Vietnam và chúng ta: Động đất (4)

Tâm điểm của trận động đất ở cách khoảng 317 cây số về hướng tây nam của thủ đô Santiago

BBC: Hai trận động đất rất mạnh đã xảy ra ở Chile và Okinawa, hai nơi khác nhau trên quả địa cầu, gây ra một số thương vong và đồng thời báo động về sóng thần.

Trận thứ nhất với cường độ 8,8 độ Richter đã xảy ra ở trung bộ Chile, được coi là trận động đất mạnh nhất từ 25 năm qua.

Động đất đã xảy ra đúng 0634 GMT với tâm điểm cách thành phố Concepcion khoảng 90 cây số về hướng đông bắc, cách thủ đô Santiago khoảng 317 cây số về hướng tây nam.

Đài truyền hình Chile đưa tin có 16 người chết cho tới nay. Tổng thống Michelle Bachelet cũng nói rằng một đợt sóng lớn đã ập lên một quần đảo nhỏ ở phía nam.

Thoạt đầu, Hoa Kỳ đã đưa ra báo động rằng có khả năng sóng thần sẽ xảy ra tại Chile, Peru và Ecuador.

Sau đó, báo động này đã được nới rộng cho nước Colombia, vùng Nam Cực và Trung Mỹ. Cơ quan khí tượng của Nhật cũng lên tiếng cảnh báo khả năng sóng thần sẽ ảnh hưởng đến một vùng rộng lớn trong Thái Bình Dương.

http://www.stratfor.com/files/mmf/1/2/12b92bbe141fcccef515d7d9f927de8434bf3a50.jpg

Dư chấn

Cho tới nay, chính quyền Chile đã xác nhận có 10 ca tử vong tại làng Bio Bio, năm tại Maule và một tại Araucania.

Tổng thống Bachelet nói rằng "một đợt sóng rất lớn" đã đến quần đảo Juan Fernandez, tuy nhiên, chỉ ập lên khu vực không có người ở.

Bà nói rằng trong trường hợp có dư chấn, dân chúng tại các vùng ven biển phải sơ tán lên vùng cao.

Tin ghi nhận là các tòa nhà tại thủ đô Santiago đã bị rung chuyển từ 10 đến 30 giây, trong lúc, điện mất và đường giao thông gián đoạn.

Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) nói rằng động đất xảy ra ở độ sâu khoảng 35 cây số dưới mặt đất.

Dư chấn đầu tiên trong cùng khu vực vào lúc 0652 GMT với cường độ 6.2 và dư chấn thứ nhì có cường độ 5.5 xảy ra vào lúc 0819 GMT ở một nơi khoảng 84 cây số cách thủ đô Santiago.

Cơ quan USGS nói rằng ảnh hưởng của sóng thần đã được trông thấy tại Valparaiso, phía tây của Santiago, với sóng cao 1,69 mét trên mực nước biển bình thường.

Một nhà báo từ thành phố Temuco, 600 cây số ở phía nam của thành phố Santiago đã cho đài truyền hình Chile biết là nhiều người đã ngủ ngoài đường vì sợ nhà sập.

Ông Mark Winstanley, từ thành phố Vina del Mar, cách thủ đô Santiago khoảng 100 cây số về phía tây bắc, cho đài BBC biết là các tòa nhà đã rung chuyển mạnh nhưng không có nhà nào sập, trong lúc điện và điện thoại bị cắt đứt.

Một giáo sư đại học tại Santiago, ông Cristian Bonacic, nói rằng động đất mạnh nhưng nhà cửa đứng vững. Internet hoạt động nhưng điện thoại di động bị cắt.

Trong thế kỷ 20, Chile đã hứng chịu trận động đất mạnh nhất với cường độ 9.5 tại thành phố Valdivia hồi năm 1960, làm cho 1.655 người chết.

