khoảng 2500 loài nằm trong danh sách bảo vệ của chính phủ Mexico. Hiện México đã thành lập Hệ thống Thông tin quốc gia về đa dạng sinh học nhằm nâng cao hiểu biết của người dân về thế giới sinh vật đa dạng của đất nước này.

Tại Mexico, có khoảng 170.000 km² được coi là khu vực bảo tồn tự nhiên, trong đó bao gồm 34 khu dự trữ sinh quyển, 64 công viên quốc gia cùng nhiều khu vực bảo vệ các loài thực vật và động vật quý hiếm khác.

Mexico là quê hương của nhiều loài thực vật có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống hàng ngày. Sau khi phát hiện ra châu Mỹ, người châu Âu đã mang các loại cây trái này của châu Mỹ đi phổ biến khắp thế giới. Đó là các loài cây cacao (sản xuất chocolate), cà chua, ngô, vani, nhiều loại đậu và ớt cay khác nhau (trong đó có ớt Habanero).

Nhân khẩu

Biểu đồ tăng trưởng dân số Mexico

Theo ước tính vào năm 2005, dân số México khoảng 103 triệu người và đây là quốc gia có số lượng người nói tiếng Tây Ban Nha nhiều nhất thế giới. México là quốc gia đông dân thứ hai khu vực Mỹ Latinh (sau Brazil nói tiếng Bồ Đào Nha) và đồng thời cũng là quốc gia đông dân thứ hai tại Bắc Mỹ (sau Hoa Kỳ). Trong thế kỉ 20, một đặc điểm nổi bật của dân số México là mức gia tăng dân số rất nhanh. Tuy rằng hiện nay, tốc độ gia tăng dân số đã giảm xuống còn dưới 1% nhưng dân số México đã vượt quá mốc 100 triệu người và còn tiếp tục gia tăng hơn nữa. Đồng thời bên cạnh đó, México được coi là một quốc gia với dân số trẻ, với khoảng 50% dân số có độ tuổi dưới 25.

Năm 1900, dân số México là 13,6 triệu người. Từ những năm 1930 đến 1980, hay giai đoạn được gọi là "Phép màu Mexico", chính phủ México đã có những đầu tư hiệu quả vào việc phát triển kinh tế và cải thiện đời sống người dân khiến tỉ lệ tử vong của trẻ sơ sinh được giảm xuống rõ rệt. Dân số México gia tăng nhanh chóng trong thế kỉ 20 và bây giờ đã bắt đầu có xu hướng chậm lại. Tốc độ gia tăng dân số từ mức đỉnh 3,5% năm 1965 nay đã hạ xuống 0,99% vào năm 2005.

Tốc độ gia tăng dân số có sự khác biệt giữa các vùng của Mexico. Khu vực thủ đô Mexico có tốc độ tăng dân số chỉ có 0,2%, và đặc biệt bang Michoacan có mức tăng trưởng dân số là -0,1%. Trong khi đó một số vùng khác thưa dân hơn lại có mức độ tăng trưởng dân số cao (được ảnh hưởng khá nhiều từ quá trình nhập cư) là Quintana Roo (4,7%) hay Baja California Sur (3,4%).

Nhập cư và di cư

Dân châu Âu, chủ yếu là người Tây Ban Nha đã nhập cư vào México trong thời kỳ nước này còn là một thuộc địa của Tây Ban Nha. Đến cuối thế kỉ 19, đầu thế kỉ 20, một dòng người nhập cư mới đến từ châu Âu cũng xuất hiện chủ yếu do sự nghèo đói tại quê hương, tuy không đông đảo như các đợt di dân đến Argentina, Brazil và Uruguay. Ngoài người Tây Ban Nha, những nhóm người châu Âu nhập cư bao gồm người Anh, người Ireland, người Ý, người Đức, người Pháp, người Hà Lan... Một bộ phận người Trung Đông cũng nhập cư vào México trong thời kỳ này, chủ yếu họ đến từ Thổ Nhĩ Kỳ và Liban. Bên cạnh đó còn có một số cộng đồng người Viễn Đông như người Trung Quốc đi qua Hoa Kỳ xuống định cư ở miền bắc México và người bán đảo Triều Tiên ở miền trung Mexico.

Trong thập niên 1970 và 1980, México đã mở cửa cho những người tị nạn chính trị đến từ khắp các nước Mỹ Latinh như Argentina, Chile, Cuba, Peru, Brazil, Colombia và các nước Trung Mỹ. Những cuộc khủng hoảng kinh tế sâu sắc tại các nước Mỹ Latinh láng giềng cũng góp phần làm gia tăng cộng đồng của họ tại Mexico, như người Argentina tại México được ước tính có khoảng 110.000 đến 130.000 người. Bên cạnh đó, khoảng 1 triệu người Mỹ cũng định cư tại Mexico, chủ yếu vì lí do nghĩ dưỡng sau khi đã về hưu.

Mexico hiện nay là nước có tỷ lệ di cư âm (di cư nhiều hơn nhập cư), với tỉ lệ là -4,32/1000 người. Chủ yếu người dân México di cư đến Hoa Kỳ để tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong thập niên 1990 và đầu những năm thập niên 2000, dòng người di cư từ México sang Hoa Kỳ đã gia tăng một cách đột biến, chiếm khoảng 37% tổng lượng dân México tại Mỹ. Việc nhập cư bất hợp pháp từ México vào Mỹ cũng là một vấn đề lớn trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Vào năm 2000, ước tính có khoảng 20 triệu người Mỹ tự nhận mình là người gốc Mexico^[21]. Giải thích cho việc mặc dù nền kinh tế México đã phát triển rõ rệt song tỉ lệ di cư vẫn cao, nhiều người cho rằng đó là do sự bất bình đẳng về kinh tế trong nước, khoảng cách giàu nghèo gia tăng và một số người México sau khi định cư tại Mỹ đã quyết định đón gia đình của mình từ México sang.Trong những năm qua, Mexico trở thành trung tâm phân phối ma tuý, cần sa qua Mỹ.

Tôn giáo

Nhà thờ ở Puebla

Theo điều tra nhân khẩu năm 2000, tuyệt đại đa số người dân México theo đạo Thiên chúa (87,9%), mặc dù số lượng người đi lễ nhà thờ hàng tuần nhỏ hơn rất nhiều, chỉ khoảng 46%. Khoảng 5,2% dân số México theo đạo Tin lành, số còn lại theo một số tôn giáo khác.

Những bang có tỉ lệ người theo đạo Thiên chúa cao nhất là các bang miền trung México như Guanajuato (96,4%), Aguascalientes (95,6%), Jalisco (95,4%), trong khi đó những bang ở phía đông nam có tỉ lệ theo đạo Thiên chúa thấp nhất như Chiapas (63.8%), Tabasco (70.4%) and Campeche (71.3%)^[22]. Tỉ lệ người dân México theo Đạo Thiên chúa đã giảm xuống từ mốc 98% năm 1950 xuống còn 87,9% năm 2000. Tỉ lệ này sẽ còn tiếp tục giảm xuống song đạo Thiên chúa vẫn đống vai trò hàng đầu về tôn giáo tại Mexico.

Không như một số quốc gia Mỹ Latinh khác, Hiến pháp México 1857 đã tách riêng hoạt động của nhà nước và nhà thờ. Chính phủ không cấp cho nhà thờ bất cứ nguồn lợi kinh tế nào như ở Tây Ban Nha hay Argentina^[23] và nhà thờ cũng không được tham gia vào các hoạt động giáo dục ở các trường công (mặc dù họ có thể tham gia ở các trường tư). Thậm chí, chính phủ México còn quốc hữu hóa các tài sản của nhà thờ (đến thập niên 1990 thì một số lại được trao trả). Các linh mục và thầy tu tại México không được quyền bầu cử hay tham gia ứng cử vào các vị trí trong chính quyền.