Động đất ảnh hưởng 2 triệu người ở Chile

Tổng thống Michelle Bachelet cho hay cơn động đất hôm thứ Bảy tại miền trung Chile ảnh hưởng tới hai triệu người, và số người chết nay lên trên 300.
Bà Bachelet phát biểu trên truyền hình rằng thiên nhiên đang thử thách đất nước này.
Trận động đất sáng thứ Bảy mạnh 8,8 độ Richter, thuộc loại mạnh nhất từ trước tới nay, đã gây báo động sóng thần tại nhiều nơi ở Thái Bình Dương, nhưng sóng không lớn như người ta lo sợ.
Bà tổng thống nói: "Thiên nhiên đã ảnh hưởng trầm trọng tới đất nước chúng ta."
"Một lần nữa khả năng đương đầu với khó khăn và tự hồi phục của chúng ta đang bị thử thách. Chúng ta đang xem xét tất cả các phương cách để phục hồi lại các dịch vụ cơ bản ở trong nước. Tuy nhiên vẫn còn nhiều việc phải làm."
Bà Bachelet nói thêm rằng bà đã công bố tình trạng thảm họa thiên tai tại sáu địa phận.
Chile nằm trong khu vực gọi là 'Vòng lửa', nơi các mảng kiến tạo Thái Bình Dương và Nam Mỹ gặp nhau, nên hay xảy ra động đất.
Trận động đất xảy ra lúc 0634 GMT, cách thành phố Concepcion 115km về phía đông bắc, cách thủ đô Santiago 325km về tây nam.
Đây là trận động đất lớn nhất xảy ra tại Chile trong suốt 50 năm nay.
Đường xá và nhà cửa tại nhiều nơi bị ảnh hưởng, một nhà máy hóa chất tại thủ đô bị bắt lửa cháy.
Điện, nước và điện thoại cũng bị gián đoạn.
Báo chí đưa tin tại riêng khu vực Maule có 85 người thiệt mạng.
Các vùng Santiago, O'Higgins, Biobio, Araucania và Valparaiso cũng có nhiều người chết.

Sóng thần
Hình trên vô tuyến cho thấy cây cầu lớn nhất tại Concepcion đổ sụp xuống sông Biobio.
Các nhóm cấp cứu đang gặp khó khăn khi tiếp cận Concepcion vì giao thông bị gián đoạn.
Tại thủ đô Santiago, nơi ít nhất 13 người chết, một số tòa nhà đổ sụp, trong có một điểm đỗ ôtô.
Lửa cháy tại một nhà máy hóa chất ở ngoại ô thủ đô khiến cả một khu dân cư phải đi sơ tán.
Sân bay quốc tế Santiago bị ảnh hưởng và đóng cửa ít nhất 72 tiếng đồng hồ. Các chuyến bay phải chuyển hướng tới Mendoza ở Argentina.
Sóng thần do trận động đất gây ra đã tràn vào quần đảo Juan Fernandez ngoaì khơi Chile khiến năm người chết và một số người khác mất tích.
Nhật Bản cũng báo động sóng thần cao tới 3m hoặc hơn có thể đổ vào bờ đông đảo Hokkaido vào lúc 1300 giờ địa phương (0400 GMT).
Tại Polynesia của Pháp, có sóng cao 1,8m nhưng chưa thấy tin tức thiệt hại gì.
Hawaii đã hủy báo động sóng thần sau khi có sóng cao độ 1m và không thiệt hại gì đáng kể.
Cơ quan thăm dò địa chất Hoa Kỳ (USGS) cho biết có hiện tượng sóng thần tại Valparaiso, phía tây Santiago, với mức sóng cao 1,69m trên mặt nước biển.
USGS còn ghi lại ít nhất tám dư chấn, lớn nhất 6,9 độ Richter, xảy ra lúc 0801 GMT.
Tại Washington, Tổng thống Barack Obama tuyên bố Hoa Kỳ sẵn sàng giụo đỡ nếu chính phủ Chile cần.
Lần cuối Chile bị động đất mạnh là năm 1960, khi trận động đất 9,5 độ Richter tàn phá thành phố Valdivia, làm 1.655 người chết.

Người dân ngủ ngoài đường phố tại thành phố Valparaiso, Chile vì sợ dư chấn. Ảnh: Reuters.

Động đất mạnh tại Nhật

Một trận động đất mạnh đã xảy ra dưới lòng Thái Bình Dương, cách đảo Okinawa ở phía nam của Nhật khoảng 80 cây số.

Chính quyền đã báo động có khả năng xảy ra sóng thần, tuy nhiên, báo động này đã được bãi bỏ. Hiện không có tin tức về thương vong và về thiệt hai vật chất đáng kể.