Ngôn ngữ

Một bản viết bằng tiếng Nahualt

Mặc dù tiếng Tây Ban Nha được 97% dân số México sử dụng song nó không được công nhận là ngôn ngữ chính thức duy nhất của quốc gia. Theo Hiến pháp của Mexico, tất cả các ngôn ngữ bản địa đều được quyền bình đẳng ngang với tiếng Tây Ban Nha, bất kể số người nói nhiều hay ít. Người dân hoàn toàn có quyền được yêu cầu cung cấp các dịch vụ công cộng và các tài liệu bằng ngôn ngữ bản địa của mình. Thậm chí chính phủ México còn công nhận cả những ngôn ngữ bản địa của người da đỏ không có nguồn gốc từ México như tiếng của người Kickapoo (nhập cư từ Hoa Kỳ) và ngôn ngữ của những người da đỏ tị nạn Guatemala. México cũng đã thành lập các trường học song ngữ ở cấp tiểu học và trung học cho các học sinh nói ngôn ngữ bản địa. Hiện nay, có khoảng 7,1% dân số México có nói ít nhất một ngôn ngữ bản địa và có khoảng 1,2% dân số hoàn toàn không sử dụng tiếng Tây Ban Nha.

Mexico là quốc gia có số lượng người nói tiếng Tây Ban Nha nhiều nhất thế giới, hơn gấp đôi Tây Ban Nha là nơi bắt nguồn của ngôn ngữ này. Do vậy, México có vai trò quan trọng trong việc truyền bá ảnh hưởng của tiếng Tây Ban Nha ra thế giới, đặc biệt là vào Mỹ. Khoảng 1/3 số người nói tiếng Tây Ban Nha trên thế giới sống tại Mexico. Bên cạnh đó, tiếng Nahualt là thứ tiếng được sử dụng phổ biến thứ nhì tại đất nước này với 1,5 triệu người sử dụng, sau đó là tiếng Yucatec Maya với 800.000 người. Một số ngôn ngữ thiểu số của México đang có nguy cơ biến mất, ví dụ như tiếng Lacandon được sử dụng bởi không quá 100 người.

Tiếng Anh được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng người Mỹ tại Mexico, những thành phố giáp biên giới phía bắc và các trung tâm kinh tế, tài chính lớn. Một số ngôn ngữ gốc Âu khác cũng được sử dụng nhiều là tiếng Venetian (bắt nguồn từ Ý), tiếng Plautdietsch (miền nam Đức), tiếng Đức, tiếng Pháp và tiếng Digan.

Chủng tộc

Trẻ em México tại Monterrrey

Mexico là một quốc gia có nhiều sắc tộc khác nhau và Hiến pháp nước này ghi rõ México là một quốc gia đa chủng tộc. Dân México có thể chia làm các nhóm chính sau:

• Người Mestizo (tức người lai giữa người da trắng và người da đỏ) là nhóm sắc tộc chiếm tỉ lệ cao nhất tại Mexico, ước tính từ 60-75%.
• Người da đỏ bản địa được ước tính chiếm khoảng từ 12 - 30% dân số. Đây là những cư dân đầu tiên của México do vậy các ngôn ngữ của họ được chính phủ México công nhận là ngôn ngữ quốc gia và được bảo vệ.
• Người da trắng chiếm khoảng 9 - 17% dân số là những người dân nhập cư gốc châu Âu. Họ có nhiều nguồn gốc khác nhau trong đó chủ yếu là Tây Ban Nha, rồi đến một số nhóm khác như Pháp, Italy, Bồ Đào Nha, Basque, Đức, Ireland, Ba Lan, Romania, Nga... Ngoài ra còn có một số người Mỹ và Canada gần đây cũng di cư đến Mexico.

Người da đen chiếm một thiểu số không đáng kể tại Mexico, tập trung ở vùng bờ biển Veracruz, Tabasco, Guerrero. México cũng có một cộng đồng người Á khá đông đảo đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippines, Nhật Bản, Liban, Thổ Nhĩ Kỳ...

Kinh tế

Mexico là một nền kinh tế thị trường hỗn hợp và được xếp vào nhóm các quốc gia có thu nhập trung bình trên^[31]. Đây là nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới dựa trên GDP^[32] và đồng thời cũng là một trong những nước có thu nhập bình quân cao nhất khu vực Mỹ Latinh, tuy nhiên vẫn còn kém xa so với các nước Bắc Mỹ. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, thu nhập bình quân đầu người của México là 9.716 USD (danh nghĩa) trong năm 2007, đứng thứ nhì khu vực Mỹ Latinh còn nếu theo sức mua tương đương thì thu nhập của México là 14.119 USD, đứng thứ nhất.