Cơ quan Khí tượng của Nhật nói rằng trận động đất này có cường độ 6.9 trong lúc cơ quan USGS của Hoa Kỳ đo được 7.3.

Rung chuyển cuối cùng được ghi nhận vào lúc 2031 GMT ngày thứ Sáu.

Nhật Bản thường xuyên bị động đất. Hồi năm 1995, một trận động đất với cường độ 7.2 đã xảy ra tại thành phố cảng Kobe làm cho 6.400 người thiệt mạng.

Dân ở cảng Hayama của Nhật đưa tàu lên bờ trong khi nước này chuẩn bị đương đầu với những đợt sóng thần lớn. Ảnh: AFP.

Dân ở cảng Hayama của Nhật đưa tàu vào bờ trong khi nước này chuẩn bị đương đầu với những đợt sóng thần lớn. Ảnh: AFP.

Magnitude	8.8
Date-Time	Saturday, February 27, 2010 at 06:34:14 UTC Saturday, February 27, 2010 at 03:34:14 AM at epicenter Time of Earthquake in other Time Zones
Location	35.846°S, 72.719°W
Depth	35 km (21.7 miles) set by location program
Region	OFFSHORE MAULE, CHILE
Distances	100 km (60 miles) NNW of Chillan, Chile 105 km (65 miles) WSW of Talca, Chile 115 km (70 miles) NNE of Concepcion, Chile 325 km (200 miles) SW of SANTIAGO, Chile
Location Uncertainty	horizontal +/- 7.2 km (4.5 miles); depth fixed by location program
Parameters	NST=255, Nph=255, Dmin=988 km, Rmss=1.12 sec, Gp= 36°, M-type=teleseismic moment magnitude (Mw), Version=7
Source	USGS NEIC (WDCS-D)
Event ID	us2010tfan

Giới chức đảo Waianae thuộc quần đảo Hawaii, Mỹ tới một khu trại của người vô gia cư để thông báo về nguy cơ sóng thần vào ngày 27/2. Ảnh: AP.

Một trận sóng thần do động đất tại Chile gây nên ập vào quần đảo Hawaii, bang California và các hòn đảo ở phía nam Thái Bình Dương. Theo AP, sóng thần xuất hiện trên Thái Bình Dương vài giờ sau trận động đất tại Chile hôm qua. Chúng di chuyển với vận tốc của một chiếc phi cơ chở khách. Những đợt sóng lớn đang tiếp tục tiến về phía bang Alaska của Mỹ và nhiều nơi khác tại châu Á. Hiện vẫn chưa có thống kê về thiệt hại về người và vật chất tại những nơi bị sóng thần tấn công. Tại Chile, sóng lớn ập vào đảo Robinson Crusoe khiến 5 người trong làng San Juan Batista chết và 11 người khác mất tích.

Nước bắt đầu rút khỏi bờ biển thuộc vịnh Hilo, đảo Big, quần đảo Hawaii từ trưa thứ bảy theo giờ địa phương (khoảng nửa đêm qua theo giờ Hà Nội), để lại trên bờ biển những viên đá ngầm và bùn. Sau đó sóng xô vào đảo Coconut thuộc quần đảo Hawaii.

Cơn địa chấn tại Chile tạo nên hàng loạt đợt sóng cực lớn, mỗi đợt cách nhau khoảng 20 phút. Tuy nhiên, chúng ập vào bờ muộn hơn và yếu hơn so với dự đoán ban đầu của giới khoa học. Đợt sóng cao nhất trên vịnh Hilo có chiều cao 1,7 m, còn sóng trên đảo Maui thuộc quần đảo Hawaii cao chừng 2 m. Tuy nhiên, người dân trên đảo Hiva Oa, quần đảo Marquesas thuộc Pháp chứng kiến những con sóng cao tới 4 m.

Cảnh sát theo dõi sóng trên bờ biển Newport, bang California, Mỹ vào ngày 27/2. Ảnh: AP.

Trung tâm Cảnh báo sóng thần Thái Bình Dương đã hủy bỏ cảnh báo đối với Hawaii. Gerard Fryer, một nhà địa vật lý thuộc trung tâm, nói rằng rất có thể sóng thần sẽ mạnh hơn khi nó tiến về phía Nhật Bản. Gần 50 nước và quần đảo trải dài từ Nam Cực tới vùng đông bắc của Nga vẫn tiếp tục đối mặt với nguy cơ bị tấn công bởi sóng thần.