Sau cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng năm 1994, México đã phục hồi một cách ấn tượng nền kinh tế bằng cách xây dựng một nền kinh tế đa dạng và hiện đại. Cơ sở hạ tầng được cải thiện đã nâng cao chất lượng hoạt động của các bến cảng, đường sá, mạng lưới điện, viễn thông, hàng không đảm bảo cho sự phát triển kinh tế. Dầu lửa vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của México và mang lại một nguồn ngoại tế lớn cho nền kinh tế nước này. Với dân số đông và một nền kinh tế phát triển năng động và vững chắc, México được dự báo có thể sẽ trở thành một trong 5 cường quốc kinh tế thế giới vào năm 2050 theo thứ tự lần lượt là Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Brasil và Mexico.

Theo Ngân hàng Thế giới, tỉ lệ nghèo đói tại México đã giảm từ 24,2% xuống 17,6% trong khoảng 2000-2004. Tuy nhiên sự bất bình đẳng trong thu nhập của người dân México cũng là một vấn đề lớn đối với nước này. Sự chênh lệch giàu nghèo, phản ánh qua chỉ số Gini cao của México có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về xã hội và kinh tế. Trong Báo cáo về Chỉ số Phát triển Con người của Liên Hiệp Quốc năm 2004, một số quận tại trung tâm thành phố México như quận Benito Juarez, hay quận San Pedro Carza Garcia thuộc bang Nueva Leon có mức thu nhập cũng như điều kiện y tế, giáo dục ngang với bình quân của các nước phát triển như Đức và New Zealand. Trong khi đó, quận Metlatonoc thuộc bang Guerrero có chỉ số HDI ngang với Syria, một nước thu nhập trung bình dưới^[35].

Mexico đã ký Hiệp định Tự do Thương mại (FTA) với hơn 40 quốc gia trong đó có Hoa Kỳ, Nhật Bản, Liên minh Châu Âu, các nước Trung Mỹ và Nam Mỹ. Khoảng 90% mậu dịch của México có FTA. Đối tác thương mại chủ yếu của México là hai nước bạn hàng Bắc Mỹ thuộc khối NAFTA, chiếm tới 90% mặt hàng xuất khẩu và 55% nhập khẩu của nước này. Trong nền kinh tế Mexico, nông nghiệp chiếm 4%, công nghiệp chiếm 26,5% và dịch vụ chiếm 69,5%. Các mặt hàng xuất khẩu chú yếu của México là dầu mỏ, hàng gia công, rau quả, vải, cà phê, bạc. Còn các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu là máy móc, thiết bị, phương tiện giao thông.

Du lịch cũng là một nguồn thu ngoại tệ lớn của Mexico. Mỗi năm đất nước México đón tiếp hơn 20 triệu lượt khách du lịch nước ngoài và là quốc gia duy nhất tại khu vực Mỹ Latinh có mặt trong top 25 nước điểm đến du lịch của thế giới. Du lịch México nổi tiếng với những tàn tích từ thời các nền văn minh cổ xưa của châu Mỹ, các công trình văn hóa lịch sử cũng như các bãi biển đẹp dọc theo hai bên bờ biển của nước này. Năm 2006, México đứng thứ 8 thế giới về lượng khách du lịch đến tham quan.

Văn hóa

Đức mẹ Đồng trinh Guadalupe, vị thánh bảo trợ cho Mexico

Văn hóa México phản ánh sự phức tạp của lịch sử México với sự hòa trộn nhiều yếu tố phức tạp về chủng tộc và văn hóa trên đất nước này. Hai nhân tố chính hình thành nên nền văn hóa México là văn hóa của những thổ dân da đỏ bản địa và nền văn hóa Tây Ban Nha, được đưa vào México trong 300 năm thuộc địa. Gần đây, những ảnh hưởng văn hóa đương đại đến từ Hoa Kỳ cũng tác động vào văn hóa Mexico. Giống như nhiều quốc gia Mỹ Latinh khác sau khi giành được độc lập, nền văn hóa México dần dần được định hình trên cơ sở sự đa dạng về chủng tộc nhưng lại chia sẻ chung một tôn giáo duy nhất là Đạo Thiên chúa.