Khác với những trận sóng thần trước đây, lần này giới chức trên toàn thế giới có đủ thời gian để sơ tán người dân tại những khu vực có khả năng bị sóng lớn tấn công. Tại Hawaii, tàu thuyền và người dân được đưa đi xa khởi bờ biển vài giờ trước khi sóng thần ập tới. Các trực thăng bay lượn trên bầu trời để cảnh báo về hiểm họa. Người dân đổ xô tới các cửa hàng để mua thực phẩm và khí đốt.

Cảnh sát đảo quốc Tonga sơ tán hàng trăm nghìn người dân dọc theo bờ biển. Tại Samoa, giới chức dùng đài phát thanh, truyền hình, tin nhắn điện thoại di động để thông báo với người dân về sóng thần. Hàng chục nghìn người chạy lên các quả đồi gần bờ biển trên đảo Upolu thuộc Samoa sáng nay.

Pelluhue, thị trấn nghỉ mát ven biển nổi tiếng của Chile, với khoảng 1.000 dân, được cho là một trong những thị trấn bị tàn phá nặng nề nhất bởi trận động đất 8,8 richter và nhiều đợt sóng lớn kéo theo sau đó.

“Pelluhue không còn gì, chỉ là một thị trấn chết”, một blogger Chile viết.

Nhiều con đường cao tốc ở Pelluhue bị nứt toác sau trận động đất.

Người dân Pelluhue tìm kiếm trong đống đổ nát ở bờ biển gần tâm của trận động đất đã tạo ra những đợt sóng thần làm ngập lụt nhiều thị trấn từ bắc tới nam .

Hiện các thông báo thiệt hại ở Pelluhue vẫn chưa được rõ, nhưng những hình ảnh này đã đủ nói lên mức độ tàn phá của trận động đất kèm sóng thần sớm hôm 27/2 vừa qua.

Những gì để lại sau khi sóng thần quét qua Dichato, vùng gần tâm chấn.

Lính cứu hỏa đưa xác chết trong đống đổ nát sóng thần để lại ở Curanipe, gần tâm chấn.

Thi thể các nạn nhân tại một trung tâm cứu hỏa ở Cuanripe.

Một người dân đang cố lấy những gì còn lại trong ngôi nhà bị sóng đánh tan nát ở Curanipe.

Nhân viên cứu hộ cố tìm đường vào trong tầng trệt của một tòa nhà bị sập ở Concepcion, thành phố lớn thứ 2 Chile, nằm gần tâm chấn.

Một tòa chung cư ở Concepcion bị lộn nhào trong trận động đất, khiến hiện vẫn còn nhiều người bị mắc kẹt.

Cảnh cướp một siêu thị của người dân ở thành phố lớn thứ 2 Chile sau động đất.

Cảnh sát Concepcion bắn đạn hơi cay vào những người ăn cướp hàng hóa.

Người dân ở Concepcion phải lấy nước ở một đài phun nước để dùng, do nguồn nước sinh hoạt vẫn bị cắt.

Còn tại siêu thị, người dân chen chân vào, trong khi cảnh sát cố gắng giữ trật tự.

Cảng Talcahuano, ngay bên ngoài Concepcion, cách tâm chấn khoảng 100km cũng bị sóng thần tàn phá nặng nề.

Thuyền bè ở hải cảng Talcahuano bị sóng thần cuốn trôi vào tận phố.

Sóng thần thổi bay các container hàng trong cảng.

SANTIAGO, Chile (NV) - Một trong những vụ động đất lớn nhất trên thế giới đánh vào Chile hôm Thứ Bảy, gây sụp đổ nhà cửa, cầu cống và làm mặt đất nứt lớn tới mức xe cộ rơi luôn vào đó. Sóng thần tsunami đe dọa tất cả các quốc gia nằm bên bờ Thái Bình Dương, vào khoảng một phần tư trái đất, suýt đánh trúng Hawaii khiến đảo này phảira lệnh báo động trong nửa ngày Thứ Bảy.

Trận động đất này được xem là mạnh nhất trong 50 năm ở Chile và kể cả mọi nơi, đã khiến cho ít nhất là 147 người chết, gây hư hại hệ thống giao thông, phi trường và hải cảng trên toàn quốc, theo Carmen Fernandez, giám đốc Cơ Quan Khẩn Cấp Quốc Gia Chile.

Tổng Thống Michelle Bachelet tuyên bố “tình trạng thiên tai” trên vùng trung bộ Chile, ông thêm rằng hằng trăm nhà cửa, trường học, bệnh viện và nhiều cấu trúc khác bị san bằng hoặc hư hại.

Người dân Chile ở gần trung tâm địa chấn cho hay, họ có cảm tưởng như bị một người khổng lồ hất tung khỏi mặt đất. Ðài truyền thanh địa phương loan tin, 100 người mất tích nơi một tòa nhà ở Concepcion bị đổ sụm. Concepcion là đô thị lớn thứ nhì Chile, với 670,000 dân. Lính cứu hỏa đang lo dập tắt các đám cháy ở khắp thành phố, và hầu hết các tòa nhà ở trung tâm đều bị hư hại.

Ðài truyền hình Chile loan tin có 15 tòa nhà bị đổ ở Concepcion, nơi nhiều nhà cửa đang bốc cháy, cầu sập, và đường sá nứt toạc. Xe cộ bị lật ngửa nằm vung vãi trên mặt một cây cầu xa lộ. Một số dân chúng đến hôi của các tiệm thuốc tây và một vựa thóc bị đổ nhào.

Có ít nhất ba người bị thiệt mạng vì sóng thần do hậu quả của địa chấn, khi sóng lớn ập vào đảo Robinson Crusoe, một đảo đá thuộc Chile nằm xa tít ngoài khơi, theo hãng thông tấn Reuters.

Argentina, Brazil cũng ảnh hưởng

Chấn động làm rung chuyển các tòa nhà ở thủ đô Buenos Aires của Argentina và được cảm thấy ở những nơi khác như Sao Paulo tại Brazil, cách tâm điểm 2,900 km về phía Ðông. Khoảng 13 triệu người sống trong khu vực được coi là ảnh hưởng nặng nề đến trầm trọng bởi cuộc động đất, theo Cơ Quan Thăm Dò Ðịa Chất Hoa Kỳ (U.S. Geological Survey (USGS).

Tại Talca, chỉ cách trung tâm địa chấn khoảng 105 km, bàn ghế trong nhà nghiêng đổ khi mặt đất rung chuyển trong khoảng hơn một phút, giống như phi cơ đang gặp gió mạnh trên trời, theo thông tấn xã AP.

Ðường sá nứt nẻ, cầu cống gẫy sập, tạo thêm khó khăn cho việc di chuyển từ Bắc xuống Nam ở quốc gia trong vùng núi Andes. Ðiện, nước, điện thoại bị cắt ở nhiều nơi khiến việc báo cáo thiệt hại rất khó khăn.

Chấn động này gây ra sóng thần (tsunami) tràn vào một ngôi làng trên đảo ngoài khơi Chile rồi sau đó lan tới khắp nơi vùng biển Thái Bình Dương, tạo báo động ở Hawaii, Polynesia và Tonga. Chính quyền đảo Tahiti cấm dân chúng di chuyển trên các đoạn đường cách bờ biển trong khoảng 500m.

Báo động khắp Hawaii

Dự toán ban đầu cho thấy tsunami có thể tràn tới Hawaii. Còi báo động vang rền khắp mọi nơi trên quần đảo Hawaii, thông báo với du khách cũng như dân chúng địa phương về nguy cơ xảy ra sóng thần.

Mặt trời chưa mọc, còi báo động đã vang lên trên các đảo ở Hawaii vào lúc 6 giờ sáng, giờ địa phương (8 giờ sáng giờ California), cho dân chúng sinh sống dọc theo bờ biển biết về nhu cầu di tản vào các vùng đất cao hơn.

Báo động cũng được gửi đến đảo Guam, American Samoa, và hàng chục đảo nhỏ khác trong vùng Thái Bình Dương.Tuy nhiên, sau đó, đợt sóng thần đã yếu đi trước khi tới Hawaii và báo động được rút lại lúc 12g40 trưa, giờ địa phương, gần một giờ trước khi đợt sóng đầu tiên tiến vào.