Thời kỳ Porfiriato (một phần tư cuối thế kỉ 19 và thập niên đầu thế kỉ 20) được đánh dấu bởi sự phát triển mạnh mẽ của nền văn hóa Mexico. Dưới sự cai trị của nhà độc tài Porfirio Diaz, nền kinh tế México phát triển mạnh mẽ và thịnh vượng đã đi cùng với sự phát triển của triết học và nghệ thuật Mexico. Mặc dù đất nước phải trải qua một số biến cố lớn như cuộc Cách mạng Mexico 1910, song nền văn hóa México đã từng bước định hình thành dạng mestizaje, một khái niệm chỉ nền văn hóa đa dạng tại México trong đó đặt những yếu tố bản địa truyền thống làm trung tâm. Năm 1925, trong tác phẩm La Raza Cósmica (tạm dịch là Chủng tộc lớn), nhà văn José Vasconcelos đã xác định México là một quốc gia đa dạng (tương tự như thuật ngữ melting pot của Hoa Kỳ) không chỉ về mặt chủng tộc mà còn về mặt văn hóa^[38]. Nhận thức mới mẻ này đã làm cho México hoàn toàn khác biệt so với nhiều nước châu Âu lúc đó vẫn giữ quan điểm lỗi thời về chủng tộc thượng đẳng.

Ẩm thực

Một đĩa nachos

Ẩm thực tại México nổi tiếng thế giới với hương vị cay nồng, cách trang trí món ăn sặc sỡ và sự đa dạng về các loại gia vị khác nhau. Nhiều món ăn México ngày nay dựa trên những thực phẩm truyền thống thời kỳ tiền Colombo, kết hợp với những món ăn Tây Ban Nha do người châu Âu mang đến đã làm nên một sự đa dạng nhưng vô cùng độc đáo trong ẩm thực nước này. Khi đến Mexico, người Tây Ban Nha đã mang theo gạo, thịt bò, thịt lợn, thịt gà, rượu nho và tỏi. Trong khi đó người dân da đỏ tại México cũng có rất nhiều loại thực phẩm đặc sắc mà ngày nay được phổ biến khắp thế giới như ngô, cà chua, vanilla, đu đủ, dứa, ớt cay, khoai lang, đậu, lạc, chocolate...

Bữa ăn truyền thống đối với người México bản địa chủ yếu có ngô như lương thực chính, kết hợp với các loài thảo mộc, ớt, cà chua. Ngày nay việc sử dụng gạo cũng rất phổ biến tai México để làm lương thực, ngoài ra còn có lúa mì. Món nachos (khoai tây rán) là một món ăn nhanh của México được phổ biến rất rộng rãi. Chocalate cũng bắt nguồn từ México nhưng ngày xưa, người da đỏ chủ yếu dùng để uống. México cũng là nơi ra đời của nhiều loại bánh ngô như bánh ngô có nhân (tacos, nhân bánh có thể là nhiều loại thịt hoặc rau), bánh ngô phomat (quesadillas) hay bánh ngô cay (enchiladas). Mỗi vùng miền trên đất nước México có thể có những loại thực phẩm đặc trưng riêng. Thứ đồ uống phổ biến và đặc trưng cho México là rượu tequila.

Âm nhạc

Âm nhạc của México thể hiện sự đa dạng, phong phú về thể loại: từ những thể loại nhạc truyền thống như Mariachi, Banda, Norteño, Ranchera và Corridos cho đến những trào lưu âm nhạc hiện đại như pop, rock... với các bài hát được sáng tác bằng cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. Âm nhạc cổ điển được biểu diễn bởi các dàn nhạc giao hưởng được tổ chức tại hầu hết các bang của đất nước để người dân có thể thưởng thức.

Mexico là thị trường âm nhạc lớn nhất khu vực Mỹ Latinh. Nước này đã xuất khẩu âm nhạc của mình ra nhiều nước Trung Mỹ, Nam Mỹ và châu Âu (đặc biệt là Tây Ban Nha) do có sự tương đồng ngôn ngữ. Những ca sĩ nổi tiếng nhất của México là Thalía, Luis Miguel và Paulina Rubio; các nhóm nhạc lớn Café Tacuba, Molotov, RBD và Maná.