Ðợt đầu tiên của cơn sóng thần đã đến Haiwaii nhưng ở mức nhẹ hơn người ta tưởng. Ở Hilo Bay, trên Big Island, nước chỉ dâng cao khoảng 3 feet trước buổi trưa, rồi rút ra, để lộ các đám san hô và những bãi cát dài. Những đợt sau cũng nhỏ hơn phỏng đoán, ở Hilo cao nhất là 5.5 feet (1m70), trong khi ở Maui là 6 feet (1m80).Ông Gerald Fryer, một nhà vật lý địa cầu thuộc Pacific Tsunami Warning Center, nói, “Chúng ta tránh được viên đạn rồi.”

Nếu sóng thần đánh vào duyên hải miền Tây, đợt sóng đầu tiên dự trù sẽ tiến vào La Jolla, gần San Diego.

Hoa Kỳ sẽ trợ giúp

Từ Washington, Tổng Thống Barack Obama cho biết Hoa Kỳ đang chuẩn bị đối phó với sóng thần, ông muốn người dân ở Hawaii, American Samoa, và Guam nên theo lời hướng dẫn của chính quyền địa phương.Tùy viên Báo Chí Tòa Bạch Ốc Robert Gibbs nói, “Chúng tôi hướng mọi suy tư và cầu nguyện dành cho nhân dân Chile, và chúng tôi sẵn sàng cứu giúp đất nước quí vị trong giây phút khó khăn hiện nay.”

Tổng Thống Obama nói, Hoa Kỳ sẵn sàng để cứu trợ và giúp tìm kiếm nạn nhân ở Chile. Ông tiếp rằng, Mỹ đang hiện diện trong khu vực, và đang trong vị thế sẵn sàng giúp đỡ một khi có lời yêu cầu. Tòa đại sứ Mỹ ở Chile cho biết, chưa rõ về tình trạng của những người Mỹ hiện đang sinh sống hay du lịch ở quốc gia vùng Nam Mỹ này.

Trận động đất mạnh 8,8 độ Richter ở Chile có cường độ gấp 500 lần địa chấn ở Haiti tháng trước. Nhưng điều may mắn là con số người chết - dù vẫn đang trong quá trình kiểm đếm - sẽ thấp hơn rất nhiều.

Siêu động đất rình rập Mỹ và Canada

Cách bờ biển phía tây bắc của Thái Bình Dương có một đường đứt gãy địa chất. Đường đứt gãy này có thể làm rung chuyển nhiều thành phố của Mỹ và Canada với sức mạnh tương đương trận động đất tại Chile.

Một cây cầu tại thành phố Talca, Chile sập vì trận động đất ngày 27/2. Ảnh: Reuters.

AP cho biết, đường đứt gãy (đường phay) nói trên không hoạt động trong hơn 300 năm, nhưng khi nó tỉnh giấc – có thể vào ngày mai hoặc vài chục năm nữa – hậu quả có thể rất khủng khiếp.

Những mô hình giả lập trên máy tính gần đây cho thấy một cơn địa chấn có cường độ từ 9 độ Richter trở lên và kéo dài 2-5 phút có thể phá hủy các công trình xây dựng, đường cao tốc và cầu từ tỉnh British Columbia của Canada tới khu vực phía bắc bang California, Mỹ.

Cơn địa chấn như vậy cũng có thể tạo nên những đợt sóng thần mạnh trong vài phút. Những thành phố lớn như Portland và Seattle của Mỹ có thể chống được sóng thần, song những khu vực thấp dọc bờ biển sẽ không may mắn như vậy.

“Khu vực tây bắc của Thái Bình Dương từng xảy ra những đợt rung lắc giống hệt trận động đất vừa xảy ra tại Chilie. Vấn đề là cơn địa chấn tiếp theo sẽ xảy ra vào khi nào”, Brian Atwater, một nhà địa chất của Cục Địa chất Mỹ và Đại học Washington, phát biểu với AP.

Trận động đất gần đây nhất ở vùng tây bắc trên Thái Bình Dương có cường độ 9 độ Richter và xảy ra vào năm 1700. Nó gây nên những đợt sóng thần có độ cao từ 1 tới 1,2 m. Sóng thần ập sang phía châu Á, phá hủy nhiều làng mạc ven biển của Nhật Bản.