Lễ hội truyền thống

Hai Catrina tại Mexico

Ngày 16 tháng 9 là ngày México giành được độc lập từ tay người Tây Ban Nha năm 1821 và được coi là một ngày lễ chính thức của đất nước. Bên cạnh những ngày lễ thông thường trên khắp thế giới như Năm mới, Giáng Sinh, mỗi thành phố, trị trấn hay các làng quê của México đều có những lễ hội thường niên của riêng mình để tưởng nhớ vị thánh bảo trợ cho địa phương họ. Trong ngày lễ thánh của địa phương, người dân México thường cầu nguyện, đốt nến và trang trí nhà thờ bằng nhiều loại hoa. Những cuộc diễu hành, bắn pháo hoa, các cuộc thi khiêu vũ, thi hoa hậu, các bữa tiệc... cũng được tổ chức nhân dịp này. Bên cạnh đó tại những thị trấn nhỏ còn có các hoạt động như bóng đá, gà chọi, đấu bò tót nghiệp dư.

Vị thánh bảo trợ cho México là đức mẹ Guadalupe. Ngày lễ thánh Guadalupe được tổ chức vào ngày 12 tháng 12 được coi là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của đất nước Mexico.

Ngày Vong hồn (Día de los Muertos trong tiếng Tây Ban Nha) được tổ chức vào hai ngày đầu tiên của tháng 11 là một dịp lễ hội khá đặc sắc của Mexico. Lễ hội này được cho là bắt nguồn từ những niềm tin tôn giáo xa xưa của Đạo Thiên chúa là Ngày các vị thánh (1 tháng 11) và Ngày các linh hồn (2 tháng 11), nhưng cũng được cho là gắn với một lễ hội cổ của người Aztec về Nữ thần Chết. Trong ngày này, người dân México thường sum họp gia đình, đi thăm mộ để tưởng niệm người thân và bạn bè đã mất. Trong ngày lễ này, các cửa hàng ở México thường trang trí sặc sỡ những hình đầu lâu làm bằng đường và những catrina (bộ xương mặc trang phục người phụ nữ).

Kiến trúc:

Nhà thờ Basilica of Our Lady of Guadalupe nằm ở ngoại ô thủ đô Mexico.

Kiến trúc độc đáo.

Bức tượng mô tả giám mục người Tây Ban Nha đã kinh ngạc khi thấy điều kỳ diệu hình Đức Mẹ được in bởi những bông hồng trên tấm vải choàng của Juan Diego và ngay lập tức cho xây nhà thờ Đức Mẹ.

Những bức tượng mô phỏng cảnh Đức Mẹ cứu giúp những người thổ dân Mexico.

Những nhạc công vừa chơi đàn vừa hát ca ngợi tình yêu với Đức Mẹ và đất nước, con người trong khuôn viên khu nhà thờ.

Đường lên một khu thánh đường nằm trên một ngọn núi thấp được tô điểm bởi những hàng cây được chăm chút rất kỳ công.

Thánh đường mới (màu xanh bên tay phải) có kiến trúc hiện đại hình tròn trông giống sân vận động hơn là nhà thờ, có sức chứa cả nghìn người.

Từ thánh đường ở trên cao có thể nhìn thấy các thánh đường khác và toàn cảnh thành phố Mexico City.

Nhà thờ được xây dựng để thờ đức mẹ Maria – theo truyền thuyết đã giáng trần gặp Juan Diego một người thổ dân Aztec ở Mexico.

Một góc Thánh đường nhìn từ trên cao.

Đôi vợ chồng này đã đi bằng đầu gối hàng trăm mét tới nhà thờ Our Lady of Guadalupe để thể hiện lòng tôn kính khi đến cầu xin Đức Mẹ. Mặc dù đau đớn vô cùng nhưng họ quyết không bỏ cuộc.

Rất nhiều quầy hàng lưu niệm bên ngoài khu nhà thờ Our Lady of Guadalupe có bán tượng Đức Mẹ và tượng Chúa.

Publié par DAT NGUYEN à 12:46