Đoạn cuối đường phay ở phía nam bang Oregon và phía bắc bang California của Mỹ sẽ gãy trong 50 năm tới và tạo ra một trận siêu động đất. Đó là khẳng định của Chris Goldfinger, một chuyên gia về động đất của Đại học Oregon, Mỹ. Goldfinger cho rằng xác suất của hiện tượng này là 80%.

Nhà cửa đổ nát ở thành phố Conception, cách tâm chấn 115 km. Ảnh: AP.

Động đất ở Haiti xảy ra ở mức nông và tâm chấn chỉ cách trung tâm đô thị đông đúc nhất của quốc đảo này vài kilomets. Động đất ở Chile xảy ra tại tầng sâu hơn trong lòng đất, tâm chấn ở ngoài khơi, và vùng duyên hải của Chile nơi gần tâm chấn nhất chỉ có ít người sinh sống, Los Angeles Times cho hay.

Báo chí thế giới đều nhất trí rằng Chile đã chuẩn bị tốt để ứng phó với các trận động đất. Nằm ở khu vực thường xuyên có các cơn địa chấn, quốc gia vùng núi Nam Mỹ này đã trải qua vô số lần rung lắc, trong đó có một trận mạnh đến 9,5 độ Richter vào năm 1960 - mạnh nhất lịch sử thế giới. Trẻ em Chile thường được tập dượt đối phó khi động đất xảy ra ở trường. Luật pháp Chile yêu cầu các công trình xây dựng phải chống được động đất, mạng lưới các nhân viên cứu hộ phản ứng cực nhanh.

Từ thế kỷ 19, Haiti chưa từng xảy ra động đất. Hầu hết nhà cửa ở nước này được xây bằng gạch và bê tông loại thường. Kết cấu này khiến những ngôi nhà trở thành các cái bẫy chết người khi địa chấn xảy ra. Động đất chỉ 7 độ Richter hôm 12/1 khiến hơn 200.000 người ở quốc đảo thiệt mạng.

Tại Chile, Tổng thống Michelle Bachelet xuất hiện trước công chúng ngay trong giờ đầu tiên sau động đất, lãnh lấy trách nhiệm chỉ đạo công tác cứu hộ.

Chuyên gia Mark Benthien thuộc cơ quan địa chấn Mỹ cho hay cường độ 8,8 độ Richter gây "sự rung lắc mạnh gắp 512 lần" mức 7,0 độ. Nó tạo ra những vết nứt lớn trên bề mặt trái đất, với khu vực bị chao đảo lớn hơn rát nhiều. Thời lượng diễn ra rung chấn cũng lâu hơn.

Phản ứng đầu tiên của những người sống sót sau cơn địa chấn dữ dội 8,8 độ Richter là lao ra đường, đề phòng những đợt dư chấn.

Trong khi những người lớn bần thần thương tiếc người thân, gia sản đã mất đi trong thảm họa...

... thì cũng có những cậu bé vô tư hơn, không thể không ngủ nốt giấc dang dở, hoặc chơi đàn cho đỡ buồn.

Các nhân viên cứu hộ miệt mài đào bới trong đống đổ nát để kiếm tìm người bị nạn...

... trong khi một số người khác đi cậy cửa các cửa hàng, siêu thị để hôi của.

Trong khi những em bé say ngủ cho dù tạm bợ trong xe hơi...

... thì bố mẹ ông bà các em vất vả chen lấn xếp hàng để chờ được vào mua nhu yếu phẩm. Thực phẩm và nước bỗng nhiên trở nên khan hiếm sau trận động đất.

Nhiên liệu cũng là của hiếm, bởi cơn địa chấn khiến hoạt động của thị trường tê liệt. Hai người này cuốc bộ đi mua xăng, sau khi ô tô của họ cạn.

Tổng thống Michelle Bachelet nhanh chóng lên truyền hình trực tiếp trấn an người dân và chỉ đạo khắc phục hậu quả. Bà còn tới tận chỗ những người dân bị ảnh hưởng để an ủi họ và hứa huy động hết nguồn lực để giúp dân.